Giờ ăn trưa ở London Colney. Nhờ chuỗi 10 trận bất bại và việc Arsenal đã vươn lên được vị trí thứ 5 trên bảng xếp hạng Premier League, ai ai cũng có một tâm trạng rất tích cực, và do đó tạo nên một bầu không khí vừa thoải mái, vừa hưng phấn. Đối với sự quan sát của một nhân viên lâu năm, ông cho rằng khí thế tại CLB đang ở mức cao nhất trong 10 năm qua.
Tại một chiếc bàn lớn, có một cuộc trò chuyện đang diễn ra sôi nổi. Những người tham gia bao gồm Mikel Arteta, Edu, Josh Kroenke, Vinai Venkatesham, Richard Garlick, Tim Lewis, Jonas Eidevall và Clare Wheatley. Họ trông như thể một nhóm bạn bè đang tụ tập ở một quán café. Mặc dù sự non nớt và thiếu kinh nghiệm của ban lãnh đạo CLB đã bị chỉ trích gay gắt vào thời điểm Arsenal lâm vào khó khăn, nhưng vào những thời điểm sáng sủa hơn – như hiện tại – nguồn năng lượng của sự tiến bộ là điều rất dễ nhận thấy.
Arteta đã rất nỗ lực hoàn thành mục tiêu mà ông cho là quan trọng nhất – sự đoàn kết. Đây là từ mà ông đã sử dụng rất nhiều lần. Và khi nói nó ra, ông thực sự có ý đó. Các giám đốc của CLB – thông qua chiến lược mà họ đã xây dựng – đang cố gắng tạo nên một cuộc cách mạng thầm lặng nhưng hiệu quả theo cách đó.
Vào cuối kỷ nguyên Arsene Wenger, sang triều đại ngắn ngủi của Unai Emery, cho đến những bước đầu tiên của Arteta trên cương vị HLV trưởng, có quá nhiều khiếm khuyết không dễ sửa chữa ở Arsenal.
Nó đòi hỏi sự cam kết và đồng lòng nhất trí trong chuyện thay đổi tư duy làm việc để tạo nên một môi trường mà ông cảm thấy cực kỳ cần thiết.
“Nếu không có sự đoàn kết, chúng tôi sẽ không thể đạt được những điều mà chúng tôi muốn,” Arteta khẳng định. “Sự đoàn kết có nghĩa là mỗi người đều làm việc trong một tổ chức, một khối thống nhất. Đó là cách chúng tôi chơi bóng, cách chúng tôi truyền đạt các giá trị của mình, cách chúng tôi kết nối với người hâm mộ, với chủ sở hữu CLB. Tất cả mọi người đều có cùng lối suy nghĩ, cùng một mục đích, không có bất kỳ suy tính cá nhân nào, không có bất kỳ cái tôi nào, chỉ có ‘nhiệm vụ đối với tập thể là trên hết’. Đó là điều chúng tôi muốn có được, và tôi sẽ thúc đẩy đội bóng thật mạnh mẽ để đạt được nó.”
Arteta vốn đã nổi tiếng với sự chú ý tỉ mỉ đến từng chi tiết ngay từ thời còn chơi bóng ở Arsenal – liên tục đặt những câu hỏi, luôn tìm tòi về mục đích của một quyết định cụ thể xung quanh CLB.
Gần đây, trung tâm huấn luyện ở London Colney đã có nhiều thay đổi, và sắp tới sẽ còn có thêm nhiều sự thay đổi khác. Một trong những điều mà Arteta nhận thấy khi ông tái gia nhập CLB vào tháng 12 năm 2019 là sự vô cảm, thiếu kết nối trong môi trường, và ông muốn điều đó được khắc phục.
Arteta đã cố gắng “bơm” “xúc cảm Arsenal” vào đại bản doanh. Ông muốn xây dựng một mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa các cầu thủ và đội ngũ nhân viên tại CLB – gắn liền với lịch sử của Arsenal, với sân vận động – để họ cảm thấy sự liên kết giữa các buổi tập và những trận đấu trên sân nhà.
Kể từ đó, đã có những thay đổi đáng kể trong cách trang trí nội thất xuất hiện. Các bức tranh tường về những thành công trong quá khứ và các huyền thoại của Arsenal giờ đây đang tô điểm cho những bức tường, các đoàn quân đoạt cúp được vinh danh, một bức ảnh khổng lồ của Emirates Stadium là điều đầu tiên các cầu thủ nhìn thấy ngay khi bước ra khỏi phòng gym, còn có cả chiếc đồng hồ Clock End lẫn khu khán đài North Bank của sân nhà cũ Highbury, và câu khẩu hiệu cũ Victoria Concordia Crescit (chiến thắng đến từ sự hài hòa) nằm cạnh cửa sổ kính nhìn ra các sân bóng ở căn tin.
Ý tưởng của Arteta là gắn kết lại những thứ đã trở nên phai mờ, để khơi dậy và thúc đẩy những giá trị đang dần mất đi, để khiến mọi người cảm nhận được “xúc cảm Arsenal”.
Người phụ trách các dịch vụ bóng đá ở London Colney, Sean O’Connor, đã nhiệt tình giúp đỡ trong quá trình cải tạo trung tâm huấn luyện và ông cảm thấy điều đó đã thực sự tạo nên sự khác biệt. “Điều Mikel mang đến là năng lượng. Nó cần được nâng lên và cậu ấy hiểu điều đó,” ông nói.
Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với Arteta. “Tôi muốn mọi người quay lại đây trong vài năm nữa và cảm thấy một bầu không khí đầy cảm hứng, và rằng nó đã thay đổi suy nghĩ của họ về cách một đội bóng nên ‘sống’, hoặc về cách các hoạt động trong bóng đá diễn ra và lý do đằng sau nó.”
Văn phòng của HLV trưởng cũng đã được nâng cấp, và hiện là một phần của khu huấn luyện với nhiều phòng và bộ phận khác nhau dẫn ra không gian họp mặt chính dành cho Arteta và các trợ lý của mình. Trên bức tường ở phía xa được khắc hình một cái cây. Đối với Arteta, phần rễ và thân cây của nó tượng trưng cho những nền tảng đã tạo thành CLB, những cành cây tượng trưng cho ban huấn luyện, và những chiếc lá đại diện cho các cầu thủ đã phát triển nhờ những sự hỗ trợ bên dưới họ.
Đáng chú ý, điều đầu tiên bạn nhìn thấy ở lối vào chính là một bức ảnh cực đại từ trần đến sàn của Arsene Wenger đang mỉm cười với tay trái giơ lên.
Có một “thủ tục” đã trở thành thói quen là tất cả cầu thủ khi bước vào đều sẽ đập tay với hình ảnh người đàn ông đã xây dựng nên nơi này.
Arsenal không hề lo sợ về di sản của Wenger. Thật vậy, Arteta thực sự muốn CLB đón nhận và trân quý nó. CLB đã liên hệ với vị HLV trưởng lâu năm của họ để giải thích những tác động tích cực từ bức hình của ông khi nó “chào mừng” mọi người lúc họ đến, và hỏi liệu ông có muốn nhắn nhủ thông điệp gì cho các cầu thủ – cả hiện tại lẫn tương lai – hay không.
Câu trả lời của ông giờ đây đã được ghi lại trên bức tường đỏ ấy: “Tại đây, các bạn có cơ hội để khám phá và bộc lộ sự vĩ đại tiềm tàng bên trong mình.”
Bước qua bức tường đó thực sự là một cách không tồi để bắt đầu một ngày làm việc.
Arteta kể rằng một ngày bình thường của ông bắt đầu từ khoảng 7 giờ sáng, đánh thức bọn trẻ, giúp chúng sửa soạn đồ đạc để đi học, và rời khỏi nhà vào lúc 7 giờ 30 sáng.
“Khi lái xe, tôi sẽ nghĩ về những việc mình phải làm trong ngày – những thứ tôi đã lên kế hoạch – cũng như tuần này của tôi sẽ diễn ra như thế nào. Tôi đến đây lúc 8 giờ sáng, và sau đó cần một tiếng đắm mình trong sự tĩnh lặng. Thông thường, tôi bắt đầu viết lách, kiểm tra lại những quy trình mà mình cần thực hiện trong ngày. Sau đó, các trợ lý của tôi đến – trợ lý cá nhân Kelly của tôi xuất hiện. Sean (O’Connor) đến và thông báo cho tôi biết có tin tức nào mới không. Bác sĩ Gary (O’Driscoll) đến và chia sẻ cho tôi các cập nhật. Chúng tôi tập hợp lúc 9 giờ sáng – với tất cả các HLV trợ lý, các bác sĩ và cả bộ phận khoa học thể thao.”
“Sau đó, chúng tôi bắt đầu buổi tập. Tập xong thì nghỉ ngơi và ăn trưa. Vào buổi chiều, đó là thời điểm chủ yếu dành cho việc họp hành, chuẩn bị cho trận đấu, nghiên cứu đối thủ tiếp theo, nhìn lại những gì chúng tôi đã làm trong một trận đấu hoặc review buổi tập vừa qua, lập kế hoạch cho tuần sau. Nếu phải bàn bạc về chuyện trinh sát cầu thủ với (giám đốc kỹ thuật) Edu, hoặc các cộng sự khác có liên quan, chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc đến khá khuya.”
Arteta đang dành một chút thời gian trong ngày để suy ngẫm. Chuyến làm khách trước Watford mới đây chính là trận đấu thứ 100 của ông trong sự nghiệp cầm quân của mình. Ông nhìn lại những ngày ngay trước khi mình quyết định rời bỏ vai trò trợ lý của Pep Guardiola ở Manchester City để trở thành HLV trưởng của Arsenal.
Đối với một người siêng năng và tỉ mỉ như vậy, một đống suy nghĩ và cảm xúc đang quay cuồng trong đầu ông.
“Khi bạn ngồi với ông chủ của CLB, giám đốc thể thao và họ đang nói rằng họ muốn bạn trở thành tân HLV trưởng của Arsenal, bên trong bạn sẽ trở nên điên cuồng,” Arteta kể. “và đầu tiên là cảm xúc, đam mê, năng lượng đáng kinh ngạc nhưng cũng có chút sợ hãi – ‘Liệu mình đã sẵn sàng cho việc này chưa?’ Tôi đã sẵn sàng, đây là lần đầu tiên được làm HLV trưởng của tôi, đó là một công việc rất lớn, một trách nhiệm khổng lồ nhưng, vì tình cảm mà tôi dành cho bóng đá cấp CLB, tôi không thể để những người này thất vọng.”
“Vì vậy, có rất nhiều cảm xúc xuất hiện, và sau đó là một quyết định được đưa ra. Có điều gì đó trong não bạn đang nói, ‘Có quá sớm không nhỉ?’ nhưng sau đó bạn chỉ cần nghe theo lời mách bảo của trái tim và tự nhủ, ‘Nghe này, mày đã chuẩn bị cho cơ hội này. Họ tin vào mày, tại sao mày lại không tin vào chính mình?’”
Cuối cùng, ông quả quyết: “Khi bạn có những cảm xúc như thế này, và bạn thực sự muốn trở thành một HLV trưởng – và bạn muốn dẫn dắt Arsenal – vậy thì mạnh dạn lên thôi! Và sau đó, không có bất kỳ lời bào chữa nào về động lực, về bộ máy nữa. Cứ làm thôi.”
Chức vô địch FA Cup vào cuối mùa giải đầu tiên là một sự chứng thực rất lớn. Nhưng Arteta đã tìm thấy một thứ động lực khác được tiêm vào mình khi ông tuyên bố rằng bản thân đang đi đúng hướng tại Arsenal: “Khoảnh khắc tôi cảm thấy tràn đầy sinh lực – giống như vitamin truyền qua các mạch máu – là khi tôi thuyết phục được những người xung quanh mình. Khi tôi nhìn vào họ và họ bảo, ‘Tôi thích những gì ông đang nói, tôi muốn làm điều đó, tôi sẽ ở ngay phía sau để hỗ trợ ông.”
“Khi bạn thấy các cầu thủ thực sự cố gắng… có thể hiệu quả hoặc không, nhưng nếu họ thực sự cố gắng, và thực sự tận tâm với những gì chúng tôi đang cố gắng làm, đó là lúc bạn có được năng lượng và niềm tin để tuyên bố rằng, ‘Chúng ta sẽ đạt được những tham vọng của mình, tôi không biết khi nào điều đó sẽ diễn ra – 2 tuần, 2 tháng – nhưng chúng ta sẽ làm được’, bởi vì họ đã bị thuyết phục. Khi họ có cảm giác ấy, điều đó sớm muộn sẽ trở thành sự thật.”
Quản lý con người là một phần của công việc đang được tiến hành. Theo Arteta, khía cạnh này khó kiểm soát hơn các vấn đề thể thao: “Trong nhiệm vụ này, thấu hiểu được những gì đang diễn ra bên trong một con người là một điều rất quan trọng. Bởi vì cách tôi truyền tải một thông điệp đến người khác có thể được nhìn nhận theo một cách thực sự khác với góc nhìn của tôi – vì xuất thân của họ, vì nền tảng giáo dục của họ, vì văn hóa của họ, vì quốc tịch của họ. ‘Khi anh ta đi qua cánh cửa đó, anh ta đang nghĩ gì? Anh ta có hiểu được thông điệp mà mình thực sự muốn truyền tải hay không? Hay anh ta đang có một suy nghĩ khác?’ Đó thực sự là một quá trình cần không ít thời gian; cố gắng kết nối với họ và hiểu được cách họ hành động và phản ứng, cũng như cảm xúc của họ.”
Chuyện đó có thể trở thành một bài toán khó – làm cách nào để bạn tạo nên được sự dung hòa giữa việc đặt ra các tiêu chuẩn, quy tắc “không thể thương lượng” với việc phải linh hoạt, tùy cơ ứng biến, bởi vì đâu phải ai cũng phản hồi theo cùng một cách trước những yêu cầu giống nhau? Bởi vậy, đây là một khía cạnh mà Arteta cảm thấy mình cần phải học hỏi thêm rất nhiều.
Cho rằng 2 năm đầu trong chuyến trở lại bắc London của Arteta đã gặp phải một số thách thức bất ngờ vẫn là nói quá nhẹ nhàng. Khi ông vừa ký hợp đồng với Arsenal, COVID-19 đã bùng nổ và khiến Premier League phải tạm dừng suốt 3 tháng. Việc phải xoay sở với 3 tháng Lockdown, sau đó là suốt 1 năm thi đấu trong những sân vận động trống trơn và các buổi tập có không ít hạn chế từ những quy định phòng dịch, chắc chắn là một hoàn cảnh rất bất thường ngay trong lần đầu tiên Arteta làm HLV trưởng.
Arteta đã gây ấn tượng mạnh với khả năng kiểm soát của mình, nhưng ông không hề miễn nhiễm với những áp lực và căng thẳng. “Không dễ chút nào,” ông chia sẻ. “Tôi đã có lúc sợ hãi, có lúc nghi ngờ. ‘Mày đang làm gì vậy? Liệu làm như thế có đúng không? Hay là toang rồi! Đây có phải là một chiến lược đúng đắn? Mày có đang chọn đúng người không? Mày có đủ năng lực để làm điều đó không?’ Bạn tự hỏi bản thân mình, nhưng thật tốt khi bạn mạnh dạn thực hiện những kế hoạch của mình.”
Đứa con của San Sebastian này đã chia sẻ về sự kiên cường ở bản thân mà ông cảm thấy được bắt nguồn từ nơi mình sống. “Sự kiên cường này là một tính cách rất đặc trưng của người Basque, nó đã giúp tôi trong rất nhiều thời điểm khó khăn trong cuộc đời, trong sự nghiệp cầu thủ, và trong sự nghiệp huấn luyện.”
Khi cảm thấy chán nản, ông sẽ trông cậy vào những người mà mình tin tưởng. “Người đầu tiên là vợ tôi,” Arteta chia sẻ. “Lúc nào cũng vậy cả – giúp tôi suy nghĩ sáng suốt hơn, chỉ trích tôi khi cần thiết, ủng hộ tôi hết mình, mang đến cho tôi một cách nhìn khác. Cô ấy hiểu tôi hơn bất kỳ ai khác, vậy nên cô ấy biết rõ khi nào tôi cảm thấy như vậy. Và sau đó, dĩ nhiên tôi có bên cạnh mình đội ngũ HLV trợ lý, các HLV từ tất cả những đội bóng khác nhau mà chúng tôi có ở đây. Còn có rất nhiều sự hỗ trợ từ bạn bè – những người bạn thực sự – khi bạn gặp khó khăn, họ sẽ sẵn sàng nói cho bạn biết mình nghĩ gì – một cách trung thực, nhưng không phải để ‘kết liễu’ tinh thần bạn!”
“Vào một số ngày, bạn cũng sẽ cần mọi người thúc đẩy mình một chút. Và điều quan trọng nhất mà bạn phải có là những người sát cánh bên mình tại CLB – đó là điều tôi đang có. Chủ sở hữu CLB, giám đốc thể thao, tất cả những người làm việc trong tổ chức tin tưởng bạn và ủng hộ bạn vào các thời điểm khó khăn.”
Thêm một tín hiệu đáng mừng khác, bầu không khí ở các trận đấu trên sân nhà của Arsenal đang được hồi sinh vào mùa giải này. Chẳng hạn, chiến thắng 3-1 trong trận derby với Tottenham vào cuối tháng 9 như thể một dấu ấn và Emirates đã thực sự rung chuyển. Sau sự khởi đầu tồi tệ với 3 trận thua – thậm chí không ghi được bàn nào – ở Premier League, Arteta tin rằng những khoảnh khắc như vậy có thể trở thành một sự thúc đẩy đáng kể.
“Bạn cần được nhìn thấy những khoảnh khắc đại diện cho tầm nhìn của mình, và đây chính là một khoảnh khắc như vậy,” ông chia sẻ. “Nếu bạn hỏi tôi: ‘Tại sao ông ở đây?’ Thì câu trả lời chính là vì những khoảnh khắc như thế này. Nó mang đến ý nghĩa cho mọi thứ bạn làm, cho bất kỳ thời điểm tồi tệ nào, hoặc cho mọi quyết định khó khăn mà bạn phải đưa ra, cho toàn bộ thời gian mà bạn dành cho công việc, đây chính là mục đích. Bạn cần nó trong tư cách một HLV trưởng và bạn cần nó trong tư cách một CLB.”
“‘Đoàn kết’ chính là như vậy đấy. Không có câu hỏi nào cả, chỉ có sự đồng lòng và một hướng đi duy nhất, và nó mạnh mẽ đến mức không thể tái tạo lại. Nếu bạn chơi như vậy trong từng trận đấu, tôi có thể tự tin đoán trước được kết quả đến 90%.”
Arteta đang tận hưởng việc quan sát đội bóng của ông phát triển.
Nhìn lại, kỳ chuyển nhượng mùa hè của Arsenal là một giai đoạn căng thẳng với những quyết định quan trọng mà ông và CLB phải đưa ra, cũng như sẽ bị đánh giá cực kỳ nghiêm khắc. “Tôi nghĩ nhiệm vụ mà chúng tôi có là vô cùng lớn,” ông chia sẻ. “Có rất nhiều câu hỏi, quan trọng nhất là làm thế nào chúng tôi có thể thực hiện một việc theo một cách mà trước hết, chúng tôi có đủ khả năng, và có thể đạt được một số kết quả ngay lập tức cùng một triển vọng lớn cho tương lai.”
“Sự thay đổi của đội ngũ cầu thủ trong 18 tháng thật đáng kinh ngạc. Có gần 19 cầu thủ – đó là một đội ngũ hoàn toàn mới. Đã có rất nhiều quyết định được đưa ra, nhưng nền tảng của những quyết định đó là như nhau. Đó là: Họ có đại diện cho những gì chúng ta muốn làm không? Nếu không phải, anh ta sẽ không thể ở đây.”
Giờ là lúc thích hợp để đề cập đến một cụm từ đầy cảm xúc.
“Tin tưởng vào quá trình” đã trở thành một phương châm cực kỳ được tín nhiệm. Arteta đã tuyên bố về nó như một lời chào mở đầu và ông nhận thức rõ rằng trong khi một số bộ phận của cộng đồng người hâm mộ thực sự coi trọng nó, thì cũng có những người khác nhắc đến nó một cách mỉa mai.
“Đôi khi bạn phải nói điều gì đó, nhưng nó phải đúng thời điểm vì nếu không, nó có thể bị diễn giải sai hướng, tuy nhiên tôi vẫn nghĩ điều đó là cần thiết,” Arteta khẳng định. “Tôi chẳng việc gì phải nói với ai đó hoặc mong đợi điều gì đó mà bản thân không cảm nhận thấy cả, và tôi tin rằng với số lượng những thay đổi mà chúng tôi đã thực hiện ở CLB, từ trên xuống dưới, trong đội ngũ cầu thủ, thành quả rồi sẽ đến. Còn nếu không thực sự tin, tôi sẽ là kẻ nói dối. Vì vậy, tôi nhận thức được chúng tôi sẽ nhận được rất nhiều ý kiến trái chiều, bởi vì trong bóng đá, bạn sẽ không được trao cho nhiều thời gian. Nhưng nếu bạn muốn xây dựng thứ gì đó bằng nguồn lực của chúng tôi và với mô hình mà chúng tôi đưa ra, thì cần phải có thời gian.”
Dự án của Arteta có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn nữa để hoàn thiện. Nhưng một buổi chiều tại London Colney đã xác nhận rằng Arsenal đang cống hiến hết mình, và đang lao về phía trước nhanh nhất có thể, để đạt được những tham vọng của mình.
Theo Amy Lawrence, The Athletic.