Góc chiến thuật: Vì sao Guardiola chọn Claudio Bravo?

 

Vai trò của thủ môn trong bóng đá thế giới đã tiến hóa không ngừng trong suốt lịch sử tồn tại của môn thể thao Vua. Các thủ môn ngày trước chỉ cần quan tâm tới việc cản phá bóng để bảo vệ khung thành nhờ khả năng chọn vị trí bắt bóng và phản xạ như Gordon Banks, Dino Zoff hay Oliver Kahn. Giờ đây, các thủ môn phải tham gia vào mọi giai đoạn của trận đấu, vào quá trình triển khai bóng và kiểm soát thế trận.

 

Câu chuyện về thủ môn về việc sử dụng những thủ môn có khả năng chơi bóng bằng chân tốt như vai trò sweeper keeper (thủ môn quét) mà đang rất phổ biến hiện nay đã được quan tâm từ những năm 70 của thế kỷ trước. Và vấn đề này lại liên quan tới “nhà hiền triết của bóng đá thế giới” Johan Cruyff. Câu chuyện bắt đầu khi Cruyff đặt vấn đề với HLV ĐT Hà Lan Rinus Michels lựa chọn Jan Jongbloed bắt chính thay vì thủ môn Jan Van Beveren ở World Cup 1974. Tại sao Cruyff lại có đề xuất như vậy? Rất đơn giản là Jongbloed có khả năng phân phối bóng nhanh và chính xác  hơn thủ môn Van Beveren, người chỉ có kỹ năng cứu thua thuần túy. Triết lý về thủ môn với khả năng chơi bóng tốt bằng chân đã đi theo với Cruyff trong suốt sự nghiệp cầm quân của ông với triết lý về kiểm soát bóng sau này.

 

Chính vì thế Pep Guardiola, một người chịu ảnh hưởng rất lớn từ Thánh Johan, chẳng có lý gì lại không chọn cho mình một thủ môn có khả năng chơi bóng bằng chân tốt. Thủ môn trong hệ thống của Pep là mắt xích đầu tiên trong quá trình triển khai bóng và kiểm soát thế trận. Như ông đã chia sẻ: “Một thủ môn phải biết điều phối bóng. Họ cần đưa những cầu thủ ở phía trên vào vị trí nhận bóng thuận lợi nhất. Tôi luôn ưa thích lối chơi kiểm soát bóng. Đội bóng của tôi phải giữ bóng thật nhiều. Nhờ vậy, CLB mới có thể tấn công tốt hơn nhưng đổi lại, chúng tôi dễ bị phản công. Thủ môn sẽ đóng vai trò ngăn chặn nó”.

 

Để làm rõ hơn cho vai trò của thủ môn trong triết lý của Guardiola, nhà báo Guillem Balague, một chuyên gia về bóng đá Tây Ban Nha, đã có chia sẻ gần đây trên Sky Sport rằng Pep Guardiola rất quan trọng trong việc bắt đầu triển khai thế trận với việc kiểm soát bóng ngay từ thủ môn. Học trò cũ của Pep tại Bayern Munich là thủ thành Manuel Neuer cũng chia sẻ rằng: “Theo cách nhìn nhận của Pep, chúng tôi không phải là một đội bóng gồm 10 cầu thủ và 1 thủ môn” mà đó “chính xác là 11 cầu thủ”.

 

Như vậy, thật dễ hiểu một thủ môn có thiên hướng đơn thuần là thủ môn như Joe Hart bị loại khỏi kế hoạch của Pep. Khi Guardiola tiếp quản Manchester City ông đã thấy rằng đội bóng chưa có thủ môn phù hợp với triết lý của ông. Và một thủ môn như Claudio Bravo đã cập bến Etihad như một điều tất yếu.

 

Một chân chuyền ngay từ vị trí thấp nhất ở phần sân nhà là yêu cầu gần như tuyệt đối trong lối chơi định hướng vị trí (Juego de posicion). Guardiola đã có Valdes tại Barcelona, đặc biệt là Neuer ở Bayern Munich và bây giờ ông cần một người tương tự như vậy cho cuộc cách mạng tại Manchester City. Nhưng tại sao Guardiola người được chọn lại là Claudio Bravo?

 

Thủ quân của ĐTQG Chile là người thấm nhuần triết lý của lối chơi định hướng vị trí. Ngay từ những năm tháng đầu tiên bước vào nghiệp quần đùi áo số, Claudio Bravo đã may mắn được chỉ dạy bởi HLV thủ môn Julio Rodriguez thời còn ở Colo Colo. Điều đặc biệt đó là Julio Rodriguez là người chịu ảnh hưởng rất lớn từ một trong HLV thủ môn được coi là xuất sắc mọi thời đại Frans Hoek. Rodriguez đã gặp Hoek vào năm 1996 tại Los Angeles và sau đó đã sang Hà Lan để “tầm sư học đạo” về huấn luyện thủ môn. Triết lý của Hoek về thủ môn cần có kỹ thuật tốt, có khả năng kiểm soát bóng, biết chuyền bóng chính xác, phát bóng như một tiền vệ, tắc bóng như một hậu vệ quét, cứu thua chỉ là một trong số các kỹ năng cần thiết đã ảnh hưởng rất lớn đến Rodriguez.

 

Rodriguez đã mang những phương pháp đã học được ở Hà Lan về Chile. Lúc đó, Bravo là một trong những học viên có tố chất phù hợp với trường phái mà Rodriguez theo đuổi. Từ đây, hình mẫu một thủ môn hiện đại đã được Rodriguez chăm chút vào cậu bé Bravo.

 

Từ Colo Colo, hành trình của Bravo ở châu Âu bắt đầu với Real Sociedad vào năm 21 tuổi. Dưới trướng một học trò “cưng” của Johann Cruyff là Jose Mari Bakero, Bravo được sử dụng với vai trò của một thủ môn theo kiểu sweeper keeper. Đặc biệt sau đó, sự có mặt của Juan Manuel Lillo tại Sociedad, đã giúp cho thủ thành người Chile có cơ hội phát huy và hoàn thiện khả năng chơi bóng bằng chân của mình, như chính Lillo đã chia sẻ:”Cậu ấy vốn đã chơi như thế rồi, nhưng chúng tôi cố gắng hướng dẫn cậu ấy cách chuyền bóng đúng và ra quyết định hợp lý hơn”.

 

Trong trận đấu lượt đi gặp chính Barcelona tại mùa giải 2013-2014, Bravo đã thể hiện được những phẩm chất tốt nhất của mình với những đường chuyền ở cự lý ngắn chính xác và những tình huống rời xa khung thành hết sức chủ động và hiệu quả. Điển hình là tình huống ngăn chặn Neymar ở phút thứ 10 của trận đấu.

 

Hai mùa giải ở CLB Barcelona dưới thời người đồng đội cũ của Guardiola là Luis Enrique, Bravo tiếp tục thể hiện khả năng chơi bóng bằng chân tuyệt vời của mình với tỉ lệ chuyền chính xác đạt trên 80%. Tính riêng ở La Liga mùa giải 2015-2016, Bravo đã chuyền bóng chính xác tuyệt đối (100%) trong 5 trận đấu.

 

Cùng với đó, Bravo còn có được môi trường thuận lợi tại ĐTQG khi được làm việc với những huấn luyện viên như Marcelo Bielsa và Jorge Sampaoli. Nhà báo Claudio Herrera, phóng viên bóng đá tờ El Mercurio của Chile, đã khẳng định: “Dù là Chile dưới quyền Bielsa và Sampaoli hay Barca, họ đều tìm kiếm những thủ môn chơi bóng bằng chân giỏi... Bravo hiểu yêu cầu phải ra quyết định chính xác và tham gia vào lối chơi cầm bóng nhiều, chuyền bóng liên tục của cả đội. Thay vì phá bóng lên thật mạnh, anh ấy luôn tổ chức tấn công từ phía sau”.

 

Những thống kê về Bravo càng làm rõ nét hơn sự phù hợp với triết lý mà Pep theo đuổi và xây dựng cho Manchester City. Như đã phân tích ở trên, với việc áp dụng lối chơi đề cao kiểm soát bóng của mình, Guardiola cần những thủ môn có khả năng kiểm soát bóng và có thiên hướng thực hiện những đường chuyền ngắn hơn là những quả phất bóng mỗi khi tới chân. Theo thống kê của tờ The Mirror trong 3 mùa giải vừa qua, Bravo đã thực hiện 1310 đường chuyền ở cự ly ngắn (theo định nghĩa của Opta đó là những đường chuyền dưới 24 yards). Riêng mùa giải vừa qua tại Barcelona, Bravo đã thực hiện thành công 522 đường chuyền, với tỉ lệ chuyền chính xác lên tới 85%. Bravo đứng đầu trong tất cả các thống kê liên quan tới chuyền bóng giữa các thủ môn tại La Liga mùa vừa qua.

 
Quan trọng hơn, Bravo là thủ môn có xu hướng chủ động di chuyển, phối hợp, thực hiện những đường chuyền cho các cầu thủ trung vệ di chuyển rộng ra hai biên hoặc tiền vệ lùi về như một half-back nhằm thực hiện việc triển khai bóng. Dựa trên sơ đồ chuyền bóng của fourfourtwo.com ở La Liga của Bravo, có thể dễ dàng nhận thấy các đường chuyền của thủ thành người Chile có những đặc trưng sau: có cự ly ngắn (thường dưới 28m), hướng chủ yếu ra hai bên. Đây đều là những đặc điểm nổi bật của các thủ môn trong triết lý Guardiola.

 

Thực sự không gì tuyệt vời hơn khi suốt cả sự nghiệp Bravo được đắm mình trong phong cách chơi của bản thân dưới sự chỉ bảo của những bậc thầy về juego de posicion. Đó cũng là một món quà vô giá cho Pep Guardiola, một thủ môn thấm nhuần triết lý của lối chơi định hướng vị trí từ nhận thức đến hành động.

 

Từ thời gian được Rodriguez rèn giũa với phương pháp Hoek, những ngày tháng với Bakero và Lillo ở Real Sociedad, rồi những kinh nghiệm ở ĐTQG Chile với Bielsa và Sampaoli, cho tới Barca và thành công với Luis Enrique, Bravo có một nền tảng không thể tốt hơn để đến Etihad với Guardiola. Không những vậy, huấn luyện viên thủ môn Xabier Mancisido, người đã từng huấn luyện viên thủ môn ở Real Sociedad dưới thời Lillo, cũng tiếp tục ở lại Manchester City dưới thời Guardiola. Mọi điều kiện thuận lợi nhất đều đã hội tụ trong cuộc kết duyên giữa Guardiola và Bravo.

 

Pep Guardiola đã tới Manchester City và đang thổi một luồng gió mới không chỉ cho CLB thành Manchester mà cho cả giải Ngoại hạng Anh. Triết lý Juego de posicion đang dần được hoàn thiện tại Etihad. Các mảnh ghép quan trọng đã tới và sẵn sàng thực thi triết lý đó như Nolito, Johnstone, và cuối cùng là Bravo... Người ta có thể chỉ trích Guardiola vì đã quá phũ phàng với một công thần như Joe Hart, nhưng để lập nên một đế chế mới, những sự hy sinh đôi khi là không thể tránh khỏi.

► Xem thêm thông tin lịch thi đấu Ngoại hạng Anh hôm nay.