Bí quyết thành công của Athletic Bilbao (P2)

Phần 1: Bí quyết thành công của Athletic Bilbao: Lò đào tạo trẻ cùng những khoản đầu tư hợp lý - P1

Phần 2:

Ký kết với những cầu thủ chuyên nghiệp khác từ các CLB khác thuộc xứ Basque cũng là một phương án được họ áp dụng. Tuy vậy, Ayarza vẫn giữ vững chính sách của CLB khi ưu tiên những cầu thủ tới từ xứ Basque.

"Athletic Club luôn để mắt tới mọi nơi thuộc xứ Basque," ông nói. "Dù ban đầu, chúng tôi tập trung vào Vizcaya, nhưng nếu nhìn vào lịch sử của CLB, nhìn vào triết lý của CLB, ta có thể thấy rõ hơn điều đó. Chúng tôi đã để mắt tới 7 vùng lãnh thổ tạo thành xứ Basque. Chúng tôi luôn tìm kiếm các cầu thủ, luôn để ý xem cầu thủ nào đủ thú vị để đem về. Không chỉ bây giờ, mà đã từ nhiều năm trước."

Tuy nhiên, điều đó khiến không ít hàng xóm của họ tỏ ra khó chịu.

Khi Karanka, một người sinh ra ở Vitoria, chuyển đến Athletic từ đội bóng quê nhà Alaves vào năm 1988, cả hai bên đều hài lòng với thương vụ này.

"Ở thời điểm đó, Alaves đang trải qua vấn đề về tài chính. Athletic khi đó đã trả tiền cho họ để ký kết hợp đồng với các cầu thủ trẻ," Karanka nói. "Mối quan hệ giữa 2 bên khá tốt."

Mọi thứ trở nên rất khác vào năm 1995, khi Etxeberria trở thành ngôi sao sáng nhất trong đội hình TBN, trở thành vua phá lưới cho ĐT U20 Tây Ban Nha ở kỳ World Cup U20 trên đất TBN khi mới 17 tuổi.

Etxeberria sinh ra và lớn lên ở tỉnh Guipuzcoa, gần thành phố San Sebastian của Real Sociedad. Anh được mời tới Lezama thử việc từ năm 12 tuổi, nhưng không được lựa chọn dù ghi 4 bàn trong một trận đấu tập. Vì vậy anh gia nhập đội bóng quê nhà Sociedad, ra sân cho đội một trước khi Athletic trả mức giá phá hợp đồng 550 triệu Peseta để đem anh về (kỷ lục cho một cầu thủ TBN thời điểm đó).

"Đây là một quyết định mạo hiểm, nhưng tôi không nghi ngờ gì. Thời gian đã chứng minh rằng đây là quyết định đúng," Etxeberria hồi tưởng. "Hồi đó cũng có vài tranh cãi nổ ra, nhưng nếu có được số tiền phá vỡ hợp đồng, thì cả hai bên đều đồng ý, dù là cầu thủ hay CLB. Sự thực là hồi đó mọi người bàn rất nhiều chuyện, khiến báo chí tốn không ít giấy mực."

Các tít báo ở San Sebastian ngày hôm sau thể hiện rõ sự bất bình, nhưng ở Bilbao, những thứ như thế vốn rất bình thường.

Những ngày gần đây, Athletic tiếp tục đưa ra những đề nghị hấp dẫn cho bất cứ tài năng nào họ liên hệ. Những đứa trẻ xứ Basque biết rõ rằng muốn phát triển sự nghiệp, chúng phải đến Lezama, không cần biết sinh ra ở đâu hay gia đình là fan của đội nào. Mỗi năm, có khoảng 20 cậu nhóc gia nhập Lezama ở tuổi lên 10. Trung bình, có 2 cậu sẽ thi đấu ở đội một, nhiều hơn bất cứ CLB chuyên nghiệp nào trên thế giới.

Các CLB không phải lúc nào cũng vui với việc cầu thủ trẻ của mình rời đi, nhất là khi họ khó có thể cạnh tranh với Athletic Club về mặt cơ hội cũng như cơ sở vật chất. Ayarza thấy không có gì sai với việc CLB sử dụng mô hình của mình để thu hút tài năng.

"Mối quan hệ với các CLB xứ Basque khác rất rõ ràng," ông nói. "Chúng tôi đều có ưu tiên và định hướng riêng. Dù chúng tôi đều bảo vệ nguồn lợi riêng của mình, vẫn không có rắc rối gì lắm. Điều khác biệt ở đây đó là cung cách cạnh tranh. Mọi CLB, kể cả các CLB xứ Basque khác, khi họ cần, có thể nhắm đến các thị trường khác. Chúng tôi luôn nhắm tới quê hương mình. Kể cả khi cầu thủ rời bỏ chúng tôi là siêu sao hay cây săn bàn. Không CLB nào, ở bất cứ nơi nào trên thế giới, sử dụng mô hình này để cạnh tranh. Chúng tôi vì thế rât tự hào về điều này."

Dù Athletic luôn tập trung vào hệ thống đầo tạo trẻ, họ vẫn không ngại sử dụng nguồn lực của mình trên thị trường chuyển nhượng.

Trong số các cầu thủ do HLV Gaizka Garitano dẫn dắt, chỉ có một nửa trong số đó là cầu thủ đi lên từ đội trẻ.

Những cầu thủ chủ chốt trong đội như Raul Garcia, Inigo Martinez hay Dani Garcia đến với Athletic khi họ đã dày dạn kinh nghiệm ở La Liga. Một số cầu thủ khác như Yuri Berchiche hay Aritz Aduriz lại rời khỏi Lezama khi còn trẻ nhưng trở lại Athletic để trở thành một phần quan trọng của CLB ở phần sau của sự nghiệp.

Trong thời gian gần đây, Oscar de Marcos rời khỏi Alaves khi còn là cậu nhóc để chuyển đến Lezama. Trong khi ở mùa hè năm ngoái, Dani Garcia và Ander Capa không gia hạn hợp đồng với EIbả để chuyển đến Athletic dưới dạng tự do.

Osasuna, CLB tọa lạc ở thủ phủ Pamplona của tỉnh Navarre, phải chịu cảnh các cầu thủ địa phương rời khỏi CLB.  Trong đó có những cái tên như Fernando Llorente, Javi Martinez, Ikẻ Muniain hay những ngôi sao đang lên như Inaki Williams, người sinh ra ở Bilbao nhưng lớn lên ở Pamplona và chỉ gia nhập Athletic khi đã 18 tuổi.

Kike Linero, dẫn dắt Llorente và Muniain trong 19 năm làm việc ở Lezema, nơi nhiệm vụ chính của ông gần đây là tuyển mộ các tài năng trẻ xuyên suốt xứ Basque.

"Mọi thứ luôn khó khăn khi có đến 5 CLB xứ Basque ở La Liga," Linero chia sẻ. "Barca, Real Madrid hay các CLB như Villareal và Valencia cũng đều đến đây tuyển mộ. Nhưng không hề khó trong việc thuyết phục các cầu thủ xứ Basque gia nhập Athletic. Nếu mọi thứ được quản lý tốt. Có lẽ ở Guipuzcoa mọi thứ có phần nào đó có lợi cho Real Sociedad, nhưng nếu các cầu thủ hết hạn hợp đồng, sẽ không hề khó trong việc thuyết phục họ. Cách tốt nhất đó là tìm kiếm các cầu thủ khi họ còn trẻ, sau đó ra quyết định hợp lý không chỉ về mặt bóng đá, mà còn về mặt cá nhân."

Mô hình này đã đem lại lợi nhuận to lớn cho Athletic ở kỳ chuyển nhượng mùa đông mùa 2017-2018. Ở mùa chuyển nhượng đó, Manchester City trả cho Athletic Bilbao mức giá 65 triệu Bảng để sở hữu Laporte. Ngay lập tức, Athletic đem về trụ cột ở hàng phòng ngự của Real Sociedad, Inigo Martinez với giá 32 triệu Bảng.

Gần đây, Sociedad bắt đầu cạnh tranh với Athletic ở khâu đào tạo trẻ xứ Basque khi xuất xưởng không ít tài năng, thậm chí đi xa hơn khi tuyển mộ các tuyển trạch viên và HLV từng làm cho Lezama. Thành quả đạt được của những khoản đầu tư này đó là việc họ đã giành chiến thắng trong 5 trận Derby xứ Basque gần đây với hạt nhân là các cầu thủ trẻ.

Một trường hợp khá buồn cho những người ở Lezama đó là trường hợp tiền vệ sinh ra ở Pamplona, Mikel Merino, người Athletic để vuột mất khi còn là cầu thủ trẻ ở Osasuna. Ở mùa hè năm ngoái, khi cầu thủ 23 tuổi trở lại La Liga qua bản hợp đồng cho mượn từ Borussia Dortmund và sau đó là Newcastle United, anh lựa chọn Real Sociedad thay vì Athletic Bilbao.

Lo sợ việc đánh mất vị trí dẫn đến rất nhiều sự thay đổi ở Lezama. Vào tháng 1 năm 2019, việc chủ tịch Aitor Elizegi trúng cử đã khiến giám đốc học viện Jose Maria Amorrortu phải rời nhiệm sở. Ông chia sẻ rằng Athletic cần phải trở nên mạnh bạo hơn trong việc cạnh tranh với các CLB trên thị trường chuyển nhượng.

"Điều còn thiếu trong những năm gần đây đó là sự mạnh bạo khi theo đuổi các cầu thủ trẻ," Linero nói. "Ở xứ Basque luôn có những mối thù nghịch, nhưng chúng tôi vẫn nhận thức được rằng chúng tôi phải đoàn kết. Nhưng nếu Athletic là CLB của tôi, tôi sẽ làm mọi cách để đưa các cầu thủ có thể đưa đội bóng đi lên về CLB của mình mà không màng đến chuyện các CLB khác mích lòng."

"Điều này không nhằm chọc tức La Real, mà để gia tăng sức mạnh cho Athletic Bilbao. Cũng như cách Chelsea đem Kepa về CLB của họ."

Tuy vậy, đã có những sự thay đổi những năm gần đây. Mô hình rất riêng này của Athletic đã giúp họ đạt được nhiều điều ở thời điểm hiện tại.

Không chỉ đến được chung kết Copa Del Rey, họ còn là CLB ổn định nhất về mặt tài chính.

Đại dịch Corona hiện tại đã khiến La Liga nói chung và Barcelona nói riêng gặp phải khủng hoảng, dẫn đến việc các CLB phải cắt giảm lương. Trong số các CLB kể trên có cả Atletico Madrid và Real Madrid.

Athletic trong khi đó chưa thực sự cần làm thế, nhất là khi nguồn dự trữ của họ lên tới 188 triệu Euro. Số tiền này chủ yếu đến từ các thương vụ chuyển nhượng với các CLB lớn trên khắp Châu Âu, từ Bayern Munich tới Manchester United.

Tuy nhiên, Athletic không đi theo mô hình đào tạo để bán như Porto hay Sevilla. Họ chỉ bán cầu thủ khi đã được đáp ứng mức phí phá vỡ hợp đồng.

"Chúng tôi không để các CLB khác đến mua cầu thủ của mình rồi đi một cách dễ dàng. Dù họ hay chúng tôi đều muốn họ ở lại CLB, đôi khi những điều như thế này vẫn xảy ra." Ayarza chia sẻ.

Ngân quỹ 133 triệu Euro của mùa 2019-2020 giúp các ngôi sao đội một như Muniain hay Williams nhận được mức lương cao hơn các cầu thủ ở các CLB như Sevilla hay Valencia. Họ cũng biết được rằng không phải đâu cũng tốt hơn Athletic Club, nhất là khi nhìn vào những rắc rối của Kepa gần đây khi chuyển đến Chelsea.

"Chúng tôi luôn giữ vững mô hình và triết lý của mình," Ayarza chia sẻ. "Các cầu thủ khác đi lên từ đội trẻ cũng quan trọng, thậm chí còn quan trọng hơn thế. Kepa là một thủ môn giỏi, vì vậy Chelsea đến để đem cậu ta về. Phía sau cậu ta là Unai Simon, người đang xây dựng chỗ đứng của mình ở đội một. Đây là điều đã luôn tồn tại ở Athletic. Khi một cầu thủ rời đi, dù với bât cứ lý do nào, luôn có ai đó khác thế chỗ họ. Họ thậm chí còn làm tốt hơn người vừa rời đi."

Nguồn ngân quỹ dồi dào của Athletic thậm chí mở ra cơ hội cho họ giành được các cầu thủ xứ Basque từ các CLB gặp phải vấn đề tài chính. Số tiền chuyển nhượng kỷ lục ở San Mames là 32 triệu Euro cho Inigo Martinez, trong khi đó, họ chỉ phải tiêu hơn 12 triệu Euro cho việc mua cầu thủ. Nhưng với tài năng 23 tuổi Mikel Oyarzabal, người ghi 4 bàn cho Real Sociedad trong các trận derby xứ Basque, một cầu thủ có lối chơi gần với Etxeberria, họ sẵn sàng chi đến 75 triệu Euro.

"Nếu chúng tôi có được Oyarzabal ở hàng tấn công, chúng tôi sẽ lên đầu bảng. Điều chúng tôi còn thiếu đó là một cây săn bàn." Linero nói. "Nhưng trả số tiền như thế rất khó khăn, nhất là khi tôi biết rõ rằng Lezema đã từng nói đến cầu thủ này khi cậu ấy còn ở Eibar. Đáng lẽ ra cậu ấy có thể đến đây miễn phí, khi đó, bạn có thể tiêu tiền khi cậu ấy gặp chấn thương hay gì đó. Vì vậy, tôi thích tiêu ít tiền hơn để tập trung vào những cầu thủ trẻ đã gây được ấn tượng ở CLB."

Những sự thay đổi sâu rộng trong khâu tuyển trạch của CLB có thể giúp họ cạnh tranh tốt hơn, nhất là khi các CLB khác cũng muốn bán các cầu thủ để cân bằng tài chính.

Ví dụ điển hình là việc cha của Marco Asensio, ông Gilberto, một người sinh ra ở Bilbao, từng thi đấu cho đội chủ sân San Mames thời còn trẻ. Marco từng đến thăm lò Lezema khi còn thi đấu cho cấp độ trẻ của RCD Mallorca, nhưng quyết định không đến CLB của cha anh vì đã quá quen với mô hình CLB xứ đảo Balearic, nơi anh sinh ra và lớn lên.

Trường hợp của Asensio đã gây ra không ít tranh cãi cho NHM Bilbao. Thậm chí, giám đốc thể thao của Athletic Club là Rafa Alkorta từng đùa trên sóng truyền hình xứ Basque rằng ông đang đề nghị Real Madrid cho mượn tiền vệ cánh này.

Nhưng cũng có những dấu hiệu cho thấy giới thượng tầng Bilbao đang thay đổi triết lý của mình. Nhất là khi Lezema cũng đang cảm nhận được triển vọng từ lứa trẻ. Lứa trẻ do Etxeberria dẫn dắt hiện tại đang đứng thứ hai ở Segunda B. CLB thứ hai của họ là Basconia hiện tại đang đứng thứ 4 ở giải hạng 3, vị trí đủ cho họ góp mặt ở trận play-off.

Trong khi đó, những khoản đầu tư vẫn được tiếp tục rót vào các hạng mục khác của CLB cho những mục đích lâu dài. Các cơ sở mới đang được xây dựng, các HLV đang được đem về Lezama, trong khi đó, sân San Mames đã được lựa chọn là sân đấu cho VCK Euro 2021.

"Việc chúng tôi bảo toàn được nhiều thứ hơn các CLB khác không chỉ nhờ BLĐ hiện tại, mà còn từ các BLĐ trước đây," Ayarza chia sẻ khi được hỏi liệu Athletic có sẵn sàng tận dụng nguồn kinh tế dồi dào của mình. "Chúng tôi đều đang đối mặt với những khó khăn, ở hiện tại cũng như tương lai. Tuy nhiên, chúng tôi có thể đương đầu với nghịch cảnh tốt hơn các đội bóng khác, nhưng chúng tôi cũng muốn tuân theo tôn chỉ của CLB và cải thiện từ chúng."

Việc thực hiện các canh bạc ngắn hạn hoàn toàn đi ngược lại với tôn chỉ của Athletic. Dù Athletic vẫn có thể thực hiện những sự thay đổi cần thiết để phù hợp với hiện tại, không ai muốn phá đi một truyền thống đã đi theo và giúp cho CLB phát triển trong hơn một thế kỷ.

Nhất là khi đội một của Garitano đến được trận chung kết Copa Del Rey năm nay.

Một triệu CĐV tràn ra đường phố Bilbao ở lần gần nhất họ lên ngôi, mùa giải 1983-1984. Có lẽ hình ảnh này sẽ lại một lần nữa xảy ra nếu Bilbao tiếp tục đạt được thành công ở những mùa giải kế tiếp.

"Hiện tại, CLB vẫn đang ổn," cựu HLV Middlesbrough và Nottingham Forest, Aitor Karanka nói. "Họ có một nguồn tài chính ổn định. Về mặt bóng đá, việc vào đến trận chung kết Copa Del Rey thực sự là giấc mơ của NHM Athletic cũng như các cầu thủ. Điều đó cho thấy đội bóng đang làm rất tốt. Chúng tôi hy vọng rằng trận đấu sẽ có khán giả đến sân, và chúng tôi là người giành chiến thắng.

"Giành được danh hiệu Copa Del Rey đầu tiên sau nhiều năm sẽ khiến mùa giải này trở thành mùa giải tuyệt nhất. Nhưng dù điều gì xảy ra đi chăng nữa, CLB vẫn đang có được sự chuẩn bị tốt cho tương lai.