Tây Ban Nha phiên bản siêu trực diện đã thi đấu thế nào để có mặt ở vòng bán kết?

Dưới thời Luis de la Fuente, ĐTQG Tây Ban Nha là một con quái vật khác với hình ảnh thường thấy.

Thật ra thì quốc gia đã thống trị bóng đá quốc tế vào 15 năm trước với một lối chơi xem trọng việc kiểm soát bóng và có nhịp độ chậm rãi này vẫn chưa hoàn toàn thay đổi bản sắc của họ. Suy cho cùng, họ vẫn đang triển khai đội hình 4-3-3, sử dụng một hàng thủ dâng cao, có các trung vệ xử lý bóng tốt và một tiền vệ trụ mạnh mẽ, giỏi phân phối bóng.

Tuy nhiên, giờ đây họ đang chơi với một tâm lý hoàn toàn khác: Quyết tâm phát triển bóng thật nhanh, tận dụng tối đa chiều ngang sân để tấn công và sử dụng một tiền đạo trung tâm chuẩn chỉ. Các cầu thủ tấn công của La Roja đã nhận được rất nhiều lời khen ngợi ở vòng bảng. Còn chiến thắng 2-1 trước đội tuyển Đức tại vòng tứ kết – trận đấu giữa hai đội mạnh nhất giải đấu – là một trận chiến xoay quanh các tiền vệ trung tâm.

Ngay trong phút đầu tiên của trận đấu, Tây Ban Nha đã có được một cơ hội ngon ăn. Tình huống xảy đến sau khi Nico Williams, cầu thủ đã tạo nên một màn trình diễn cá nhân tuyệt vời trong chiến thắng 1-0 trước Italy ở vòng bảng, di chuyển bó vào phía trong sân đấu từ cánh trái và chuyền bóng vào chân tiền đạo trung tâm Alvaro Morata. Với tư thế quay lưng về phía khung thành, Morata ngước lên và nhìn thấy cả hai tiền vệ trung tâm Pedri và Fabian Ruiz đều đang dâng cao để hỗ trợ anh. Morata có 2 phương án để lựa chọn. Anh đã đẩy quả bóng về phía sau cho Pedri, nhưng tiếc là cú sút chìm của tiền vệ này đã bị đối thủ cản phá.

Đây chính là kiểu tình huống đặc trưng của trận đấu này. Pedri và Fabian Ruiz đã được sử dụng trong vai trò 2 số 8 trong đội hình 4-3-3 của Tây Ban Nha. Nhìn lại đoàn quân Tây Ban Nha đã chinh phục Euro 2012 và World Cup 2010, 2 con người tương đương với Pedri và Ruiz sẽ là Xavi và Xabi Alonso. Về mặt kỹ thuật, La Roja thuở ấy chơi với đội hình 4-2-3-1, với Xavi đá thiên về hướng một tiền vệ số 10, còn Alonso thiên về hướng một tiền vệ trụ. Nhưng vấn đề là họ sẽ không lao tới rìa vòng cấm để tung ra một cú dứt điểm ngay trong phút đầu tiên của một trận đấu. Thay vào đó, cách chơi của họ sẽ là lùi sâu, đề phòng các đợt phản công của đối thủ và sử dụng quả bóng một cách cẩn thận.

Đáng buồn thay, Pedri đã phải rời sân vì chấn thương sau một pha va chạm với Toni Kroos. Tuy nhiên, trong cái rủi lại có cái may. Người thay thế anh là Dani Olmo, một cầu thủ đã chơi xuất sắc trong trận đấu vòng bảng cuối cùng, chiến thắng 1-0 trước Albania với một đội hình có rất nhiều sự thay đổi nhân sự. Nhìn lại màn trình diễn đó và sự linh hoạt của Olmo, có lẽ anh cũng sẽ là cái tên được đưa vào sân để thay người nếu Morata hoặc 1 trong 2 tiền đạo cánh dính chấn thương. Nhưng sau khi anh vào sân để đảm nhận vai trò một tiền vệ số 8, Tây Ban Nha thậm chí còn thi đấu với tâm lý tấn công mạnh bạo hơn.

Bài tấn công xuất hiện trong phút đầu tiên của trận đấu đã được tái diễn liên tiếp – bất cứ khi nào một trong các tiền đạo cánh của Tây Ban Nha rê bóng về phía trước, Olmo và Ruiz sẽ di chuyển tới vòng cấm. Trong tình huống dưới đây, Lamine Yamal là người cầm bóng, Morata dạt sang cánh trái, Olmo trở thành trung phong, xâm nhập vào vòng cấm, trong khi đó Ruiz được tự do để thoải mái đón lấy một đường chuyền trả ngược và tung ra một cú sút đẹp mắt từ rìa vòng cấm.

Nhưng chính Olmo mới là nhân tố chủ chốt tạo nên nhịp điệu tấn công của Tây Ban Nha. Mặc dù trên giấy tờ anh là một tiền vệ trung tâm, nhưng Olmo đã chơi giống với một tiền vệ số 10 hơn – và đôi khi là một hộ công. Có 3 lần, anh di chuyển thoát ra phía sau hàng thủ tuyển Đức và khiến họ vất vả truy cản.

Trong tình huống dưới đây, Morata dạt sang cánh phải và Olmo nhìn thấy cơ hội để đột phá vào khoảng trống phía sau hàng thủ đối phương. Morata chuyền bóng vào phía trong sân đấu cho anh, tốc độ của Olmo đã giúp anh đoạt được bóng trước Antonio Rudiger, và trung vệ thuộc biên chế Real Madrid đã buộc phải phạm lỗi để cản bước Olmo. Sau đó, Rudiger phải nhận thẻ vàng, và anh sẽ không thể tham dự trận bán kết nếu đội tuyển Đức tiến được vào đó.

Dưới đây là một tình huống tương tự. Olmo đoạt lấy bóng ở bên trong vòng tròn trung tâm sân đấu, chuyền sang bên phải cho Morata rồi tăng tốc lao ra phía sau hàng thủ đội tuyển Đức. Lần này, Jonathan Tah là người phải vất vả đuổi theo truy cản Olmo và có một cú tắc bóng vụng về, chẳng thể thu hồi được quả bóng.

Đặc biệt nhất, Olmo cũng đã có nhiều tình huống nhận bóng trực tiếp từ thủ môn. Tây Ban Nha là một đội bóng nổi tiếng với việc phát triển bóng cẩn trọng, chậm rãi từ hàng thủ lên trên. Nhưng trong ví dụ dưới đây, Unai đã thực hiện một cú phất dài ra hẳn phía sau hàng thủ đối phương, tiếc là Olmo đã không thể đón được bóng – nếu làm được điều đó, anh sẽ có thể thẳng tiến tới khung thành cùng quả bóng.

Trong ví dụ dưới đây, Olmo đã “sắm vai” một tiền đạo mục tiêu – Sau một đường chuyền dài khác của Simon, anh đã đẩy quả bóng sang cánh trái cho Williams, nhưng bóng đã đi ra ngoài sân.

Và dưới đây là ví dụ thứ ba về chuyện Olmo khiến đối thủ phải vất vả truy cản. Simon lại có một cú phất dài khác, lần này là đưa bóng đến Morata, rồi tiền đạo 31 tuổi đánh đầu đưa nó vào đường chạy của Olmo. Trong khi lao về phía khung thành, Olmo đã bị Kroos kéo áo lại.

Sự xông xáo, táo bạo của các tiền vệ trung tâm cũng đã đóng vai trò quan trọng trong 2 bàn thắng của Tây Ban Nha.

Dưới đây là bàn mở tỷ số của Olmo. Khi Morata lùi sâu để liên kết lối chơi và chuyền bóng cho Yamal, nếu Tây Ban Nha hiện tại vẫn đá như thuở trước thì tại vị trí tiền đạo số 9 sẽ chẳng có ai hiện diện cả. Nhưng La Roja của Luis de la Fuente thì khác: Olmo  đang dâng lên ở phía cánh trái, còn Ruiz thì chiếm lĩnh vị trí mà Morata đã rời bỏ, qua đó trói chân tiền vệ trụ Robert Andrich của đội tuyển Đức trong khi Yamal rê bóng ở cánh phải - hãy lưu ý chi tiết cầu thủ trẻ này đã quay đầu về phía Ruiz và quan sát anh rất kỹ.

Nhưng điều diễn ra sau đó là một “combo” phối hợp đập nhả 1-2. Trong tình thế Andrich phải tập trung theo kèm Ruiz, tiền vệ trung tâm còn lại của Tây Ban Nha là Olmo có thể tự do chạy tạt ngang qua mặt họ, đón lấy đường chuyền của Yamal và dứt điểm đưa bóng vào lưới.

Sau khi pha ghi bàn của Florian Wirtz buộc hai đội phải bước vào hiệp phụ, Tây Ban Nha đã giành chiến thắng vào phút chót - một lần nữa, lại là nhờ lối đá táo bạo của họ.

Khi Olmo nhận bóng bên cánh trái, hậu vệ cánh trái Marc Cucurella đã di chuyển vào hành lang trong, Ferran Torres cũng làm điều tương tự ở cánh đối diện. Quan trọng nhất, anh đã có sẵn 3 sự lựa chọn khác nhau trong phạm vi bề ngang của khung thành – 3 cầu thủ vào sân từ băng ghế dự bị, Joselu ở giữa, Mikel Oyarzabal ở cột xa và Mikel Merino, người thay thế Ruiz, ở cột gần. Về cơ bản, họ đang có lợi thế áp đảo quân số trước đội tuyển Đức tại một khu vực nguy hiểm, và Olmo đã thực hiện một quả tạt hoàn hảo để Merino ghi bàn ấn định tỷ số.

Giờ đây, De la Fuente sẽ phải đưa ra các quyết định lựa chọn nhân sự trước trận đấu với đội tuyển Đức ở vòng tứ kết trong bối cảnh có 2 trụ cột là hậu vệ phải Dani Carvajal và trung vệ Robin Le Normand đã lãnh án treo giò.

Từ đầu giải đấu tới nay, nhà cầm quân 63 tuổi đã cố duy trì một đội hình xuất trận ổn định, ngoại trừ trận đấu với Albania, khi mà Tây Ban Nha đã chắc suất vượt qua vòng bảng. Chấn thương của Pedri cũng sẽ là một tổn thất to lớn. Tuy nhiên, nên nhớ rằng cả hai cầu thủ đã ghi bàn giúp La Roja đánh bại đội tuyển Đức là Olmo và Merino đều là những cái tên vào sân từ băng ghế dự bị trong trận đấu tứ kết đó. Tây Ban Nha có chiều sâu đội hình rất chất lượng, họ có nhiều phương án chiến thuật và họ có những tiền vệ có thể tự mình ghi bàn. Sau khi vượt qua đội chủ nhà, giờ đây họ chắc chắn chính là ứng cử viên hàng đầu của chức vô địch Euro 2024.

Theo Michael Cox, The Athletic