AS Monaco: Câu chuyện về những người giàu tiêu tiền

Ông hoàng Albert II của Monaco là nhà lãnh đạo hoàng gia yêu thể thao bậc nhất lịch sử. Trước khi lên ngôi trị vì năm 2005, ông có 5 lần dự Olympic mùa đông trong tư cách vận động viên môn bobsleigh (gần với đua xe trượt tuyết) từ 1988 đến 2002.
Ông ngoại và người bác ngoại đều từng giành huy chương Olympic môn đua thuyền và bản thân Albert II là uỷ viên hội đồng Olympic từ 1985. Không thể bỏ qua mối gắn bó đặc biệt giữa ông và đội bóng AS Monaco, mẹ ông, bà hoàng Grace là người thiết kế nên phần sọc đỏ trắng chạy xéo ở phía trước đội bóng. Đó là chuyện của năm 1961, đánh dấu mốc chức vô địch quốc gia đầu tiên của Monaco, điều có lẽ khiến họ vẫn giữ thiết kế ấy đến tận ngày nay. Vài năm sau, cậu bé Albert nhà Grimaldi được cha dắt tay đến xem các trận đấu bóng của AS Monaco và tình yêu chớm nở với trái bóng tròn. Nếu chơi đá bóng cũng giỏi như bobsleigh, thế giới hẳn đã có một hậu vệ phải rắn rỏi đầy thú vị.

Tháng bảy 2011, Albert II lần đầu tiên kết hôn với cựu vận động viên Olympic môn bơi lội Charlene Wittstock. Nhưng niềm vui khó mà nói trọn vẹn khi Monaco phải nhận chiếc vé rớt xuống Ligue 2 cách đấy vài tháng. Mọi thứ còn tồi tệ hơn khi cuối năm đó, Monaco kết thúc vòng 18 với vị trí chót bảng, vỏn vẹn 13 điểm và đối diện nguy cơ tụt hạng lần thứ hai liên tiếp. Albert II không còn cách nào khác, tìm đến nhà đầu tư nước ngoài hy vọng những đồng tiền ngoại quốc sẽ giúp vực dậy đội bóng.
 

Tôi là một người hâm mộ bóng đá cuồng nhiệt
 

Đó là phát biểu đầu tiên của Dimitri Rybolovlev, tỉ phú Nga khi đó đang giàu thứ 96 trong bảng xếp hạng thường niên của Forbes với khối tài sản 6.5 tỉ bảng. Có nhiều lí do để tin cậy phát biểu của Rybolovlev. Ông có vé cả mùa một khu V.I.P ở Old Trafford, vẫn thường xuyên đến Anh để xem Manchester Utd tranh tài. Rybolovlev từng được tiếp cận đề nghị mua Quỷ Đỏ nhưng đã từ chối và dù từng mua căn biệt thự của Donald Trump tại Florida, ông dành nhiều phần trong cuộc đời mình sống ở Monte Carlo, Monaco.
 

Sa thải HLV cũ, Rybolovlev mời về cựu tiền đạo Marco Simone, người từng khoác áo AC Milan và Monaco trong quá khứ. AS Monaco kết thúc mùa giải ở vị trí thứ tám và đội bóng tiếp tục có sự thay đổi trên băng ghế huấn luyện, lần này là Claudio Ranieri.
 

HLV kì cựu người Italia khi đó vừa rời Inter Milan trong tủi hổ nhưng về cơ bản vẫn được đánh giá cao trong việc cứu nguy những đội bóng đang khủng hoảng. Ông giúp Monaco vô địch Ligue 2 mùa 12-13. Kỳ chuyển nhượng hè năm đó, Rybolovlev bỏ ra 134 triệu bảng để thuyết phục Radamel Falcao, James Rodriguez và João Moutinho khoác áo đội bóng. Eric Abidal và Ricardo Carvalho đều chuyển đến theo dạng tự do, nhưng Monaco đã phải đề nghị một mức lương rất hậu hĩnh để có hai hậu vệ kì cựu này.
 

Vụ chuyển nhượng Falcao được Vadim Vasilyev, người giữ cương vị phó chủ tịch của Monaco:
 

"Falcao không muốn tham gia vào các dự án mới trong mù quáng. Cậu ấy muốn biết sẽ thi đấu cùng ai. James và João là hai cái tên cậu ấy muốn. Radamel là chữ kí quan trọng nhất và chúng tôi đã tạo cho cậu ấy sự chú ý nhất. Chẳng hạn, chúng tôi đã hẹn ăn tối cùng cậu ấy và vợ nữa."
 

Vasilyev là người đóng vai trò quan trọng nhất trong ban lãnh đạo Monaco. Tháng một năm 2013, ông gia nhập đội bóng trong vai trò cố vấn cho ngài chủ tịch Rypolovlev, hỗ trợ và học hỏi trong các vấn đề đàm phán và chuyển nhượng cầu thủ của câu lạc bộ. Vasilyev là nhân vật tiếng tăm ở Monaco, đã có thời gian làm việc tại đây trong vai trò phó chủ tịch Fedcom, nhà tài trợ áo đấu của Monaco. Ông là cũng bạn của Rybolovlev, cả hai đã gặp nhau vào năm 1995. Vasilyev khi đó vẫn làm việc trong lĩnh vực phân bón, còn Rybolovlev là chủ tịch Uralkali. Trước khi về làm việc cho Monaco, những hiểu biết bóng đá của Vasilyev chỉ là chút ít kí ức về trận derby thành Milano năm 2000.

 

Trí thông minh và tri thức tích luỹ giúp Vasilyev nhanh chóng hoà nhập vào cuộc chơi. Mùa giải 13-14, Monaco trong vị thế kẻ vừa lên hạng cán đích ở vị thứ hai sau PSG. Đội bóng thật sự đoạt được chiếc vé Champions League như từng mong đợi khi họ có được chữ ký của Falcao. Nhưng năm 2014 với Monaco không phải quãng thời gian yên ả. 
 

Tháng Giêng họ phải chi đến một khoản lên đến 50 triệu euro cho ban tổ chức Ligue 1, thay cho những ưu thế về thuế thu nhập mà Monaco đang hưởng (người làm việc tại Monaco không cần phải trả thuế thu nhập, trong khi ở Pháp có thể lên đến 50%. Trường hợp lí tưởng nhất Monaco chỉ phải chi trả lương trước thuế cho cầu thủ chỉ bằng ⅔ so với ở Paris). Ban tổ chức giải Pháp ban đầu đưa ra ý định ngăn cản những đội bóng ngoài biên giới Pháp như Monaco tham dự Ligue 1, không còn cách nào khác Rybolovlev phải chi ra 50 triệu đổi lấy sự công bằng cho giải đấu. Đến tháng năm, vị tỉ phú Nga này li dị vợ và theo phán quyết ban đầu, ông phải chia cho Elena - người vợ cũ khoản tiền 2,6 tỉ, cao nhất trong lịch sử những vụ phân chia tài sản. Đó cũng là thời điểm UEFA đưa ra cảnh báo cho Monaco rằng họ đã vi phạm luật công bằng tài chính (Financal Fair-play Regulation – FFR). Manchester City và PSG đều phải nhận án phạt lên đến 60 triệu euro kèm theo điều kiện hạn chế đăng kí, còn Monaco, Vasilyev được gọi lên Nyon để giải trình về tình hình tài chính của câu lạc bộ, kèm theo cam đoan đạt trạng thái cân bằng sớm nhất có thể.

“Khi chúng tôi bắt đầu, luật công bằng công chúng đã có nhưng chưa triển khai. Không ai thực sự biết được khi thành hiện thực nó sẽ như thế nào.”

 

May mắn cho họ là Rodriguez có kì World Cup ấn tượng cùng Colombia, Real Madrid gõ cửa và họ bán được tiền vệ này với giá cao thứ năm lịch sử. Falcao được đem mượn đến Manchester Utd, Emmanuel Rivìere chuyển đến Newcastle, còn vụ Victor Valdes bị đóng băng.
 

Với điều kiện của Monaco và ông chủ của họ, án phạt treo lơ lửng của UEFA có thể chẳng khiến họ mảy may nhíu mày, nhưng Rybolovlev muốn ‘vụ làm ăn này phải khả thi’!
 

Monaco là đội bóng có rất nhiều đặc điểm khác biệt so với phần còn lại của nước Pháp và cả châu Âu. Xoay chuyển tình thế dựa trên những đặc trưng của mình vốn là điểm mạnh của họ. Đã từ lâu do đặc điểm dân cư tương đối giàu có, họ không thể xây dựng hệ thống các lứa trẻ đầy đủ. Các cầu thủ đi lên từ đội trẻ của họ hầu hết gia nhập khi khoảng 14-15 tuổi, từ những lò đạo tạo quốc gia như Clairefontaine”. Gia nhập muộn nhưng cũng có nghĩa đó là những cầu thủ tốt nhất tồn tại sau khi kinh qua các lứa trẻ. Đó là những viên ngọc thô thực sự, việc của Monaco là mài ngọc chứ không phải đãi cát tìm vàng. Mbappé, ngôi sao trẻ được săn đón nhất châu Âu thời điểm này cũng chỉ gia nhập đội từ năm 15 tuổi.
 

Cùng hè năm 2014, Bernado Silva và Tiemouné Bakayoko cũng gia nhập. AS Monaco thể hiện rõ quyết tâm cắt giảm chi tiêu vào cầu thủ và thành công trong giai đoạn mới phụ thuộc rất nhiều vào khả năng hoạch định chiến lược của Vasilyev. Mặt khác, án phạt của UEFA treo lơ lửng trên đầu họ khiến ban lãnh đạo Monaco đẩy nhanh hơn nữa con đường đi từ trước.
 

Họ chọn chia tay Ranieri, người trong hầu hết sự nghiệp chứng minh khả năng làm việc với cầu thủ trẻ ở mức trung bình. Leonardo Jardim là cái tên được nhắm tới. Dù ít được biết đến ở thời điểm đó, vị HLV Bồ Đào Nha lại nhận được sự tin cậy rất lớn từ Vasilyev và Rybolovlev.

Jardim cũng như Jose Mourinho và Andre Villas-Boas đều thể hiện quyết tâm theo đuổi con đường huấn luyện từ rất sớm. Ông từng chia sẻ trên Fourfourtwo đã từng làm HLV đội U13 khi mới 19 tuổi, giữ vai trò HLV phó khi 21 tuổi và đến năm 27 thì giữ cầm quân ở Camacha. Ở Braga ông đã giúp đội bóng cán đích ở vị trí thứ hai kèm theo chuỗi 15 trận thắng. Ở Olympiacos ông rời đi vì mâu thuẫn cá nhân, khi đó đội bóng của ông đã cách phần còn lại 10 điểm. Quay về Bồ Đào Nha, Jardim tiếp tục thể hiện năng lực đưa Sporting Lisbon trẻ trung giành vị trí á quân La Liga Sabres.

“Không ai hiểu nổi tại sao chúng tôi lại chọn HLV ít tên tuổi như Leonardo Jardim. Nhưng trong kế hoạch chuyển đổi chúng tôi cần mẫu HLV khác với Ranieri. Đó phải là người sẵn sàng làm việc với cầu thủ và đưa họ lên trình độ mới. Tôi có thể thú nhận rằng việc tìm kiếm một chuyên gia như thế đã bắt đầu ngay cả khi mùa giải (13-14) chưa kết thúc. Bởi vì chúng tôi nhìn thấy sự thay đổi là không thể tránh khỏi.”
 

“Điều quan trọng với chúng tôi là HLV không phải bị buộc làm việc với cầu thủ trẻ mà chấp nhận chuyện đó một cách chân thành. Chúng tôi đã biết đến Jardim từ rất lâu và rất tôn trọng ông ấy. Chúng tôi đưa ông ấy vào danh sách ứng viên và bắt đầu việc phân tích cặn kẽ.”
 

Vasilyev đã nói khi có những nghi ngờ nhắm vào việc Jardim có thể là một gợi ý của Jorge Mendes, đại diện của rất nhiều cầu thủ ở Monaco. Khúc ban đầu của Jardim không hề dễ dàng. Ông phải làm quen với đội bóng vừa mất nhạc trưởng lẫn chân sút chủ lực. Sau năm vòng đầu tiên của mùa giải 14-15, Monaco rớt xuống vị trí 19 và cổ động viên bắt đầu phản đối. Trên khán đài rộ lên câu hỏi “Jardim là gã nào vậy?.”
 

Đã có lúc Jardim nản lòng. Họ chuẩn bị mùa giải không thể hoàn hảo hơn, hoà Valencia nhưng đánh bại tất cả kể cả Arsenal. Vasilyev phải nói chuyện rõ ràng với Jardim:
 

“Chúng ta ở cùng một chiếc thuyền. Có hai lựa chọn hoặc cả hai làm việc cùng nhau hoặc cả hai cùng bị sa thải một lượt.”
 

“Nhiều người nghĩ rằng Jardim không có sức thu hút nhưng chúng tôi đều biết ông ấy có. Tôi nhìn thấy những chuyển biến của ông ấy khi nói chuyện với cả đội và trước truyền thông, và tôi hạnh phúc vì điều đó.”
 

“Có những thời điểm vô cùng quan trọng như trận đấu cuối cùng của vòng bảng Champions League, chúng tôi trên sân nhà tiếp Zenit St Petersburg. Áp lực kinh khủng đã ảnh hưởng tệ hại đến màn thể hiện của chúng tôi. Lần đầu tiên sự nghiệp của mình, tôi vào phòng thay đồ và cố gắng kích thích tinh thần chiến đấu của cả đội. Tôi nói cầu thủ hãy thư giãn và là chính họ - nhưng trong tình huống nhiều cảm xúc hơn.”

“Tôi yêu cầu họ phải quên đi đây là trận đấu quyết định của bảng. Có một sự thay đổi ngay lập tức. Jardim không hề biết những gì tôi đã làm. Sau đó ông ấy vô cùng biết ơn và nói với tôi điều đó. Thông thường ông ấy luôn biết cách ứng phó với những tình huống bất ngờ.”
 

Monaco thắng 2-0 chung cuộc và tiến vào tứ kết sau khi đánh bại Arsenal ở vòng 16 đội. Ở Ligue 1 Monaco về thứ ba và Vasilyev đề nghị gia hạn với Jardim khi mùa giải còn chưa kết thúc.
 

Trong mùa giải đầu tiên của Jardim, Bernardo Silva đã bước lên trình độ mới và tôi có liên kết chính xác với công việc của ông ấy, cũng như việc Fabinho thể hiện khả năng ở vị trí mới - tiền vệ trung tâm.

Ở mùa thứ hai, Monaco chuyển sang đá 2 tiền đạo và vị trí bên cạnh Falcao ban đầu được nhắm đến Valerie Germain, đội phó đồng thời cũng là người trưởng thành từ lò La Turbie. Sự tiến bộ ngoài sự tưởng tượng của Mbappé đã khiến Jardim thay đổi dự định. Tài năng trẻ người Pháp ghi 26 bàn trong 46 trận, 4 trong số đó đến từ 4 trận knock-out Champions League.

“Jardim là một HLV rất thông minh và đọc trận đấu rất tuyệt vời. Ông ấy cũng đọc được nhu cầu của cầu thủ và thấu hiểu nó. Những kĩ năng quản trị con người giúp ông ấy rất nhiều trong lúc làm việc với cả đội. Ông ấy có vài cầu thủ còn rất trẻ và Jardim đủ kiên nhẫn cũng như thư giãn để dạy cho họ. Điều này rất quan trọng với màn trình diễn của đội bóng và là lí do tại sao chúng tôi đứng ở vị trí này” - Falcao ca ngợi ông thầy.
 

Người đá cặp với tiền đạo Colombia, Mbappé chia sẻ với UEFA.com:

“Tôi muốn được di chuyển nhiều hơn trên sân, bên phải, bên trái và ở trung tâm và HLV cho phép tôi tự do thực hiện điều đó.”
 

Những cầu thủ như Mbappé chính là minh chứng cho phong cách làm việc của Jardim, tin tưởng và gần gũi các cầu thủ trẻ:
 

“Tôi không tin là có HLV nào không gần được cầu thủ mình mà đạt kết quả tốt trên sân.”
 

“Tôi nói chuyện với các cầu thủ mỗi ngày. Cách trao đổi rất quan trọng. Chúng tôi có những thông điệp dành cho tập thể, dành cho các cầu thủ, các vị trí hỗ trợ và tất cả con người trong quá trình. Thỉnh thoảng có những thông điệp đặc biệt dành cho hàng phòng ngự, tiền đạo và các cầu thủ chạy cánh. Tôi không nói chuyện với mỗi cầu thủ mọi ngày nhưng tôi sẽ nói chuyện với từng nhóm nhỏ cầu thủ mỗi ngày. Nó phụ thuộc vào cá nhân và nhu cầu của cầu thủ.”

Trang Thesefootballtimes nhận xét về mùa giải thứ ba của Jardim:

“Mùa giải cho thấy những thành quả lao động của Jardim. Ông ấy đã kiên nhẫn và khôn khéo trong suốt hai mùa giải đầu tiên. Giờ ông ấy đã tạo ra một nền tảng cho đội bóng toả sáng với lối chơi tấn công không biết sợ hãi. Ông ấy xứng đáng với sự tin tưởng khi tạo điều kiện cho lối chơi phóng túng, nhấn mạnh việc cải thiện kĩ thuật khi tập luyện, các bài tập thể lực phù hợp luôn kèm theo quả bóng, tạo ra một đội bóng thi đấu vô cùng tự tin và tinh tế.
 

"Ông ấy từ không sa lầy vào một sơ đồ duy nhất mà vô cùng yêu thích sự cơ động. Nếu ông ấy thấy Monaco cần chơi với 2 tiền đạo, ông ấy sẽ làm vậy. Đó là dấu ấn của ông ấy. Liên tục đánh giá, liên tục thích nghi và quyết đoán trong hành động. Tầm ảnh hưởng của ông ấy trong kế hoạch của Monaco không còn gì phải nghi ngờ và nó khiến uy tín của Jardim trên toàn châu Âu ngày càng tăng theo cấp số nhân, trở thành một trong những HLV được kính trọng, linh hoạt nhất của bóng đá châu Âu, người dẫn đầu đội bóng khiêm tốn ghi nhiều bàn thắng hơn Real Madrid, Barcelona, Bayern Munich và Chelsea.”
 

***

AS Monaco đã lọt vào bán kết Champions League lần đầu tiên sau 13 năm, đoạt chức vô địch Ligue 1 sau 17 năm với chuỗi 11 trận thắng liên tiếp. Falcao hồi sinh lấy lại danh tiếng sau hai năm thất vọng trên đất Anh. Mbappé được cả tá những đội hàng đầu châu Âu thèm muốn, trở thành tuyển thủ Pháp. Benjamin Mendy, Bernardo Silva, Tiemoue Bakayoko trở thành những tân binh đắt giá ở giải ngoại hạng Anh. Con đường sau vinh quang của AS Monaco có vẻ khó khăn nhưng đừng vội bi quan cho Les  Monegasques, ngày nào còn đó Prince Albert II, Dimitri Rybolovlev, Vadim Vasilyev và Leonardo Jardim, câu chuyện về những đồng tiền thông minh sẽ còn tiếp diễn.