Chuyện gì đang xảy ra với Borussia Dortmund?

Với việc nhân cơ hội Bayern Munich đang trải qua một mùa giải thật sự bất ổn, RB Leipzig đã vươn lên đoạt lấy ngôi đầu bảng và Borussia Mönchengladbach, một cách đầy bất ngờ, chính là kẻ đang bám sát ngay phía sau họ, nhiều người có lẽ đã không nhận thấy rằng Borrussia Dortmund đang thể hiện một sự chật vật đáng lo ngại ở mùa giải này.

Tính đến hiện tại, đội bóng của huấn luyện viên Lucien Favre chỉ mới giành được 30 điểm, kém hơn đến 12 điểm so với tổng số điểm mà họ giành được trước kì nghỉ đông ở mùa giải trước. Vậy, chuyện gì đang xảy ra với Die Borussen?

Một tiền đạo thực thụ và đáng tin cậy sẽ là một sự bổ sung đáng hoan nghênh cho Dortmund vào thời điểm này. Không phải ngẫu nhiên mà BVB đã nhanh chân đoạt lấy chữ ký của ngôi sao trẻ đang tỏa sáng rực rỡ của Red Bull Salzburg, Erling Braut Haaland, ngay trong kì chuyển nhượng mùa đông. Trước đó, Paco Alcácer chính là trung phong thực thụ duy nhất trong đội hình của của họ, nhưng cầu thủ người Tây Ban Nha sẽ không phải là một giải pháp lâu dài vì những chấn thương đeo bám dai dẳng và phong độ không ổn định của anh. Nhưng ngay cả khi không sở hữu một tiền đạo trung tâm thực thụ, và với sự dẫn dắt của một nhà cầm quân nổi tiếng “bảo thủ” như Favre, những con số thống kê về khâu tấn công của Dortmund vẫn đang cho thấy được một sự ổn định đầy yên tâm.

Đội trưởng Marco Reus trong những tuần gần đây đã đảm nhận vai trò của một số 9 ảo trong đội hình và mang đến những đóng góp rất tích cực cho khâu tấn công của Dortmund. Trái ngược với một cầu thủ có kỹ thuật tốt nhưng yếu kém về mặt thể chất như Mario Goetze, Reus đã thể hiện một sự kết hợp hoàn hảo giữa khả năng liên kết lối chơi ở vị trí thi đấu cao nhất trên hàng công và kĩ năng săn bàn đầy đáng sợ của anh. Ngôi sao 30 tuổi này vẫn luôn thể hiện những màn trình diễn đầy ấn tượng khi anh hoàn toàn lành lặn, khỏe mạnh. Nhưng thật không may, Reus đã dính phải một chấn thương cơ bắp trong kì nghỉ đông, và cho đến hiện tại, vẫn chưa thể khẳng định được là liệu anh có kịp bình phục trước khi giai đoạn hai của mùa giải bắt đầu hay không.

Một ngôi sao tấn công khác của Dortmund đã phải trải qua một sự khởi đầu khá khó khăn ở mùa giải này. Favre đã đày ải Jadon Sancho lên băng ghế dự bị vì lý do kỷ luật cách đây chưa đầy hai tháng. Nhưng tài năng trẻ 19 tuổi này đã đáp trả lại vị huấn luyện viên trưởng của mình theo một cách cực kì  ấn tượng ngay khi vừa được trở lại với sân cỏ. Trong 5 trận liên tiếp, bắt đầu với cuộc tiếp đón Paderborn trên sân nhà vào tháng 11 (hòa 3-3), ngôi sao trẻ người Anh đã có được 6 pha lập công và 4 đường kiến tạo. Sancho đang có được một màn trình diễn vượt trội so với thông số bàn thắng kì vọng (Expected goals), nhưng sự bùng nổ của cầu thủ chạy cánh này không hề chỉ phụ thuộc vào khả năng dứt điểm của anh. Anh thật sự là một cầu thủ cực kì chất lượng. Tương lai của Dortmund trong cuộc đua vô địch tại Bundesliga sẽ là một yếu tố liên quan mật thiết đến quyết định của Sancho về tương lai của anh, ở lại Đức hoặc trở lại Premier League và gia nhập một câu lạc bộ hàng đầu ở xứ sở sương mù.

Achraf  Hakimi cũng đang thể hiện một phong độ ấn tượng không kém người đồng nghiệp. Bảng hợp đồng thi đấu theo dạng cho mượn hai năm của cầu thủ này từ Real Madrid sẽ kết thúc vào mùa hè, và sẽ rất thú vị để theo dõi xem, liệu Dortmund sẽ sẵn sàng đi xa đến thế nào để giữ chân hậu vệ cánh đầy tài năng này. Vào thời điểm bộ đôi tiền vệ trung tâm Alex Witsel và Thomas Delaney đều bị dính chấn thương, Favre đã quyết định thay đổi sơ đồ chiến thuật để tạm thời khỏa lấp đi sự vắng mặt của họ. Vì không có quá nhiều sự lựa chọn cho vị trí tiền vệ phòng ngự trong tay để khai triển đội hình 4-2-3-1 mà Favre yêu thích, Dortmund đã phải chuyển sang chơi với 3-4-3 trong 5 trận đấu gần nhất. Với sơ đồ này, Hakimi đã được nâng tầm lên thành cái tên quan trọng nhất trong các đợt triển khai bóng của BVB, một mũi tấn công đầy tốc độ, kỹ thuật và sự sáng tạo ở cánh phải.

Nếu tính cả 7 trận đấu cuối cùng của Dortmund tại Bundesliga mùa giải 2018/2019 vào những con số của họ cho đến trước kì nghỉ đông của mùa giải này, thì đội bóng của Favre đã để thủng lưới đến … 40 bàn chỉ trong 24 trận đấu gần nhất của họ!

Dortmund đã nỗ lực giải quyết sự yếu kém trong khâu phòng ngự vào mùa hè năm ngoái với việc mang về Matt Hummels và hậu vệ cánh trái của Hoffenheim, Nico Schulz. Nhưng ngay cả khi bộ đôi này đã chơi khá tốt ở mùa giải năm nay, thì khâu phòng ngự của họ vẫn đang tiếp tục tuột dốc. 

Các thông số về phòng ngự được thể hiện ở radar bên trên sẽ giúp chúng ta có được một cái nhìn rõ nét hơn về sự chật vật của Dortmund trong công tác phòng ngự ở mùa giải này, nguyên nhân đã tạo ra một trendlines xG đáng lo ngại như trên. Đội bóng của Favre đang cực kì dễ bị tổn thương bởi những pha phản công, và phải đối mặt với nhiều cơ hội nguy hiểm từ đối phương hơn hẳn so với mùa giải trước. Dortmund đã chia tay Abdou Diallo (gia nhập PSG) và mang về Hummels và Schulz ở mùa giải này, một bước đi đầy khôn ngoan. Nhưng xét về phong độ, thì tình hình lại không mấy tích cực.

Manuel Akanji, người đã rất thường xuyên thể hiện hình ảnh của một trung vệ đạt đẳng cấp World Class trong màu áoDortmund, đang trở nên rất chật vật khi phải phòng ngự ở một không gian rộng mở hơn ở mùa giải này. Việc tìm kiếm một đối tác lý tưởng cho Alex Witsel ở vị trí tiền vệ phòng ngự cũng là một khó khăn rất lớn. Trước khi dính chấn thương, Delany đã đảm nhận rất tốt vai trò của một tiền vệ thu hồi bóng như ở mùa giải trước, nhưng những hạn chế của anh khi cầm bóng cũng đã ảnh hưởng xấu đến Dortmund khi họ kiểm soát bóng. Julian Weigl là người sẽ đóng góp được nhiều hơn cho các đợt build-up của Dortmund trong vai trò của một tiền vệ trung tâm, nhưng việc để cầu thủ 24 tuổi này đá chính ở hàng tiền vệ sẽ làm suy yếu đi khả năng chống phản công của BVB trước đối thủ.

Bản đồ về công tác tổ chức phòng ngự của Dortmund ở mùa giải trước (bên trên) và mùa giải này (bên dưới) đã cho thấy, họ đang phòng ngự từ hàng tiền vệ nhiều hơn. Có thể tại Mönchengladbach hoặc tại Nice, Favre đã đạt được thành công với lối chiến thuật lùi sâu phòng ngự và giáng những đòn đánh nguy hiểm lên đối phương bằng khả năng chuyển đổi trạng thái nhanh và sự chính xác ngay sau khi giành lại được bóng. Nhưng vấn đề là ở chỗ, với những mẫu cầu thủ tấn công đang có trong đội hình hiện tại (và cả các lỗ hổng trong khâu phòng ngự), thì lối đá high-pressing mới là một sự lựa chọn logic hơn rất nhiều.

Và sau đây sẽ là những câu hỏi cực kì quan trọng đối với Dortmund. Một sự thay đổi nhỏ trong phong cách thi đấu là việc rất cần thiết để cải thiện vị trí của họ trên bảng xếp hạng. Nhưng là thay đổi theo cách nào? Liệu họ có nên chơi với một phong cách đậm chất “Favreque” hơn, lùi sâu hơn một chút so với trước và đặt cược vào năng lực cá nhân của các cầu thủ tấn công tốc độ mà họ sở hữu để trừng phạt những sự mạo hiểm về vị trí của đối phương? Hay họ nên đẩy mạnh cường độ thi đấu và cố gắng tạo ra thế áp đảo trước đối phương? Ngay cả khi đã mang về được chân sút trẻ kiệt xuất Braut Erling Haaland, Die Borussen vẫn sẽ có rất nhiều vấn đề cần phải giải quyết.