Brighton: Chú chim mòng biển sải cánh vươn xa

Brighton đang trải qua mùa giải thứ 7 liên tiếp ở Premier League và chuẩn bị cho lần đầu tiên trong lịch sử tham dự cúp châu Âu. 

Vị trí thứ 6 mùa giải 2022/2023 là thứ hạng cao nhất trong lịch sử CLB, qua đó giúp họ giành vé tham dự vòng bảng Europa League. Thành công của Brighton không đến một cách tức thì, thay vào đó là nỗ lực trong suốt hơn một thập kỷ của cả tập thể.

Giám đốc Điều hành Paul Barber chia sẻ với FourFourTwo: “Đó là tham vọng của CLB từ lâu. Nhiệm vụ đầu tiên là đặt ra tầm nhìn chung cho mọi người, truyền đạt và biến chúng trở thành sự thật, giúp mọi người cảm nhận được rằng việc đó là có khả thi. Điều đó đồng nghĩa chúng tôi phải nhìn nhận lại mọi khía cạnh của CLB một cách chi tiết và sẵn sàng cho việc chơi bóng ở Premier League kể cả từ trước khi chúng tôi ở gần giải đấu này”.

Điều khiến sự thăng tiến của Brighton càng ấn tượng hơn nằm ở chỗ họ không vung quá nhiều tiền vào thị trường chuyển nhượng. Thay vào đó họ xây dựng tầm nhìn dài hạn. Ở Championship, đội bóng ưu tiên đầu tư vào những thứ ở hậu trường: Phát triển hệ thống bán vé, đảm bảo các bộ phận nội bộ và cơ sở vật chất sẵn sàng cho giải đấu lớn. Hiện tại, họ tập trung vào kế hoạch tiếp theo cho toàn bộ đội ngũ thi đấu và không thi đấu, tạo cầu nối để đưa các tài năng vào đội một.

“Vấn đề nằm ở việc phải chuẩn bị thật tốt ngay từ trước khi chúng tôi cần tới chúng. Tôi tin sự chuẩn bị trước khi chúng tôi thăng hạng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp chúng tôi có cơ hội tốt nhất để ở lại giải đấu trong mùa giải đầu tiên hoặc thứ hai. Chúng tôi đã làm những điều tương tự trong 12 hay 24 tháng qua, xem xét liệu đội bóng đã sẵn sàng thi đấu ở đấu trường châu Âu hay chưa và cần cải thiện những gì ở cả trong lẫn ngoài sân cỏ. Toàn thể CLB hoàn toàn tập trung vào việc cải thiện đội bóng”, Barber chia sẻ.

Ông nói thêm: “Đấu trường châu Âu là bài kiểm tra hoàn toàn khác: Số lượng các trận đấu tăng lên, những chuyến đi và vòng lặp thứ năm-chủ nhật đã và đang gây ra nhiều khó khăn cho cả các CLB lớn hơn chúng tôi, những đội bóng quen mặt ở đấu trường châu Âu. Tuy nhiên, đó là một phần của sự phát triển của CLB, chúng tôi đã sẵn sàng”.

Ánh mắt hướng khắp thế giới

Một trong những bí quyết thành công của Brighton nằm ở thuật toán của của ông chủ Tony Bloom nhằm tìm kiếm nhân sự khắp nơi trên thế giới phù hợp với bộ máy của CLB. Triết lý của Bloom tuân theo cùng công thức đã giúp ông gặt hái thành công trong sự nghiệp cá cược thể thao: Chọn ra những số liệu bị người khác bỏ qua nhưng chúng tiết lộ các yếu tố quan trọng tạo nên thành công của CLB, cầu thủ và HLV. Từ đó, đội ngũ tuyển trạch của Brighton có thể phát hiện ra những tài năng nổi trội trước hầu hết đối thủ. Đôi khi, những con số đưa họ đến những thị trường rất ít người biết.

Tất nhiên, những con số không hoàn toàn quyết định việc ký hợp đồng với các cầu thủ mà chúng sẽ giúp “Mòng biển” đi đúng hướng để họ có thể xem xét kỹ những cầu thủ phù hợp với tiêu chí. Việc chú ý tới những cầu thủ tiềm năng vẫn rất quan trọng như trước nay vẫn vậy, tuy nhiên dữ liệu giúp tinh chỉnh tập cầu thủ mục tiêu để những cuộc tuyển trạch đến những địa điểm xa xôi có nhiều khả năng thành công hơn.

Giám đốc điều hành Paul Barber cho biết: “Rất nhiều việc phải làm để tìm kiếm cầu thủ khắp thế giới. Có nhiều đầu mối, CLB và cấp độ khác nhau. Càng nhiều dữ liệu được cung cấp khi tuyển trạch cầu thủ hoặc HLV càng tốt. Tuy nhiên, có những thị trường nhất định trên thế giới mà dữ liệu ít hơn nơi khác. Ví dụ, dữ liệu thường mỏng hơn ở những nơi các cầu thủ có sự nghiệp học tập kéo dài hơn hoặc không xuất hiện trong nhiều trận đấu tại giải VĐQG. Khi quan sát các cầu thủ ở những khu vực như vậy, chúng tôi phải kết hợp nghiên cứu để đảm bảo tuyển trạch thật kỹ, từ đó thu thập bộ hồ sơ tốt nhất có thể”.

Danh sách các thương vụ mua của CLB trong các năm gần đây cho thấy nguồn nhân tài đa dạng mà họ đã khám phá ra. Alexis Mac Allister đến trực tiếp từ Argentina, Moises Caicedo tới từ Ecuador, Kaoru Mitoma đến từ Nhật Bản và Julio Enciso tới từ Paraguay. Trong khi đó, các viên ngọc thô khác có thể đến từ những giải đấu ít được chú ý hơn ở châu Âu. Nói một cách hài hước, dù bạn đi đến đâu trên thế giới cũng không thoát khỏi cặp mắt của các tuyển trạch viên Brighton.

Giám đốc kỹ thuật David Weir chia sẻ: “Thế giới rất rộng lớn và mọi người nghĩ chúng tôi có nguồn lực khổng lồ trên khắp thế giới, nhưng không phải như vậy. Chúng tôi có một phòng ban nhỏ nhưng hiệu quả và nhìn chung CLB biết mẫu cầu thủ mà mình muốn: Những cầu thủ trẻ có thể phát triển theo định hướng chúng tôi đề ra. Cách làm việc và công cụ hợp lý để có thể câu cá trong một cái ao nhỏ là điểm mạnh, nhưng chính thuật toán của Bloom cho phép chúng tôi hành động sớm và đẩy nhanh tiến độ”.

Không giống nhiều CLB khác, đội tuyển trạch của Brighton không chia theo vị trí địa lý, thay vào đó là vị trí trên sân. Ví dụ, một chuyên gia về vị trí tiền đạo sẽ phụ trách tìm kiếm những “số 9” tiềm năng. Khả năng phát hiện ngọc thô của Brighton giúp họ xây dựng lực lượng tài năng sẵn sàng thay thế khi cơ hội đến.

Paul Barber nhấn mạnh: “Chúng tôi cố gắng chiêu mộ những cầu thủ về đội trước khi chúng tôi cần họ. Trong thế giới lý tưởng, bạn sẽ không muốn nhắm đến một cầu thủ cụ thể ngay sau khi bạn bán một người ở vị trí của anh ta vì mọi người đều biết bạn có tiền”.

Cạnh tranh với những ông lớn

Sở hữu số lượng lớn cầu thủ trẻ sẽ tạo ra thách thức cho CLB, điều mà Brighton đã thích nghi: Chỉ một số ít cầu thủ sẽ thi đấu và tạo dấu ấn ngay lập tức tại Premier League, trong khi những cầu thủ khác có thể không bao giờ tỏa sáng. Tuy nhiên, thành công liên tiếp của một hệ thống dựa vào những tân binh mang đến cảm giác các cầu thủ vẫn sẽ hưởng lợi khi chuyển tới Sussex.

Để đạt đến mức độ như vậy, Brighton dựa vào thị trường cho mượn để các tân binh thời gian thi đấu cần thiết. CLB cố gắng tìm điểm đến phù hợp với bộ kỹ năng của từng cá nhân để họ có thể phát huy tối đa năng lực, đồng thời sử dụng marketplace TransferRoom và công cụ Plus Pitch để làm điều đó.

Chúng mang lại hiệu quả cho Brighton. Ben White từng được cho mượn ở Newport, Peterborough và Leeds trước khi trưởng thành và được bán cho Arsenal với giá 50 triệu bảng ngay trong mùa giải đầu tiên ở đội một. Mac Allister đã trở về Argentina thi đấu một thời gian cho CLB cũ Argentinos Juniors, sau đó là Boca. Caicedo có thời gian thích nghi với bóng đá châu Âu khi được cho mượn ở Beerschot (Bỉ) và Mitoma cũng đến Bỉ để khoác áo Union Saint-Gilloise, một đội bóng khác thuộc sở hữu của Tony Bloom.

Danh tiếng trong việc mở con đường đến đội một đã giúp Brighton trở thành CLB mà nhiều cầu thủ mong muốn gia nhập. Năm 2021, tiền đạo trẻ Evan Ferguson quyết định gia nhập “Mòng biển” dù nhận được sự quan tâm của Manchester United, đội bóng mà anh hâm mộ từ nhỏ. Mùa giải trước, cầu thủ người Ireland ghi 10 bàn trong 25 trận trên mọi đấu trường và nhận danh hiệu “Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất mùa giải” của Brighton.

Giám đốc kỹ thuật David Weir, người trước đó phụ trách các cầu thủ cho mượn của Brighton, tiết lộ: “Một trong những bí quyết của CLB là môi trường chúng tôi tạo ra cho họ: Chúng tôi có HLV, quản lý và đội ngũ kỹ thuật sẵn sàng trao cơ hội cho mọi người. Một cầu thủ có thể tài năng hoặc sở hữu triển vọng, nhưng nếu không có cơ hội thể hiện điều đó và phát triển thì thật khó phát triển. Với chúng tôi, không có chuyện ‘vào đá 1 trận và ngồi ngoài 1 trận’. Chúng tôi thực sự tạo ra cơ hội cho cầu thủ làm việc hàng ngày trên sân tập với các HLV rất giỏi, sau đó có cơ hội tỏa sáng vào thứ bảy.

Lịch sử chỉ ra chúng tôi trao nhiều cơ hội cho cầu thủ trẻ; chúng tôi thi đấu ở Premier League; chúng tôi phát triển và rèn giũa họ bằng chuyên môn và văn hóa CLB. Tuy nhiên, có một điều rõ ràng là khi thời điểm phù hợp và mọi thứ có lợi cho các bên, họ có thể bước lên nấc thang mới tại một CLB lớn”.

Chuẩn bị cho những sự ra đi

Danh tiếng lớn hơn đồng nghĩa bạn cũng phải đương đầu nhiều thử thách hơn. Vài năm qua, các đối thủ liên tục lôi kéo các cầu thủ, HLV, giám đốc và đội ngũ kỹ thuật của đội bóng chủ sân Amex, trong khi việc tìm kiếm những gương mặt thay thế có thể đáp ứng tiêu chuẩn nhanh chóng ngày càng trở nên khó hơn.

Tuy nhiên đến nay Brighton vẫn đang trụ vững và sống ổn ở Premier League. Trong vòng 12 tháng qua, họ đã mất Giám đốc Kỹ thuật Dan Ashworth về tay Newcastle, những cầu thủ quan trọng như Yves Bissouma, Marc Cucurella, Leandro Trossard, Mac Allister, Caicedo đã đến những đội bóng lớn hơn, trong khi HLV Graham Potter cũng chuyển đến Chelsea. Tuy nhiên, họ vẫn tìm được gương mặt thay thế ổn thỏa cho những người đã ra đi. Dù mất nhiều trụ cột, mùa giải 2022/2023 vẫn là mùa bóng hay nhất lịch sử CLB, trong khi mùa giải 2023/2024 vẫn đang đầy hứa hẹn với họ.

Khi ông chủ Todd Boehly của Chelsea thông báo với Giám đốc Điều hành Paul Barber vào tháng 9/2022 về ý định chiêu mộ HLV Graham Potter cùng một vài gương mặt chủ chốt trong đội ngũ chuyên môn của Brighton - chỉ vài tuần sau khi “The Blues” chiêu mộ Cucurella và 2 tháng trước khi họ mời gọi tiếp trưởng bộ phận tuyển trạch Paul Winstanley - đó thực sự là thử thách lớn nhất với “Mòng biển”.

“Đó không phải viễn cảnh hoàn hảo bởi bạn sẽ không hề mong muốn thay đổi HLV trưởng đội một chỉ 1 tháng sau khi mùa giải mới bắt đầu. Nhưng Roberto De Zerbi đang sẵn sàng với công việc mới vì cuộc chiến xảy ra ở Ukraine và vai trò ở Shakhtar Donetsk không còn khả thi với anh ấy. Tôi không muốn nói chiến tranh là điều may mắn vì tất nhiên điều đó không hề đúng, nhưng quả thực thời điểm đó lại may cho chúng tôi. Nếu không có nó, Roberto có lẽ sẽ vẫn làm việc tại đội bóng cũ và kế hoạch tìm người kế nhiệm Graham sẽ phải thay đổi. Đó là những thứ chúng tôi không thể kiểm soát”, Barber chia sẻ.

Tất nhiên với nhiều biến số xảy ra, có nguy cơ nhiều thứ sẽ không thể diễn ra đúng theo tính toán của ông chủ Tony Bloom. Chỉ cần đánh giá sai về HLV để mời về, một vài bản hợp đồng không thể hiện được tiềm năng hay đơn giản là chuỗi phong độ tệ hại đều có thể ảnh hưởng đến quá trình thăng tiến của Brighton.

Barber và sếp của ông - vận động viên poker chuyên nghiệp - hiểu việc giữ cái đầu lạnh trong những tình huống mà các vị chủ tịch hay giám đốc khác có thể không làm được. Các quyết định phải đưa ra thật chuẩn xác, không làm ảnh hưởng đến tầm nhìn dài hạn của CLB. Ví dụ, ban lãnh đạo Brighton từng đưa ra quyết định rất quyết đoán khi sa thải Chris Hughton - HLV trưởng đưa đội bóng thăng hạng Premier League và sau đó trụ hạng 2 mùa giải - vào năm 2019 và thay bằng Potter, nhà cầm quân chưa từng có kinh nghiệm ở Premier League.

Barber nhấn mạnh: “Chẳng có gì đảm bảo trong thể thao đỉnh cao và thành công sẽ không có một cách dễ dàng. Trên đường đi sẽ luôn có những gập ghềnh và bạn phải có khả năng phục hồi. Có những lúc mà khi bạn đã lên kế hoạch chi tiết thì mọi thứ vẫn không hiệu quả.

Chúng tôi có văn hóa CLB, nơi mà mọi người hành động minh bạch, giao tiếp với nhau và không giấu diếm khi mọi thứ đi chệch hướng. Chúng tôi cố gắng tỉnh táo trong những thời điểm tồi tệ tương tự như những thời điểm tốt đẹp, hy vọng điều đó sẽ giúp mọi thứ ổn định trở lại sớm hơn và mang tới sự tự tin, từ đó chúng tôi có thể vượt qua thử thách và tiến bộ dù kế hoạch ban đầu có sự thay đổi.

Vấn đề không phải không đi chệch khỏi kế hoạch khi bạn gặp thử thách bởi điều đó sẽ xảy ra. Nhưng lần nào gặp thử thách hay thất bại cũng chệch hướng, bạn sẽ đi lệch đường rất xa. Điều đó tạo ra sự bất ổn, khiến đội bóng mất tự tin và tác động đến tinh thần, từ đó bạn sẽ khiến mọi người muốn rời đi”.

Có thể nói triết lý đó đã giúp Brighton vươn xa hơn những gì mọi người nghĩ. Vậy “Những chú chim mòng biển” có thể bay cao đến đâu?

“Nếu bạn làm mọi thứ đều đúng thì sẽ không có giới hạn nào cả. Tôi không nói chúng tôi sẽ thách thức danh hiệu Premier League hay đoạt cúp châu Âu, nhưng nếu chúng tôi tiếp tục cố gắng, cải thiện và tìm ra những con đường mới để cạnh tranh cũng như giữ sự tỉnh táo, mọi thứ đều có thể xảy ra”, Giám đốc Điều hành Paul Barber nhấn mạnh.

Đến lúc này, chúng ta phải thừa nhận: Brighton đã chứng minh những sự nghi ngờ dành cho họ là sai.

Theo Chris Evans | FourFourTwo