Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với Sky Sports, HLV trưởng Unai Emery của Aston Villa đã chỉ ra 5 lý do giúp cho đội bóng của ông có thể đạt được một phong độ tuyệt vời đến mức vị trí đầu bảng đang trở thành một mục tiêu nằm trong tầm tay của họ.
HÀNG THỦ DÂNG CAO
Một trong những điểm khác biệt lớn nhất giữa Aston Villa và mọi đội bóng khác ở Premier League mùa giải này là số lần họ khiến đối thủ rơi vào thế việt vị. Hiện con số này đã lên đến 82 lần, cao hơn Tottenham (đội đứng thứ 2 về thống kê này) 26 lần và vượt trội ít nhất là gấp đôi so với phần còn lại của giải đấu.
Chuyện này không chỉ cho thấy Villa đang thi đấu với một hàng thủ dâng cao, mà còn là minh chứng cho sự cao cường của họ trong việc giăng ra những cái bẫy việt vị. Trên thực tế, đây vốn đã là một nguyên tắc trong lối chơi của Emery từ lâu. Tuy nhiên, theo ông thừa nhận, thì không một đội bóng nào mà ông dẫn dắt trước đây làm việc này giỏi như Villa của hiện tại cả…
Emery cho biết: “Tôi luôn muốn hàng thủ của mình di chuyển một cách đồng bộ và duy trì vững vàng cấu trúc hàng ngang. Có lúc chơi cao hơn, có lúc chơi thấp hơn, nhưng cấu trúc thì nhất định phải được duy trì. Ví dụ, thời tôi mới làm huấn luyện viên cách đây 20 năm, tôi thích nhập cuộc với một hàng thủ dâng rất cao ngay từ đầu trận. Cách chơi ấy đã làm nảy sinh nhiều vấn đề, thế nên tôi đành phải thay đổi nó một chút.
“Tuy nhiên dù cho có mạo hiểm đến thế nào đi chăng nữa thì tôi vẫn luôn chỉ đạo hàng thủ của mình dâng cao chứ không phải chơi thấp. Tôi từng làm việc này ở Villareal, nhưng tại Aston Villa, nơi mà chúng tôi dâng rất cao, là một đẳng cấp hoàn toàn khác. Sau khi tôi đến đây và làm việc với các cầu thủ, họ đã dần dần trở nên thành thạo và thoải mái với việc đá dâng cao.
“Đôi khi, bất chấp nguy cơ đối thủ có thể thực hiện một đường chuyền đưa bóng ra sau lưng mình và tạo nên sóng gió về phía khung thành, họ vẫn quyết định đá dâng cao. Đây chính là kết quả của việc tôi ‘tiêm nhiễm’ thứ bóng đá này vào đầu họ ngay từ khi mới đến. Vì thế nên tất nhiên tôi chính là ngọn nguồn của chuyện này. Nhưng chính bản thân các cầu thủ đã cảm thấy tự tin và tự mình đưa ra quyết định.
“Họ cảm thấy thích đá dâng cao hơn. Đôi khi chúng tôi phân tích cách chơi này và thấy rằng nó có quá nhiều rủi ro. Tuy nhiên các trợ lý của tôi đã bảo, ‘Làm sao mà bọn tôi yêu cầu các cầu thủ thay đổi lối chơi khi mà họ đã nghiện nó mất rồi đây? Bọn tôi không thể làm việc đó đâu.’ Nhưng tuần nào chúng tôi cũng phân tích nó. Tôi chỉ ra cho họ thấy chúng tôi đang thi triển thứ bóng đá mà mình theo đuổi như thế nào.
“Hôm nay, cả đội đã có một cuộc họp để ‘mổ xẻ’ trận đấu gần nhất trên sân nhà. Tôi trình chiếu khoảng 8 đến 10 clip về những lần dâng cao của hàng thủ, phân tích xem họ đã làm tốt việc di chuyển đồng bộ, duy trì cấu trúc hay chưa, cũng như chỉ ra tầm quan trọng của việc tất cả mọi người đều phải chơi với sự tập trung cao độ khi triển khai lối đá này.”
THỦ MÔN XUẤT SẮC NHẤT THẾ GIỚI
| Tổng số lần thực thi nhiệm vụ “thủ môn quét” của các thủ môn tại Premier League mùa giải 2023-24 cho đến nay |
Không chỉ có các hậu vệ phải thi đấu với sự tập trung tối đa, mà cả chàng trai phía sau họ cũng vậy. Emiliano Martinez vừa là người cản phá những cú dứt điểm, vừa là “thủ môn quét” của đội bóng này – một thủ môn có khả năng yểm trợ 4 hậu vệ và hóa giải nguy cơ khi đối thủ thực hiện các đường bóng dài.
Các con số thống kê cho thấy rằng Martinez, chủ nhân của Yashin Award – danh hiệu dành cho thủ môn xuất sắc nhất thế giới – sau thành công ở World Cup 2022 cùng ĐTQG Argentina, chính là “người gác đền” có nhiều lần “quét dọn” thành công phía sau hàng thủ của mình nhất ở Premier League mùa này.
Một thước đo khác giúp ngôi sao 31 tuổi vượt lên trên các đồng nghiệp là thời gian cầm bóng trung bình của anh trong mỗi lần nhận bóng. Con số được ghi nhận ở Martinez là hơn 4 giây. Vì thế, hình ảnh thủ môn người Argentina đứng bất động cùng quả bóng, mời gọi các đối thủ lao vào pressing, đã trở nên quá quen thuộc đối với những người thường xuyên theo dõi Aston Villa.
Emery chia sẻ: “Ý tưởng là kiểm soát trận đấu thông qua khả năng chọn vị trí của chúng tôi. Nếu đối thủ không pressing, vậy thì cậu ấy có thể dẫn bóng về phía trước, chứ sẽ không đời nào chúng tôi chuyền bóng một cách vội vàng. Có thể chúng tôi sẽ loại bỏ được ít nhất một cầu thủ đối phương nếu họ lao lên pressing cậu ấy. Đây chính là lý do phía sau việc này.
“Tất nhiên, nếu chúng tôi đang thắng và đối thủ không dám pressing, thế thì cũng tốt thôi, chả sao cả. Có rất nhiều đội bóng quyết định không pressing thủ môn. Nếu bạn phải đấu với Alisson, David Raya hoặc Ederson, rủi ro khi pressing họ là rất lớn, bởi vì họ có khả năng xử lý bóng cực kỳ tốt.
“Nhưng khi đối thủ đang thắng thế, bạn cần phải mạnh dạn pressing họ, nếu không thì họ sẽ chỉ cần cầm bóng một cách thong thả mà thôi. Tuần trước, chúng tôi gặp Zrinjski và bị cầm hòa vào cuối trận, trong những phút cuối, đối thủ đã chơi với tâm thế an phận với kết quả này. Chúng tôi là đội đầu tiên trong bảng đấu có một trận hòa.
“Thủ môn của chúng tôi có khuynh hướng giữ lại quả bóng thay vì đưa nó lên phía trên. Đám đông khán giả và vài cầu thủ đã la hét: ‘Đưa bóng lên đi nào!’. Nhưng chúng tôi đang chơi trên sân khách và đứng đầu bảng đấu mà, cần gì phải nôn nóng cơ chứ. Đây cũng là một ý tưởng phía sau thứ bóng đá của chúng tôi đấy.”
TRIỂN KHAI BÓNG TỪ HÀNG THỦ
Sau khi Martinez chọn ra được một phương án chuyền bóng, các cầu thủ chơi ở hàng phòng ngự Villa cần phải tiếp tục đưa nó lên phía trên sân đấu, và không một hậu vệ nào ở Premier League mùa này làm việc đó giỏi hơn Pau Torres. Cho tới hiện tại tân binh đến từ Villareal đã dẫn bóng tổng cộng hơn 3km.
Chỉ có duy nhất Ruben Dias của Manchester City là tiệm cận được với Torres trong chỉ số này. Nó phản ánh sự tự tin của ngôi sao người Tây Ban Nha khi cầm bóng – đồng thời cho thấy bóng đá, cũng như trách nhiệm của những cầu thủ chơi ở hàng phòng ngự, đã thay đổi nhiều đến thế nào.
Emery cho biết: “Trong tư cách một HLV, tôi cũng đang phải không ngừng học hỏi vì tốc độ thay đổi nhanh đến chóng mặt của bóng đá. 20 năm trước, bóng đá hoàn toàn khác hiện tại. Thậm chí so sánh bóng đá bây giờ với 5 năm trước thì cũng đã quá khác biệt rồi. Từng có thời các thủ môn chẳng cần phải sở hữu những kỹ năng để tham gia vào quá trình phát triển bóng.
“Giờ đây, chúng ta đang được chứng kiến sự xuất hiện của nhiều thủ môn chơi chân tốt. Các hậu vệ cũng tương tự. Ví dụ, thời tôi làm việc cho Arsenal, chúng tôi đã đấu với một Brighton bao gồm Lewis Dunk trong đội hình. Cậu ta chẳng bao giờ ‘chơi bóng’ cả. Họ chỉ toàn chăm chăm phất bóng dài. Thế nên cậu ta cũng không có lấy một tình huống tham gia triển khai bóng nào cả.
“Nhưng sau đó cậu ta đã thích nghi với sự thay đổi của thời cuộc. Giờ đây, cậu ta đã biến thành một hậu vệ hoàn toàn khác hồi ấy, thường xuyên tham gia vào quá trình triển khai tấn công, tự tin khi cầm bóng.”
JOHN MCGINN SIÊU PHÀM
Douglas Luiz và Boubacar Kamara là nền tảng của trung tuyến Villa ở mùa giải này, nhưng McGinn đang trở thành một hiện tượng đáng nể trong khi đảm nhận một vai trò dâng cao hơn. Cách đây 2 mùa, tần suất hoạt động của anh bên phần sân đội mình và bên phần sân đối thủ là ngang nhau, nhưng giờ đây điều đó đã thay đổi.
McGinn đã chuyển sang hoạt động tại khu vực hành lang trong phía cánh trái ở mùa giải này sau chấn thương của Jacob Ramsey và đang thể hiện phong độ thăng hoa. Emery đã rất vui khi biết rằng ngôi sao người Scotland đang đứng thứ ba ở Premier League mùa này về số lần rê dắt bóng thành công và cũng góp mặt trong nhóm dẫn đầu về số pha tranh chấp thành công trên mặt đất.
Ngoài ra, tiền vệ 29 tuổi còn có khả năng xuyên phá đối thủ với các đường chuyền đầy tham vọng hoặc tự mình ghi bàn, những phẩm chất mà McGinn đang cung cấp cho Villa ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ thực sự rất đáng nể. Tất nhiên, vị HLV trưởng của anh vẫn còn muốn nhiều hơn thế.
Những con số thống kê chủ chốt của John McGinn và thứ hạng của anh tại Premier League 2023-24 trong từng thông số. Chú thích (từ trên xuống): 1/ Số cơ hội đã tạo ra từ các tình huống mở; 2/ Số cơ hội ngon ăn đã tạo ra từ các tình huống mở; 3/ Số pha chọc khe thành công; 4/ Số lần rê dắt bóng thành công; 5/ Số pha tranh chấp trên mặt đất thành công
Emery cho biết: “Tôi đã thúc đẩy cậu ấy xâm nhập vòng cấm thường xuyên hơn để ghi bàn. Tôi không thể đặt hết trách nhiệm ghi bàn lên vai các tiền đạo được. Tôi cũng muốn chúng đến từ các cầu thủ chạy cánh, các tiền vệ nữa. Thậm chí cả các trung vệ luôn. Lúc nào tôi cũng khuyến khích Ezri Konsa tham gia tấn công cả. Tôi thường bảo cậu ấy, ‘Konsa, tôi cần vài bàn thắng từ cậu!’
“Tôi biết John McGinn có thể làm việc này. Cậu ấy có thể di chuyển không bóng một cách khôn ngoan. Cậu ấy có thể xâm nhập vòng cấm. Không chỉ đơn thuần là xâm nhập vòng cấm đâu, mà là xâm nhập vòng cấm để ghi bàn ấy. Nếu bạn định tiến vào vòng cấm, vậy thì mục tiêu của bạn phải là ghi bàn. Hãy khắc khe với bản thân như vậy. Giờ đây, cậu ấy đang làm điều đó.
“Tất nhiên, tôi đòi hỏi ở cậu ấy nhiều hơn thế nữa. Tôi đã yêu cầu cậu ấy tính toán sáng suốt hơn trong việc thực hiện các đường chuyền, bởi vì đôi khi cậu ấy tỏ ra quá hấp tấp ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ. Tôi đã bảo, ‘John, nếu cậu thực sự tự tin rằng mình có thể thực hiện một đường chuyền tốt, vậy thì cứ chuyền dài đi. Còn nếu không, hãy triển khai tấn công một cách nhẫn nại bằng những đường bóng ngắn.”
“Trong trận đấu với Manchester City, cậu ấy đã bảo vệ quả bóng rất tốt. Đá thấp, đá cao, đá cánh, đá giữa, cậu ấy đều cân được tất. Tư duy bóng đá tuyệt vời cho phép cậu ấy làm được điều đó. Cậu ấy sở hữu một bộ kỹ năng đáng nể, chuyền tốt, đi bóng tốt, và một đôi chân đầy uy lực, nhưng mấu chốt chính là tư duy bóng đá và tâm lý mạnh mẽ của cậu ấy.”
WATKINS TRỞ THÀNH MỘT TAY SĂN BÀN THƯỢNG HẠNG
Tại vị trí cao nhất trên hàng công, Ollie Watkins chính là tay săn bàn chủ lực của Aston Villa. Thật vậy, trong năm 2023, chỉ có Erling Haaland đạt thành tích phá lưới tốt hơn tiền đạo này ở Premier League nếu chúng ta trừ đi các quả penalty.
Điều này cho thấy Watkins đã lột xác mạnh mẽ đến thế nào. Dưới thời Dean Smith và Steve Gerrard, anh chủ yếu hoạt động bên ngoài vòng cấm. Hiện ngôi sao người Anh vẫn thực hiện chức năng đó dưới thời Emery, nhưng “địa bàn” của anh đã được mở rộng vào trong vòng cấm và đi cùng với việc này là nhiều bàn thắng xuất hiện hơn. Ollie Watkins thực sự đang đạt phong độ thăng hoa.
Emery cho biết: “Chúng tôi đã cố biến cậu ấy thành một trung phong có thể tận dụng những đường chuyền đưa bóng ra phía sau hàng thủ đối phương, cũng như ghi bàn bằng đầu. Chúng tôi đã làm việc trên cả 2 phương diện tập thể và cá nhân để hiện thực hóa ý định này. Tôi đã giao cho một trợ lý nhiệm vụ kèm riêng cậu ấy, phân tích những gì chúng tôi muốn từ cậu ấy.
“Chúng tôi đã tạo ra một hệ thống hỗ trợ chất lượng cao để cậu ấy có thể thi đấu một cách thoải mái ở vị trí trung phong. Đừng quên rằng bản thân tôi từng làm việc với rất nhiều tiền đạo lừng danh và tất cả bọn họ đều đạt được phong độ săn bàn bùng nổ - Edinson Cavani, Alvaro Negredo, David Villa, Carlos Bacca, Gerard Moreno, Roberto Soldado.
“Trong trường hợp của Ollie, chúng tôi cần cậu ấy thực hiện các pha di chuyển không bóng thoát ra phía sau hàng thủ, cũng như những tình huống giữ bóng chờ đồng đội dâng lên phối hợp, sau đó xâm nhập vòng cấm và ghi bàn. Nhưng ngay cả khi Ollie không ghi bàn, cậu ấy vẫn có vai trò cực kỳ quan trọng với lối chơi chung thông qua sự tận tâm dành cho những nhiệm vụ khác.
“Douglas Luiz là người được tôi chọn đảm nhận các quả penalty, nhưng lý do không phải là vì Ollie đá penalty dở, mà chỉ đơn giản là bởi tôi đã sử dụng các dữ liệu để tìm ra cầu thủ hiệu quả nhất, sắc bén nhất đội trong việc này. Ollie chẳng hề phàn nàn về quyết định đó. Cậu ấy chấp nhận nó. Hy vọng rằng trong tương lai cậu ấy sẽ ghi bàn trong một loạt sút luân lưu khi chúng tôi chơi trong một trận chung kết nào đó.”
Unai Emery giơ ngón trỏ lên thái dương và liên tục la hét bảo các cầu thủ hãy bình tĩnh. Nhưng thông điệp của ông đã chẳng thể đến được với các cầu thủ Aston Villa. Đó là một nỗ lực vô ích trước sự hỗn loạn đang xảy ra trên sân bóng nằm ở Tây London.
TƯƠNG LAI NÀO ĐANG CHỜ ĐỢI ASTON VILLA CỦA EMERY?
“Trận chung kết nào đó” kia có thể sẽ diễn ra trên đấu trường quốc nội hoặc châu lục trước khi mùa giải này kết thúc, nhưng trước mắt Premier League mới là tâm điểm vào thời điểm này. Hiện Aston Villa đang đứng ở vị trí thứ ba với số điểm ngang bằng đội đứng thứ hai là Liverpool, và vị trí đầu bảng là một mục tiêu hoàn toàn khả thi vì khoảng cách lúc này chỉ vỏn vẹn 1 điểm.
Những gì mà Villa thể hiện ở Europa Conference League đã mang đến cho chúng ta thêm một lý do nữa để tin rằng họ có thể duy trì phong độ hiện tại trong xuyên suốt mùa giải này. Đội hình của họ rất có chiều sâu, đây là một yếu tố cực kỳ cần thiết cho một lịch trình bao gồm những trận đấu thuộc đấu trường châu Âu.
Lenglet mới chỉ có duy nhất 1 lần ra sân ở Premier League mùa này, nhưng anh đã có đến 6 lần đá chính ở đấu trường châu Âu. Giải đấu này cũng đã góp phần tạo điều kiện để các tân binh của Villa dễ dàng hòa nhập vào đội bóng này hơn. “Nó rất quan trọng đối với Lenglet, và cả Youri Tielemans nữa,” Emery nói.
“Tất nhiên, thêm một giải đấu đồng nghĩa với việc có nhiều trận phải chơi hơn, một lịch trình khắc nghiệt hơn. Đôi khi chúng tôi phải vào trận sau một chuyến đi dài và chẳng được nghỉ ngơi bao nhiêu sau trận đấu vào hôm thứ 5. Nhưng đây cũng là một cơ hội để ‘test’ phong độ, năng lực của các cầu thủ ở đấu trường châu Âu và sau đó sử dụng họ ở Premier League.” Ý tưởng này đã hoạt động tốt. Villa đã toàn thắng cả 4 trận đấu Premier League diễn ra sau những chuyến hành quân đến sân khách thuộc đấu trường Europa Conference League.
“Đấu trường châu lục chắc chắn cũng có nhiều lợi ích khác nữa. Đó là một con đường để chúng tôi tìm kiếm một danh hiệu, cũng như tạo dựng uy tín. Đối với tôi, sân chơi châu lục luôn cực kỳ quan trọng. Europa League và Champions League đã mang đến cho tôi rất nhiều kỷ niệm đáng nhớ.”
Ông dừng lại và cười: “Tất nhiên nó cũng khiến tôi có nhiều công việc phải làm hơn.”
Nhưng Unai Emery chưa bao giờ bận tâm đến điều đó.
Lại thêm một lý do nữa để chúng ta tin tưởng vào Villa.