Nếu nói về sự chuyển mình, có lẽ không đội nào tạo ra thay đổi lớn hơn Chelsea cho đến thời điểm này của mùa giải, mà ở đây chính là khả năng phòng ngự.
Chelsea từ một CLB mà các tiền đạo đối phương luôn muốn đối đầu đã trở thành đội bóng quen với việc giữ sạch lưới. Mới chỉ hơn 2 tuần trước, hàng phòng ngự của Chelsea còn là tâm điểm vì những sai lầm đáng trách dẫn đến trận hòa 3-3 ngay trên sân nhà trước Southampton. Những sự thất vọng và lời chỉ trích dành cho khả năng phòng thủ của thầy trò HLV Frank Lampard tăng lên rất nhiều sau vòng đấu đó.
Thống kê chỉ ra Chelsea đã để lọt lưới 63 bàn trong 43 trận đấu dưới sự dẫn dắt của HLV Lampard. Đó thực sự là những con số biết nói. Chiếc ghế của nhà cầm quân người Anh một lần nữa lại bị đặt nhiều nghi ngờ.
Nhưng Chelsea đã nhanh chóng đi từ thái cực này sang thái cực khác. Sau trận hòa Southampton là chuỗi 4 trận giữ sạch lưới liên tiếp trên mọi đấu trường. Sẽ có những người chỉ ra năng lực của một vài đối thủ The Blues đối đầu ở các trận đấu vừa qua là nhân tố chính giúp họ không thủng lưới. Ví dụ như Burnley, đội bóng đứng cuối bảng Premier League và vừa bị họ nã 3 bàn vào lưới. Hay Krasnodar của Nga cũng không phải CLB có đẳng cấp tương xứng với Chelsea.
Nhưng hãy nhớ rằng mùa giải trước, chuỗi giữ sạch lưới dài nhất của họ chỉ là 2 trận, thành tích chỉ xuất hiện đúng 3 lần. Vậy điều gì đã thay đổi? Câu trả lời rõ ràng nhất chính là sự xuất hiện của các tân binh Ben Chilwell, Thiago Silva và Edouard Mendy. Lần duy nhất Silva và Mendy không xuất hiện trong 7 trận gần nhất chính là trận hòa với Southampton.
Không còn ai nói về vấn đề của vị trí hậu vệ trái nữa kể từ khi Chilwell gia nhập. Trận đấu đầu tiên của cựu cầu thủ người Anh cho Chelsea là chiến thắng 4-0 trước Crystal Palace. Đến từ một đội bóng Anh khác có nghĩa Chilwell không cần quá nhiều thời gian để hòa nhập.
Điều tương tự cũng dành cho Silva, dù anh tới từ PSG, một đội bóng Pháp. Tuyển thủ người Brazil đã ngay lập tức tạo ra tầm ảnh hưởng ở trung tâm hàng phòng ngự. Còn phía sau là một Mendy cao kều trấn giữ khung gỗ.
Trong suốt giai đoạn chuẩn bị trước mùa giải ngắn ngủi, ban huấn luyện đã xem xét ba yếu tố quan trọng tạo nên thành tích phòng ngự đáng quên của họ trong mùa giải 2019/2020 - các tình huống cố định, các bàn thắng đến từ tình huống chuyển đổi trạng thái và các quả tạt vào vòng cấm.
Đối với yếu tố đầu tiên, Lampard đã từng giải thích một phần lý do tạo nên điểm yếu này của Chelsea là việc đội bóng không có chiều cao tốt. Trong số 52 bàn thắng mà họ phải nhận ở Premier League mùa giải trước thì 14 bàn trong số đó (chiếm 26,9%) đến từ các pha bóng cố định.
Những tân binh trong kỳ chuyển nhượng vừa qua đã giải quyết vấn đề ấy. Silva cao 1m83 và bật nhảy tốt. Mendy cao 1m97. Trong khi đó, nói rộng ra khỏi khu vực phòng ngự thì tiền vệ tấn công Kai Havertz cao 1m89. Thành tích hiện tại của Chelsea là 2 bàn thua từ bóng chết trong 7 trận tại Premier League (chiếm 28,6%) nhưng họ bị ghi ít nhất 1 bàn khi có người trong bộ 3 ấy không thi đấu.
Dù thời gian hiện tại, quãng thời gian trống giữa trận này và trận khác là không nhiều, nhưng chắc chắn nhiều điều đã được tiến hành trên sân tập.
Xét về khía cạnh chuyển đổi trạng thái của đối thủ, các số liệu thống kê chứng minh mùa trước Chelsea là đội nhận nhiều bàn thua nhất từ các pha phản công (8). Ngược lại, mùa giải 2020/2021 họ chưa phải nhận bàn thua nào kiểu như thế. Cảm giác ở đây là vấn đề xuất phát chủ yếu do những sai lầm cá nhân hơn là chiến thuật có vấn đề.
Phải thừa nhận rằng trước chiến thắng Burnley với tỷ số 3-0 cuối tuần trước, Lampard chủ yếu sử dụng sơ đồ 4-2-3-1 với 2 tiền vệ phía trước bộ tứ vệ để tăng thêm khả năng bảo vệ. Tuy nhiên, một người đại diện thân thiết với một cầu thủ có tiếng nói ở Chelsea lập luận rằng đội bóng tiến bộ nhờ Silva là một trung vệ giỏi trong những tình huống 1 đối 1. Chúng ta đã thấy điều này trong trận hòa Manchester United ở vòng 6 Premier League khi anh đã khắc chế Marcus Rashford.
Trong khi đó người ta tin rằng, khía cạnh được tập luyện nhiều nhất là giải quyết các quả tạt vào trong vòng cấm. Nghiên cứu của CLB phát hiện ra số tình huống bóng được tạt vào vòng cấm của Chelsea mùa trước khi so với phần còn lại của Premier League thì là thấp. Song, tỷ lệ bàn thua mà họ phải nhận từ những tình huống đó thì rất cao.
Điều được những người quan sát công nhận là khả năng chọn vị trí và đọc trận đấu của Silva đã thực sự cải thiện những tình huống đối phó với tạt bóng của đối thủ vào vòng cấm Chelsea. Cần phải nói thêm lối chơi định hướng vị trí của Chilwell giúp anh phòng ngự từ cánh trái tốt hơn Marcos Alonso và Emerson Palmieri. Đó là điều mà hậu vệ phải Reece James cần cải thiện thêm, song anh đang cho thấy những dấu hiệu tiến bộ.
Song, sự hiện diện của Silva trong đội hình đã tạo ra khác biệt to lớn. Một nguồn tin tiết lộ: “Silva đã hòa nhập và giúp các cầu thủ Chelsea được hưởng lợi từ kinh nghiệm của mình. Anh ấy thể hiện tầm ảnh hưởng thực sự. Các cầu thủ nói chuyện về việc anh ấy có hào quang để dẫn dắt đồng đội. Bạn chỉ cần nhìn cách anh ấy ảnh hưởng lên lối chơi của Kurt Zouma. Thiago đọc trận đấu rất tốt và khi anh ấy đánh đầu, bóng thực sự được phá khỏi khu vực nguy hiểm".
Với vai trò chuyên gia, cựu danh thủ Joe Cole nhận thấy những đóng góp to lớn của Silva. Từng là đồng đội của cựu thủ quân John Terry, anh biết một thủ lĩnh mạnh mẽ ở hàng phòng ngự có thể làm điều gì.
Cole nói: “Thiago có những gì mà tất cả các cầu thủ xuất sắc sở hữu, anh ấy khiến các đồng đội xung quanh nghe theo mình và giúp họ giỏi hơn, một phần nhờ cá tính một phần nhờ vị thế. Anh ấy là một người thích nói chuyện, mạnh mẽ và thúc giục mọi người vào vị trí. Không hề có chút hoảng loạn, không có những cánh tay khua khoắng”.
Song chắc chắn, tân binh thu hút được nhiều sự chú ý nhất chính là Mendy. Điều này một phần do phong độ và những áp lực của Kepa Arrizabalaga, thủ môn đắt giá nhất lịch sử. Phong độ và sự tự tin của Kepa đã sa sút mạnh mẽ trong năm nay. Theo The Athletic, cuối mùa giải trước, các hậu vệ Chelsea đã mất niềm tin vào thủ môn người Tây Ban Nha vì những sai lầm anh phạm phải. Cựu thủ thành của Bilbao tiếp tục thi đấu không tốt trong những vòng đầu của mùa giải này, trong đó có những sai lầm dẫn tới thất bại trước Liverpool và trận hòa Southampton.
Chelsea đồng ý tìm thủ môn mới trong mùa hè vừa qua. Mendy chính là người được Cố vấn Chuyên môn và Kỹ thuật Petr Cech lựa chọn. Mendy luôn được xem là giải pháp tích cực bởi đơn giản tất cả đã quá ngán ngẩm Kepa. Song, những gì thủ môn người Senegal mang lại cho đội bóng chủ sân Stamford Bridge thực sự không hề nhỏ.
Thống kê chỉ ra Mendy đã ngăn chặn hơn 0,26 bàn thua dự kiến mỗi 90 phút ở Premier League cho đến thời thời điểm này. Các thông số thống kê tương tự của Caballero là -0,62 và Kepa là -0,34. Có một chi tiết cần nhắc đến là Mendy mới chỉ chơi 3 trận ở Premier League trong khi Kepa là 72 trận. Trong khi đó, Caballero cũng mới chỉ bắt chính 3 lần ở Premier League dưới thời Lampard nhưng những con số thống kê của anh tệ hơn nhiều trong phép so sánh này.
Đáng chú ý, Kepa đối mặt với trung bình 0,93 cú dứt điểm mỗi trận, so với Cabellero (8,5 cú dứt điểm) và Mendy (7,67 cú dứt điểm). Điều đó nói lên rằng hàng phòng ngự tạo ra ít sự bảo vệ cho thủ môn người Tây Ban Nha hơn Mendy đang được hưởng bây giờ. Song, nếu ai đã chứng kiến 2 pha cứu thua của Mendy trước Rashford mới thấy đó chính là khác biệt mà Kepa hay Cabalerro còn thiếu.
Cố vấn Chuyên môn và Kỹ thuật Petr Cech chia sẻ trên chương trình Telefoot trên kênh TF1: “Tôi nghĩ cậu ấy là một thủ môn vẫn có thể tiến bộ nhờ cách tập luyện, sự chuyên nghiệp và khát khao giỏi hơn mỗi ngày của cậu ấy. Tôi tin cậu ấy sẽ còn tiến bộ hơn nữa và đây chưa phải những màn trình diễn tốt nhất mà mọi người nhìn thấy từ Edouard Mendy đâu”.
Người gác đền Senegal đã có khởi đầu tuyệt vời như Cech: cả hai đều trải qua 3 trận đấu đầu tiên ở Premier League với thành tích giữ sạch lưới. Nếu tiếp tục giữ sạch lưới trước Sheffield United vào cuối tuần này, Mendy sẽ chính thức vượt qua cột mốc của tiền bối.
Các nguồn tin của The Athletic cho biết Mendy là một sự bổ sung tích cực. Dù trả lời cuộc họp báo đầu tiên với tư cách cầu thủ Chelsea bằng tiếng Pháp nhưng thủ thành 28 tuổi có thể nói và viết tiếng Anh trôi chảy.
Anh cũng không ngại nêu lên ý kiến dù chỉ là tân binh. Một nguồn tin chia sẻ: “Anh ấy giống như sếp vậy. Anh ấy hò hét tất cả mọi người. Anh ấy thể hiện quyền lực, thậm chí bảo cả đội trưởng phải làm theo chỉ dẫn của anh. Đó là bóng đá, đó là sự tự tin. Anh ấy yêu những gì mình đang làm và nói chuyện với các cầu thủ. Những pha cứu thua anh ấy thực hiện đến một cách tự nhiên”.
Nguồn tin này tiếp tục: “Edouard cảm thấy anh ấy chỉ đang làm công việc của mình. Anh ấy không hề xao lãng. Sau trận đấu, anh ấy xem lại các video mỗi khi về nhà. Anh ấy trò chuyện với những người xung quanh về điểm tốt và chưa tốt. Anh ấy rất điềm tĩnh. Ngay cả khi mọi người bảo anh ấy những điểm tích cực, anh ấy vẫn nhắc đến những điểm chưa tốt, những điều có thể làm tốt hơn”.
Bên ngoài sân cỏ, Mendy cũng có cuộc sống hạnh phúc. Anh đã đoàn tụ với vợ con cách đây vài tuần khi họ phải thu xếp cuộc sống ở Pháp. Một CLB ở London cũng là điều mà Mendy đã mơ ước được đầu quân từ lâu. Anh đã thăm thủ đô Anh một vài lần và yêu thành phố này. Chị gái của anh cũng đã sống ở London 13 năm.
Không giống như Kepa, Mendy hạnh phúc bên ngoài sân cỏ và điều đó góp phần làm nên những màn trình diễn ấn tượng. Niềm tin đang ngập tràn trong đội hình Chelsea vì cách anh làm chủ vòng cấm địa.
Tóm lại, sự kết hợp của nhiều yếu tố đã giúp Chelsea phòng ngự tốt hơn. Và nếu những cầu thủ tốt nhất của họ lúc này tiếp tục thi đấu ổn định cùng nhau một thời gian dài thì phòng thủ còn có thể trở thành điểm mạnh của The Blues.
Hàng phòng ngự Chelsea sẽ được thử lửa trong thời gian tới. Còn quá sớm để nói họ đã giải quyết toàn bộ các vấn đề phòng ngự vì bóng đá luôn khắc nghiệt ở chỗ kéo có thể kéo bạn từ trên cao xuống vực sâu bất cứ lúc nào, trong lúc bạn thăng hoa nhất. Tuy nhiên, nếu họ tiếp tục chuỗi trận như vậy trong khi phát huy hết tài năng của các cầu thủ tấn công, các đối thủ sẽ phải dè chừng thầy trò HLV Frank Lampard.
Dịch từ bài viết “The inside story of how Chelsea sorted out their leaky defence” của tác giả Simon Johnson trên The Athletic.