HLV Gareth Southgate sẽ cùng đội tuyển Anh trẻ trung của mình bước vào trận chung kết Euro với niềm kiêu hãnh khi đã vượt qua mọi bàn tán và đánh giá. Trong khi với HLV Roberto Mancini và đội tuyển Italy, hành trình gây dựng phong cách bóng đá đầy thuyết phục chỉ còn cách trái ngọt một trận đấu tại Wembley.
NHỮNG LỰA CHỌN NHÂN SỰ VÀ CHIẾN THUẬT
Nền tảng thành công cho tới trước trận chung kết của cả hai đội đều dựa trên sự kiên định trong việc sử dụng nhân sự của hai HLV. Dù sở hữu trong tay một đội hình có thể xem là đồng đều, thì những cái tên đá chính được Southgate và Mancini lựa chọn về cơ bản luôn không có nhiều sự thay đổi qua hầu hết các trận đấu.
Với sơ đồ 4-3-3 của mình, đội tuyển Italy không có nhiều sự xáo trộn trong đội hình xuất phát. Hai sự thay đổi đáng chú ý nhất trong các trận đấu đã qua chỉ là sự trở lại của Marco Verratti thay thế cho Manuel Locatelli và sự thuyết phục của Federico Chiesa để chiếm vị trí của Domenico Berardi. Ngoài ra, chấn thương của Leonardo Spinazzola dẫn đến lựa chọn Emerson ở vị trí hậu vệ trái.
Điều tương tự cũng diễn ra với tuyển Anh. Nếu sử dụng sơ đồ 4-2-3-1, câu hỏi gần như duy nhất về đội hình đá chính chỉ đến ở vị trí tiền vệ cánh phải, với những lựa chọn Bukayo Saka hoặc Jadon Sancho hoặc Jack Grealish. 10 cái tên còn lại gần như sẽ được giữ nguyên. Hoặc nếu quay trở lại với hệ thống 3-4-3 như trận gặp Đức, thì gần như 10 cái tên quen thuộc vẫn sẽ ra sân từ đầu, Kyle Walker thay vì là một hậu vệ phải, sẽ chơi trong vai trò trung vệ, và sự thay đổi duy nhất sẽ đến từ sự xuất hiện của Kieran Trippier hoặc Reece James ở vị trí tiền vệ cánh phải.
Đội hình dự kiến của hai đội. Ảnh: Raumdeuter13
Với định hướng chơi bóng đã được định hình của Italy khi thường xuyên xoay chuyển từ sơ đồ 4-3-3 sang hệ thống 3-2-5 khi tấn công, có lý do để tin rằng HLV Southgate sẽ tính tới sơ đồ 3-4-3 cho tuyển Anh. Thành công của sơ đồ 3 trung vệ trong trận đấu gặp ĐT Đức, đặc biệt là ở khả năng hạn chế sức mạnh tấn công ở hai hành lang cánh và khả năng gây áp lực ở khu trung tuyến chắc chắn sẽ mang đến một gợi ý giá trị trong việc lựa chọn sơ đồ chiến thuật cho tuyển Anh.
TRẬN ĐẤU CỦA NHỮNG ĐỢT TẤN CÔNG NHANH
Trong 7 bàn thắng từ các tình huống bóng sống của mình, đội tuyển Anh chỉ mất 4 đường chuyền trên phần sân đối thủ cho đến khi đưa bóng vào khung thành. Dù không được đánh giá cao về khả năng kiểm soát và triển khai bóng, nhưng với chất lượng nhất định của các cá nhân trên hàng công, tuyển Anh rất biết các đẩy nhanh một tình huống tiếp cận khung thành đối thủ, sử dụng tốc độ để chiếm lĩnh những khoảng trống và uy hiếp ở khu vực 16m50.
Đáng nói hơn, vị trí những pha dứt điểm thành bàn ở các trận đấu đã qua đều ở những khu vực thực sự nguy hiểm trong vòng cấm địa. Ưu thế về tốc độ của các tình huống triển khai bóng và tốc độ của các cầu thủ tấn công là một trong những điểm mạnh của Tam Sư ở thời điểm hiện tại.
Vị trí các pha dứt điểm thành bàn từ tình huống bóng sống của tuyển Anh. Ảnh: Raumdeuter13
Nếu tuyển Anh cần 4 đường chuyền trên phần sân đối thủ trước khi ghi bàn thì con số ấy của Azzurri thậm chí còn thấp hơn, chỉ trung bình 2,7 đường chuyền trên phần sân đối thủ qua 10 bàn thắng từ tình huống bóng sống họ đã thực hiện.
Bàn thắng điển hình của tuyển Italy – bóng được đưa vào lưới chỉ qua 3 đường chuyền trên phần sân đối thủ (Locatelli – Barella – Berardi)
Vốn dĩ được đánh giá cao hơn tuyển Anh về khả năng kiểm soát bóng và thi triển một cấu trúc đội hình cân bằng hơn khi tấn công, nhưng tuyển Italy cũng rất biết cách để đẩy nhanh tốc độ của một tình huống triển khai bóng và tấn công vòng cấm đối phương ở tốc độ cao. Chưa hết, việc cải thiện trong những tình huống đoạt bóng ngay trên phần sân đối thủ và lập tức tấn công vòng cấm cũng là một vũ khí đáng đề cập của đội bóng được dẫn dắt bởi HLV Mancini.
Tuyển Italy tổ chức gây áp lực ngay khi để mất bóng trên phần sân đối thủ
Tình huống dẫn tới bàn thắng của Immobile
Simone Contran, chuyên viên phân tích trận đấu của đội tuyển Italy, đề cao tầm quan trọng của yếu tố này, trong bối cảnh Azzurri trở thành khách hàng của Statsbomb, một công ty cung cấp giải pháp về số liệu thống kê bóng đá.
“Sự chi tiết trong những nâng cấp về số liệu thống kê của Statsbomb mang đến cho bộ phận phân tích của chúng tôi sự bổ trợ đắc lực. Những thống kê về khả năng gây áp lực và gây áp lực ngay khi để mất bóng của họ thực sự có giá trị với chúng tôi.”
Theo thống kê của chính Statsbomb, Italy là đội tuyển có số lần gây áp lực trên phạm vi 1/3 sân đối thủ trung bình mỗi trận đấu nhiều thứ 3 trong 16 đội vượt qua vòng bảng (chỉ xếp sau Hà Lan và Áo). Đây sẽ là một miếng đánh quan trọng của tuyển Italy, và một lời cảnh tỉnh đáng chú ý với tuyển Anh, đặc biệt là khi hai tiền vệ trung tâm Declan Rice và Kalvin Phillips không được đánh giá cao về khả năng điều tiết bóng.
Rice thiếu sự gọn gàng ở khả năng kiểm soát và để mất bóng trên phần sân nhà
Trong khi đó, đẳng cấp của hàng tiền vệ lại là điều người Italy có quyền tự tin trong trận đấu tại Wembley. Marco Verratti trở lại thay thế vai trò của Locatelli và hiện đang là người thực hiện số đường chuyền tạo cơ hội nhiều nhất của Azzurri trước trận chung kết. Nicolo Barella chơi ấn tượng ở vai trò của một tiền vệ có xu hướng hỗ trợ tấn công với sự khôn ngoan ở phạm vi 1/3 cuối sân của mình.
Còn Jorginho đang thực sự trở thành một phiên bản nâng cấp của chính mình tại Euro lần này. Tiền vệ chơi thấp nhất trong sơ đồ 4-3-3 của tuyển Ý đã thực hiện 19 lần cắt các đường chuyền của đối thủ, góp công trực tiếp vào khả năng thu hồi bóng và tái tổ chức các tình huống tấn công.
Cấu trúc đội hình khi triển khai bóng của tuyển Italy
Hệ thống triển khai 3-2-5 của Italy chắc chắn sẽ tiếp tục được thi triển. Với 41% thời lượng triển khai bóng ở biên trái, hệ thống phòng ngự của tuyển Anh sẽ không chỉ cần chú ý tới những cá nhân như Lorenzo Insigne, Verratti mà sự nguy hiểm của tuyển Italy sẽ còn tới từ những hạt nhân phát triển bóng rất tín từ tuyến dưới, như cái cách Leonardo Bonucci thực hiện những đường chuyền chuẩn chỉnh từ sân nhà tới phạm vi tấn công.
Tình huống phát triển bóng đặc sản của Bonucci
Tuyển Italy tạo ra lợi thế tấn công ở biên trái
Bên phía đối diện, đó cũng sẽ là cách tuyển Anh thi triển nhằm tạo ra những thời cơ tấn công trước đối thủ. Hai trung vệ của tuyển Anh là John Stones và Harry Maguire đang là những cầu thủ có quãng đường thực hiện các tình huống dẫn bóng nhiều nhất trong số các cầu thủ sẽ tham gia trận chung kết. Trong khi đó, ở vai trò phức hợp giữa một hậu vệ biên và một trung vệ lệch, Kyle Walker đang trở thành một hạt nhân triển khai bóng bất ngờ cho tuyển Anh.
Đường chuyền của Walker cho Phillips trong bàn thắng của Sterling ở trận gặp Croatia
Đường chuyền của Walker cho Kane dẫn tới tình huống đá phản lưới nhà của Đan Mạch
Walker chính là người đã phát triển bóng từ phần sân nhà tới phạm vi 1/3 sân cuối cùng ở 3 trong số 7 bàn thẳng của tuyển Anh từ các tình huống bóng sống. Khả năng chọn vị trí và chất lượng các đường chuyền của hậu vệ này là không thể xem thường.
Tuyển Anh, dù không có được sự uyển chuyển của hàng tiền vệ, nhưng lại cho thấy khả năng triển khai bóng không hề tồi từ các hậu vệ.
SỰ BÙNG NỔ CỦA NHỮNG CÁ NHÂN TRÊN HÀNG CÔNG
Cú đá của Chiesa vào lưới Tây Ban Nha hay pha đi bóng đầy mưu mẹo của Sterling mang về quả phạt đền cho tuyển Anh trước Đan Mạch có thể xem là những đặc trưng của các cầu thủ tấn công đôi bên. Tốc độ, kỹ thuật và sức mạnh càn lướt là thứ không thể xem thường.
Trong khi đội tuyển Italy là đội bóng thực hiện nhiều cú dứt điểm nhất từ các tình huống đi bóng trong 16 đội lọt vào vòng đấu loại trực tiếp thì tuyển Anh lại thực sự nguy hiểm ở các tình huống đưa bóng ra sau lưng hàng thủ đối phương và khai thác tốc độ của các cầu thủ tấn công.
Sự tự do của Insigne ở các khoảng trống tấn công, tính đột biến mà Chiesa có thể tạo ra hay những tình huống khó lường của Sterling sẽ là những yếu tố thách thức cho hai hàng phòng ngự được xem là tốt nhất giải đấu cho tới lúc này, với tổng số bàn thua phải nhận chỉ là 4.
Insigne luôn sẵn sàng tạo ra các tình huống đột biến
Tuyển Anh sẵn sàng tấn công nhanh bằng các đường chuyền ra sau lưng hàng phòng ngự đối phương, với tốc độ của các cầu thủ tấn công
Tốc độ và khả năng đi bóng của Chiesa là vũ khí của tuyển Italy
CÁC TÌNH HUỐNG CỐ ĐỊNH
Nếu như đội tuyển Italy phần nào được đánh giá cao hơn từ sự thuyết phục trong lối chơi mà họ đã tạo ra trên con đường vào tới trận chung kết, thì đội tuyển Anh lại mang đến một hình ảnh có phần thực dụng nhất định. Một điển hình cho sự thực dụng ấy đến từ việc họ chỉ tung ra 8,3 pha dứt điểm trung bình mỗi trận đấu, con số ít nhất trong 16 đội lọt vào vòng đấu loại trực tiếp.
Nhưng đáng chú ý hơn, 39% trong số các pha dứt điểm ấy đến từ các tình huống cố định. Đội bóng của HLV Southgate là đội ghi bàn và dứt điểm từ các tình huống bóng chết nhiều nhất cho tới lúc này. Harry Maguire, trung vệ của tuyển Anh, đã thực hiện tới 7 pha dứt điểm, nhiều thứ 3 trong đội hình của Tam Sư. Đó sẽ là một miếng đánh thực sự đáng lưu tâm cho cả đôi bên ở trận chung kết tại Wembley
Maguire thường được tạo khoảng trống trong các tình huống cố định của Anh
Bàn thắng của Maguire trước Ukraine
TỔNG KẾT
Hai phong cách, hai định hướng chơi bóng, hai niềm tự hào của mỗi quốc gia sẽ đối đầu trong trận chung kết của sự khẳng định. Cả hai tập thể đều đã và đang cho thấy sự khát khao cho một danh hiệu để đánh dấu cho một hành trình đáng nhớ.
Một tập thể trẻ trung, tiềm năng dưới sự tính toán của HLV Gareth Southgate. Một tập thể có đủ bản lĩnh, trong một triết lý bóng đá phóng khoáng, hiện đại được định hướng bởi HLV Roberto Mancini. Cả hai chắc chắn đã sẵn sàng thi triển tất cả những điểm mạnh nhất trong trận chung kết tại Wembley.
Hàng công của Liverpool trong hiệp một không gặp vấn đề nghiêm trọng đến mức HLV Arne Slot phải thực hiện những thay đổi ngay lập tức trong giờ nghỉ giữa hiệp. Tuy nhiên, Arne Slot vẫn muốn thực hiện một số điều chỉnh nhỏ nhằm cải thiện độ hiệu quả trong mặt trận tấn công hơn nữa, bất chấp đội bóng của ông trong 45 phút đầu tiên cũng tạo ra rất nhiều cơ hội và chơi khá ổn.
Nhìn chung sau trận đấu với Ipswich, những pha chuyển đổi lối chơi qua hai bên cánh có khả năng sẽ trở thành yếu tố then chốt trong lối chơi Amorim xây dựng tại Man United.
Cho đến bây giờ, đó vẫn là một vấn đề mà Arne Slot đã cố hết sức để xử lý. Cho đến kỳ FIFA Days gần đây nhất, vị HLV trưởng của Liverpool đã nhiều lần nhắc tới lịch trình thi đấu đầu mùa giải khi tự đánh giá về sự khởi đầu của đoàn quân mà ông dẫn dắt.
Trong trận đấu vào hôm thứ Bảy, Pep Guardiola đã yêu cầu Kyle Walker phải đảm nhiệm quá nhiều nhiệm vụ và có thể nói ông đã trở thành nạn nhân trong sự thận trọng của chính mình.
Mỗi thời đại bóng đá có bối cảnh, phong cách chơi và yêu cầu khác nhau, nên việc so sánh chúng có thể dẫn đến sự thiếu công bằng hoặc sai lệch trong cách nhìn nhận.