Trong thế giới bóng đá ngày nay, có hai tiền đạo được chấm điểm cực kỳ cao trên các thước đo của Jordet, đó là Kylian Mbappe và Erling Haaland. Tại kỳ World Cup 2018, khi Mbappe là một nhân tố chủ chốt trong tập thể giành chức vô địch thế giới của đội tuyển Pháp, khả năng “quét” của anh là “đạt đến đẳng cấp ngoại hạng”, theo như Jordet nhận định.
Phần 2:
Trong thế giới bóng đá ngày nay, có hai tiền đạo được chấm điểm cực kỳ cao trên các thước đo của Jordet, đó là Kylian Mbappe và Erling Haaland. Tại kỳ World Cup 2018, khi Mbappe là một nhân tố chủ chốt trong tập thể giành chức vô địch thế giới của đội tuyển Pháp, khả năng “quét” của anh là “đạt đến đẳng cấp ngoại hạng”, theo như Jordet nhận định. Trong khi đó, Haaland đã thể hiện một sự xuất sắc đến khó tin về việc tìm kiếm khoảng trống bên trong vòng cấm. Những người tin vào sức mạnh của “quét” sẽ nói rằng không phải ngẫu nhiên mà họ được đánh giá là hai trong số các tài năng trẻ đáng xem nhất của thế giới bóng đá, nằm trong danh sách những cái tên tiềm năng nhất để ngồi vào vị thế kế thừa Lionel Messi và Cristiano Ronaldo ở đỉnh cao của cuộc chơi.
Tại Tây Ban Nha, De Jong thậm chí còn đang đưa việc “quét” lên một tầm cao mới. “Điều mà De Jong đã và đang làm rất xuất sắc là cậu ấy cực kỳ tích cực ‘thu thập thông tin’ khi đối phương có bóng,” Jordet nhận định. “Cậu ấy sử dụng những thông tin ấy để đưa ra dự đoán họ sẽ làm gì, và hành động theo các dự đoán đó. Cậu ấy sẽ thực hiện các pha cắt đường chuyền, hoặc ở trong tư thế sẵn sàng tắc bóng trước cả khi đối phương đón được nó. Đây là một khía cạnh sẽ rất được tập trung trong tương lai của nghiên cứu này: Công tác thu thập thông tin khi đối phương có bóng.”
Ajax, và các cầu thủ của họ, là một trong những chủ thể đã được hưởng lợi rất lớn nhờ vào nghiên cứu của Jordet. Những thỏa thuận về việc bảo mật thông tin đã ngăn cản ông tiết lộ các chi tiết hay ho hơn về những gì mà ông đã làm cho câu lạc bộ này, nhưng Ruben Jongkind, cựu giám đốc phát triển tài năng của Ajax, đã ghi nhận rằng chính Jordet là người đã đặt nền móng cho sự phát triển của De Jong.
Mấu chốt của toàn bộ cuộc thảo luận là làm thế nào để cải thiện khả năng “quét” của một cầu thủ. Một huấn luyện viên có thể nói với các cầu thủ của mình về tầm quan trọng của việc “shoulder check” (tức là đánh mắt qua vai để quan sát những gì đang diễn ra phía sau mình), nhưng nhiệm vụ tìm ra cách để họ thực sự làm điều đó một cách thường xuyên trong một trận đấu có cường độ cao lại không hề đơn giản.
Một phần quan trọng, như Jordet cho biết, là rèn cho các cầu thủ bỏ đi những thói quen xấu. “Kiểu tập phổ biến nhất trên thế giới chính là hai cầu thủ tập với quả bóng, chuyền và nhận. Khi chỉ có hai người tập với nhau như vậy, thì bạn sẽ luôn dán mắt vào quả bóng. Vì vậy, ngay ở thế giới bóng đá đỉnh cao, các cầu thủ cũng lặp đi lặp lại hàng trăm lần mỗi ngày theo đúng nghĩa đen chuyện nhận bóng trong khi đôi mắt hoàn toàn tập trung vào quả bóng.
“Chính vì cái thói quen ấy đã ăn sâu vào máu rồi, nên sẽ rất khó khăn khi bạn đang ở trong một trận đấu và đột nhiên bị bắt buộc phải làm những điều mà chúng ta đã dùng Zidane làm minh họa, bởi vì bạn đã tập luyện theo một kiểu hoàn toàn khác biệt vô số lần. Chuyện học cách ‘quét’ phần lớn là nằm ở nhiệm vụ loại bỏ những thói quen xấu ấy, và đảm bảo rằng công tác tập luyện không dạy cho bạn những kỹ năng sai lầm. Nó tập trung nhiều hơn vào việc không làm những điều sai trái, cũng như thực hiện những điều đúng đắn.”
Liệu có thực sự là bạn có thể “quét” giỏi hơn thông qua việc “học”? Đương nhiên là có, đó chính là lý do tại sao một số câu lạc bộ đang sử dụng công nghệ thực tế ảo để đặt các cầu thủ của họ vào những tình huống thường diễn ra trong một trận đấu mà tầm quan trọng của việc kiểm tra môi trường xung quanh mình là rất lớn. Ký giả Sam Dean của tờ Telegraph đã trải nghiệm thử công nghệ BeYourBest, được tạo ra bởi một công ty do Jordet đồng sáng lập, tại câu lạc bộ Đức Hoffenheim vào năm ngoái. Theo như ông kể lại, thì cái tốc độ “quét” mà một cầu thủ được yêu cầu, để nắm được một hình ảnh về cục diện xung quanh trong tâm trí họ trước khi thực hiện một đường chuyền, là không hề dễ dàng.
NHỮNG CÁCH TẬP LUYỆN ĐỂ CẢI THIỆN KHẢ NĂNG “QUÉT”
- Bất kỳ bài tập nào mà bạn buộc phải nhận thức được điều gì đang diễn ra sau lưng mình trước khi đưa ra một quyết định. Các vị huấn luyện viên đã sáng tạo ra những bài tập mà trong đó sẽ có một hoặc một vài cầu thủ di chuyển sau lưng bạn khi bạn sắp nhận bóng. Lúc ấy, bạn phải thay đổi phương hướng cơ thể sao cho phù hợp với tình thế đó.
- Tập thói quen đánh mắt nhanh qua vai mỗi khi bạn thực hiện những đường chuyền đập nhả qua lại trong các buổi tập. Không phải để tìm kiếm bất cứ điều gì cụ thể, mà là để khắc sâu cái hành động đó vào tư duy, biến nó thành một phần trong kỹ thuật nhận bóng của bạn.
- Các huấn luyện viên có thể bất chợt dừng một trận đá tập lại, và bảo tất cả mọi người nhắm mắt. Sau đó, yêu cầu các cầu thủ mô tả những gì đang diễn ra phía sau mình mà không cần mở mắt.
- Những công cụ thực tế ảo cho phép các cầu thủ nhận feedback về những chi tiết mà các huấn luyện viên thường không thể nhìn thấy, chẳng hạn như thời gian thực hiện “quét” của một cầu thủ.
Đúng là khả năng “quét” có thể được cải thiện, nhưng sự thật là một cầu thủ nắm bắt được nó càng sớm thì sẽ càng tốt. Jordet đã phát hiện ra rằng, hầu hết những chiếc “máy quét” hàng đầu thế giới đều có một “nhãn quan cá nhân đáng nể” ở độ tuổi rất trẻ. Ví dụ, khi Lampard còn là một cầu thủ trẻ, bố của ông thường xuyên la hét “những bức ảnh” với cậu con trai, để nhắc nhở tiền vệ người Anh thu lại một bức ảnh của sân đấu bên trong đầu.
“Frank cực kì xuất sắc trong chuyện này,” Joe Cole, cựu cầu thủ của Chelsea và đội tuyển Anh, nhận định. “Một vài cầu thủ bẩm sinh đã sở hữu nó rồi, cũng giống như việc có những cây săn bàn bẩm sinh vậy. Frank là một bậc thầy. Đó là thứ mà tôi không hề có trong lối chơi của mình mãi cho đến sau này, nhưng đã trở nên khá hơn khi lớn tuổi.”
Sau khi giải nghệ vào tháng 11 năm 2018, Cole đã quyết định bước chân vào nghiệp huấn luyện và đã làm việc tại học viện đào tạo cầu thủ trẻ của Chelsea cho đến tháng 1 năm nay. Ông đã được trực tiếp trải nghiệm cái sự thật rằng, chuyện thay đổi các thói quen của một cầu thủ trẻ, để khiến họ tập trung vào việc sử dụng đầu và cổ, cũng như đôi chân và bàn chân của mình, là một nhiệm vụ khó khăn đến thế nào.
-hinh-anh.jpg "Nghệ thuật quét của những cầu thủ hàng đầu thế giới (P2) hình ảnh") |
“Có những cầu thủ nhất định có thể nhìn ra các phương án chuyền bóng tốt hơn so với những người khác,” Cole giải thích với Telegraph Sport. “Đó không phải là một vấn đề về kỹ thuật đâu, mà là nằm ở khả năng nhận thức, và khía cạnh này khó huấn luyện hơn rất nhiều. Để huấn luyện nó, anh phải cùng xem qua các đoạn video với cầu thủ, cho chúng chạy ở tốc độ chậm, và đặt câu hỏi: ‘Làm thế nào để cậu biết những gì đang diễn ra phía sau mình? Cậu đâu có ngoảnh đầu đánh mắt qua vai.”
“Một số cầu thủ có thể cảm thấy không thoải mái với việc phải rời mắt khỏi quả bóng khi nó đang đến với mình. Có một số người cần phải dồn tất cả sự tập trung vào việc kiểm soát quả bóng, và sau đó mới quyết định những gì mà mình sẽ làm.”
Khi mà cuộc chơi đang trở nên tốc độ hơn và tiên tiến hơn về mặt kỹ thuật, còn những cầu thủ như De Jong, Mbappe và Haaland ngày càng chiếm ưu thế hơn trong thế giới bóng đá, thì sự tập trung vào khía cạnh “quét” sẽ càng lúc càng mạnh mẽ hơn, chuyên sâu hơn. Những vị huấn luyện viên trưởng, các đội bóng và các quốc gia bóng đá hàng đầu đều đã nhận thức được tầm quan trọng của nó, còn những người chưa sẵn sàng cho điều đó – những kẻ không thể nhận thức được những gì đang diễn ra xung quanh mình – sẽ sớm bị tụt lại phía sau trong cái thế giới có tính cạnh tranh cực kỳ khốc liệt này.
Nguồn: Lược dịch từ bài viết “The art of 'scanning': how Erling Haaland and Frenkie de Jong honed a supernatural awareness on pitch” của tác giả Sam Dean, đăng tải trên Telegraph
