Bất kể ai vô địch mùa giải tới đây, có vẻ cuộc chiến giữa hai CLB vĩ đại này sẽ trở thành một phần trong chuỗi những sự thù địch đã từng có của Bundesliga. Và không ai có thể nghi ngờ về vai trò của cả hai trong vở diễn này.
Trong thế giới thể thao, chúng ta có khuynh hướng xác định thời đại bằng việc chỉ tên những cặp đối thủ kinh điển. Thiên tài nổi loạn Ayrton Senna đặt cạnh "Giáo Sư" lạnh lùng thực dụng Alan Prost. Chris Evert xinh xắn vui tươi đặt cạnh Martina Navratilova cứng rắn như một cỗ máy và một Jim Fox quý tộc đối đầu cùng tên thô lỗ Boris Onishchenko.
| Bayern Munich, Borussia Dortmund và sự phân cực thù địch trong thể thao |
Với bóng đá Đức, kể từ thập niên 1970, có một sự thật không thể thay đổi: Bayern Munich đại diện cho kẻ phản diện gieo rắc sự sợ hãi lẫn căm ghét, mà phần còn lại phải chiến đấu chống lại bằng mọi giá. Nhiều kẻ thách thức đến rồi đi, cố gắng gây bất ổn cho đế chế người Bavaria gầy dựng; người mới nhất đã đang cố gắng hạ bệ họ là những gã trai mặc áo vàng đen đến từ vùng Ruhr, Borussia Dortmund.
Cuộc cạnh tranh giữa Borussia Dortmund và Bayern Munich là hình ảnh đầu tiên khi nhắc đến bóng đá Đức trong những năm đổ lại đây, đặc biệt từ khi Dortmund có sự phục vụ của vị HLV đầy sức hút như Juergen Klopp, Dortmund đã vươn mình từ người khổng lồ ngủ quên sau trở thành mối đe dọa mà họ luôn cho thấy dấu hiệu tiềm tàng.
Dortmund của Klopp không mất nhiều thời gian để giành lấy sự yêu mến của khán giả trên toàn thế giới với phong cách chơi bóng rực lửa, chuyển đổi thế trận từ phòng ngự sang tấn công diễn ra nhanh như chớp, được thể hiện bởi sự kết hợp tài năng bản địa Nuri Sahin, Mats Hummels và những vụ mua bán thông minh như Robert Lewandowski, Jakub Blaszczykowski. Sau khi mùa giải đầu tiên kết thúc ở vị trí thứ năm*, Dortmund giành hai danh hiệu vô địch liên tục để vượt qua kình địch Schalke, trở thành đội bóng Bundesliga thành công thứ ba ở Đức.
Tuy nhiên - được dự báo từ trước - điều này đẩy Dortmund vào thế đối đầu trực tiếp với Bayern - nhà vua không thể tranh cãi của Bundesliga. Từ 2010 đến 2012, mối quan hệ của cả hai vẫn tương đối ổn với Dortmund là bên chiếm thế thượng phong trên sân cỏ. Mùa 2011-2012 chứng kiến cả hai đối đầu với nhau 4 lần, và Dortmund thắng tất cả các trận, bao gồm cả chiến thắng 1-0 ở Westfalenstadion cuối mùa giải, bảo vệ danh hiệu vô địch thành công.
Trận đấu này chính là bước ngoặt để tạo ra trong lịch sử đối đầu trong nửa thế kỷ giữa hai khổng lồ Bavaria và vùng Ruhr. Robert Lewandowski ghi bàn thắng duy nhất từ pha giật gót điệu nghệ, Die Schwarzgelben tỏ ra xứng đáng với chiến thắng. Nhưng chỉ sau đó năm phút, Arjen Robben ngã xuống ngay khi Roman Weidenfeller lao lên cản phá. Trọng tài chỉ tay vào chấm phạt đền trong sự cuồng nộ của 80 nghìn khán giả có mặt.
Robben bước lên thực hiện pha đá phạt, nếu thành công không chỉ giữ họ ở lại trong cuộc đua tranh danh hiệu Bundesliga mà còn là phép thắng lợi tinh thần rằng Bayern vẫn có cửa đánh bại Dortmund về sau. Áp lực của những trận thua liên tiếp là một con quỷ ranh ma, khiến Robben thực hiện cú đá không mấy khó khăn để Weidenfeller bắt gọn. Trong tiếng reo hò của Bức Tường Vàng, trung vệ người Serbia Neven Subotic đã có hành động khiến sự thù địch chuyển sang một bước ngoặt mới.
Trong khi Robben vẫn còn đứng thất thần vì bỏ lỡ cơ hội ngon ăn nhất, Subotic lao đến thét vào mặt Robben trong khung cảnh gợi nhớ ký ức cuộc đối đầu rực lửa giữa Martin Keown và Ruud Van Nistelrooy tại Old Trafford năm 2003. Mối quan hệ tạm ổn trước đấy (dù chỉ tương đối) giờ thay thế bằng một mức độ thù địch hoàn toàn khác. Sự ganh đua từng có nhiều ý nghĩa với Dortmund hơn là Bayern, giờ là tất cả thế giới đối với cả hai.
Chiến thắng hủy diệt 5-2 sau đó của Dortmund trước Bayern trong trận chung kết DFB Pokal ở Berlin không báo hiệu điều gì sắp sửa diễn ra. Trong niềm cảm hứng mang tên Shinji Kagawa, Dortmund xé toạc Bayern trong màn trình diễn đỉnh cao của bóng đá tấn công. Thất bại nặng nề nhất của Bayern trong một trận chung kết bị chỉ trích thậm tệ: "một sự xúc phạm...mỗi bàn thua là một cái tát vào mặt". Đám cháy đã bùng lên, Bayern xấu hổ và nổi giận. Phẩm chất thống trị giờ được nhìn thấy ở những người Dortmund.
Một thất bại tồi tệ khác trước Chelsea tại Champions League ngay trên sân nhà, Jupp Heynckes quyết tâm cải tạo đội hình để thúc đẩy sức cạnh tranh ở mặt trận châu Âu và trong nước. Javi Martinez được mang về từ Athletic Bilbao với giá 40 triệu euro. Tiền đạo đang lên Mario Madzukic đến từ Wolfsburg giá 13 triệu euro. Trong khi đó, Dortmund mất Kagawa vào tay Manchester Utd nhưng kịp thay thế bằng sản phẩm cũ của học viện Marco Reus, người quay về Dortmund bất chấp từ chối những đề nghị hậu hĩnh hơn.
Những vụ chuyển nhượng nói trên mang đến hiệu quả tuyệt vời khi Bayern giành thắng lợi tại Bundesliga, DFB Pokal và Champions League, 'nhân vật phản diện' Arjen Robben trở thành cầu thủ định đoạt chiến thắng cả ở tứ kết DFB Pokal và chung kết Champions League, vượt qua thử thách khổng lồ từ Subotic, Piszczek và Hummels, thiết lập mùa giải đáng nhớ của gã khổng lồ Bavaria. Khi Subotic ngồi ngẩn ra, khung cảnh tựa như Robben một năm trước đó, Jerome Boateng tiến về trung vệ Dortmund gầm lên những tiếng thách thức. Bayern đã lại ở trên đỉnh.
Về sau Klopp ví cách Bayern chiến thắng với cách doanh nghiệp Trung Quốc cư xử trong ngành công nghiệp thế giới, cáo buộc những người Bavaria cố tình sao chép lối chơi của Dortmund. Heynckes lạnh lùng đáp trả: "Điều quan trọng nhất của một người là phải thể hiện sự tôn trọng cả khi thành công lẫn thất bại - đặc biệt là khi bạn thất bại"
Sự thật đó là một phần của cuộc cạnh tranh, và mọi người đều bị thu hút bởi những lời khiêu khích của Dortmund, giới hâm mộ và giới quan sát bóng đá Đức nhìn thấy những điều tương tự đã từng xảy ra trong quá khứ. Bayern, như mọi khi, được chọn đóng vai quỷ dữ, giống như trong những cuộc đối đầu với Werder Bremen cuối 1980s, Hamburg cuối 1970s và Borussia Moenchengladbach từ 1960s sang đầu 1970s. Đối với bóng đá Đức, Bayern vẫn được coi là một câu lạc bộ gặp nhiều may mắn.
Bayern-Dusel (vận may của Bayern), được chú ý từ khi họ có giai đoạn thành công chưa từng có đầu những năm 1970 - gần như ngay khi Bundesliga mới ra đời, bất chấp những thất bại có phần thiếu may mắn của Bayern trước Inter và Chelsea mới đây, rõ nét nhất là những pha đá phạt đền thất bại của Robben - hình ảnh về một thế lực xấu xa của họ không hề phai nhòa. Đối với nhiều người, nếu họ không may mắn thì là Bayern dùng tiền mua thành công, đánh lừa các đối thủ của họ, những ý kiến này đã có từ ngày FC Hollywood của Beckenbauer, Mueller và đồng đội.
Trong khi đó, Dortmund được gắn với vai trò anh lính dũng cảm chống lại cỗ máy Bayern. Thương hiệu bóng đá đầy cuốn hút được triển khai bởi những anh hùng bình dân ở vùng Ruhr như Kevin Grosskreutz và Roman Weidenfeller khơi gợi trong trí tưởng tượng khán giả trung lập, và trong khi đó, Klopp hấp dẫn với sự dí dỏm và những cảm xúc cường điệu trên mặt.
BVB đến từ thành phố thuộc tầng lớp lao động - trong khi Bayern đại diện cho những quận giàu có của Bavaria - giúp cho Dortmund giành lấy vương miện thân thiện từ tay khán giả, còn Bayern đứng ở phía đối diện hoàn toàn tương phản. Bóng đá Đức, về cơ bản đến thời điểm này, vẫn là trò chơi của tầng lớp lao động.
Trong quá khứ, bóng đá Đức đã chứng kiến nguồn gốc của định kiến này. Từ 1968 đến 1977, Bayern giành được 4 danh hiệu vô địch, cùng lúc đó một đội bóng bình dân đến từ thành phố của tầng lớp lao động ở vùng tây bắc của đất nước, với một HLV đầy hấp dẫn đã vô địch năm lần. Đó là Borussia Moenchengladbach. Họ cũng chơi thứ bóng đá đầy gợi cảm với bộ ba vĩ đại Berti Vogts, Guenter Netzer và, trớ trêu thay, Jupp Heynckes. Họ đè bẹp những câu lạc bộ khác với tỉ số không tưởng, như thắng 11-0 trước Schalke.
Hầu hết những người quan sát bóng đá Đức trung lập thời kỳ đó đều có thiện cảm với Die Fohlen. Trong khi đó nhận thức về Die Roten luôn gắn với những chiến thắng tối thiểu 1-0, gọi đó là Bayer-Dusel. Định kiến kèo dài một thập kỷ thống trị của cả hai được tóm tắt bởi cây viết bóng đá Helmul Boettiger: "nếu cần, Bayern sẽ chỉ thắng 1-0. Bayern không 'chơi' bóng, họ giành chiến thắng một cách tính toán...còn Die Fohlen không bao giờ để mình bị gò bó, không ai có thể ngăn cản họ".
| Bayern Munich vs Borussia Dortmund |
Nhưng, cũng như sự leo thang thù địch gần đây của Bayern và Dortmund, định kiến này giống sự căm ghét kì quặc hơn là thực tế xảy ra. Bayern, trong niềm cảm hứng của thế hệ vĩ đại những năm 1970s, đã chơi thứ bóng đá không kém phần thú vị so với Gladbach. Và thực tế họ ghi trung bình 3,6 bàn/trận (so với 3,4 bàn/trận của Gladbach), ngoài ra, cũng ít khi thắng 1-0.
Trong khi Fohlen được ca ngợi, thì Bayern bị căm ghét. Dưới sự dẫn dắt của huyền thoại Hennes Weisweiler, Gladbach là những kẻ nổi loạn đáng yêu, còn Bayern với vươn miệng là Der Kaiser, là Franz Beckenbauer, đại diện cho kẻ thống trị.
Theo Boettiger, Gladbach đối đầu với Bayern trở thành cuộc chiến của chủ nghĩa cấp tiến, đổi mới với sự hợp lý, chủ nghĩa thực dụng. Điểm tương đồng cho đến ngày nay trong sự thù địch của Bayern - Dortmund: Bayern là kẻ lý trí, thực dụng; còn BVB luôn cải cách, luôn tươi mới.
Bất kể ai vô địch mùa giải tới đây, có vẻ cuộc chiến giữa hai CLB vĩ đại này sẽ trở thành một phần trong chuỗi những sự thù địch đã từng có của Bundesliga. Và không ai có thể nghi ngờ về vai trò của cả hai trong vở diễn này. Dù điều gì xảy ra đi nữa, Dortmund luôn là những kẻ nổi loạn dũng cảm, một Die Fohlen vĩ đại ở thế kỷ 21, còn Bayern, mãi mãi là kẻ xấu chơi.
*người dịch: tác giả đã nhầm ở mùa thứ hai của Klopp, Dortmund về đích thứ năm, tới mùa thứ ba mới vô địch.
(Dịch từ bài viết 'Bayern Munich, Borussia Dortmund and the dichotomy of a sporting rivalry của Simon Cripps đăng trên These Football Times)
LUKASZ (TTVN)