Manchester City đã trải qua mùa giải 21/22 mà không có trung phong thực thụ. Erling Haaland chỉ mất một năm để ghi 29 bàn sau 30 trận cho Borussia Dortmund, nâng tổng số bàn thắng của anh ở cấp CLB lên tới 86 bàn sau 89 trận. Man City cần mua một trung phong cắm. Haaland là một trong những chân sút hay nhất thế giới. Việc họ tìm đến nhau là lẽ thường tình.
Nhưng đó chỉ là bề nổi. Nếu bạn tìm hiểu kĩ hơn, bạn sẽ thấy hai ý thức hệ khác biệt: Chúng ta đang nói tới một tiền đạo giỏi chớp cơ hội trong vòng cấm và một CLB được xây dựng dựa trên sự thống trị của hàng tiền vệ; một chân sút giản đơn trong một đội ngũ phối hợp phức tạp.
Để Haaland thành công ở Man City, anh phải thay đổi hoàn toàn lối chơi của mình. Hoặc ngược lại, Pep Guardiola sẽ phải điều chỉnh hệ thống chiến thuật của mình để phù hợp với cầu thủ 22 tuổi. Rất có thể, cả hai sẽ phải thay đổi đôi chút, dù chẳng có gì đảm bảo sự kết hợp giữa họ sẽ thành công.
Việc kí hợp đồng với Haaland trở nên đặc biệt thú vị, khi nó là một phần trong chính sách chuyển nhượng khó lí giải của Man City trong thời gian gần đây. Cụ thể, trong một năm qua, Guardiola đã ký hoặc được cho là cố gắng chiêu mộ Jack Grealish, Cristiano Ronaldo, Paul Pogba và Haaland, bốn siêu sao với cái tôi lớn, những người tỏ ra mâu thuẫn với triết lý hy sinh bản thân vì chiến thuật của Guardiola.
Tuy nhiên, những màn trình diễn tồi tệ nhất của Man City mùa trước nhiều khả năng khiến Guardiola tin rằng Haaland chính là mảnh ghép còn thiếu. Nhưng trước tiên, hãy phân tích xem Haaland và Guardiola có thể hợp nhau đến đâu.
Haaland không giống mẫu tiền đạo của Guardiola
Những năm tháng chơi bóng ở Đức khiến Haaland thấm nhuần cách thức lên bóng theo trục dọc, lên bóng nhanh trong các pha chuyển tiếp để khai thác khoảng trống phía sau hàng thủ đối phương, thay vì kiểm soát bóng một cách cẩn trọng.
Điều này được phản ánh trong sự khác biệt lớn giữa tốc độ lên bóng trực diện, cũng như chuỗi những đường chuyền của Man City và Dortmund như hình bên dưới chỉ ra:
Để minh họa thêm cho luận điểm này, mùa trước Man City đã hoàn thành tổng cộng 887 chuỗi chuyền bóng (mỗi chuỗi là một pha lên bóng với hơn 10 đường chuyền – ND), trong khi Dortmund chỉ thực hiện được 490 lần. Trong khi 31,1% chuỗi đường chuyền của Man City kết thúc bằng một pha dứt điểm, con số của Dortmund chỉ là 19,2%.
Không có gì ngạc nhiên khi tỷ lệ hoàn thành những đường chuyền của Man City (89,7%) cao hơn Dortmund (84,0%), còn Dortmund lại có nhiều pha phản công hơn (27) so với Man City (19), mặc dù chơi ít hơn bốn trận ở giải VĐQG.
Hệ quả của việc chơi cho Dortmund là một Haaland đứng ngang hàng với hậu vệ đối phương, hiếm khi pressing và gần như ‘mắc võng’ trong vòng cấm. Tỉ lệ chạm bóng trung bình mỗi trận của Haaland (35,0) thấp hơn so với con số Sergio Aguero và Gabriel Jesus đạt được trong ba năm qua. Đổi lại, số lần chạm bóng trong vòng cấm của chân sút người Na Uy cao hơn bất kỳ ai ở Man City kể từ mùa giải 20/21 (20,7%).
Những hạn chế về kĩ thuật khiến Haaland hiếm khi làm các công việc ngoài vòng cấm. Cầu thủ 22 tuổi không phải là mẫu tiền đạo thích phối hợp. Anh hiếm khi lùi sâu kiếm bóng, cũng như tạo cơ hội cho các đồng đội.
Khi so sánh với tất cả các tiền đạo đã chơi hơn 900 phút ở 5 giải đấu lớn của châu Âu mùa trước, tỉ lệ phần trăm chạm bóng của Haaland chỉ đứng thứ 16. Anh đứng thứ 10 cho số lần chạm bóng ngoài vòng cấm, đứng thứ 28 cho việc hoàn thành những đường chuyền và đứng thứ 16 cho việc tham gia công tác phòng ngự. Để kết luận, Haaland không phải là người có khả năng pressing ấn tượng hay liên kết với các đồng đội một cách hiệu quả.
Guardiola muốn có cách tiếp cận mới
Tất nhiên, Guardiola nhận thức đầy đủ về sự xung đột trong phong cách chơi bóng của hai bên. Rõ ràng, ông sẽ không ký hợp đồng với Haaland với ý định gò lại hoàn toàn tiền đạo trẻ xuất sắc nhất thế giới hiện tại. Rất có thể chiến lược gia 51 tuổi đang toan tính thay đổi chiến thuật của Man City, nhằm khắc phục nhược điểm lớn nhất của họ (ngay cả khi họ vừa giành danh hiệu) từ sau mùa giải trước.
Man City đã đánh mất điểm trên sân nhà và sân khách trước Tottenham Hotspur, Southampton và Crystal Palace mùa trước. Lần nào về cơ bản cũng có cùng một lý do: Đối thủ lùi sâu và chặn mọi con đường dẫn tới khung thành, buộc City phải cầm bóng ở biên trong bối cảnh không một ai trên hàng công di chuyển phía sau hàng thủ đối phương.
Những gì họ thiếu không phải là một người kết thúc các pha tấn công (tỷ lệ biến cơ hội thành bàn của họ mùa trước là 13,9%, đứng thứ ba ở Premier League), mà là một người thực hiện những pha xâm nhập khôn ngoan từ đầu. Đó sẽ là người cho những chân chuyền của Man City lựa chọn để kiến tạo. Guardiola rất có thể đã nhận ra đội bóng của mình cần một chút phong cách chơi bóng từ Đức - những pha xộc thẳng một cách trực diện.
Đoán xem tỉ lệ chuyển đổi cơ hội của Dortmund là bao nhiêu? 18,8%, cao nhất trong số tất cả các đội ở 5 giải đấu lớn của châu Âu. Đó là những gì Haaland có thể làm.
Đáng chú ý là mùa trước, Dortmund đã ghi 10 bàn từ các pha phản công - so với 2 bàn của Man City, mặc dù Dortmund chỉ hơn Man City 10 pha phản công (66 so với 56). Tương tự, mặc dù có sự khác biệt lớn về số chuỗi đường chuyền, chỉ 8 chuỗi trong số đó của Man City kết thúc bằng bàn thắng (so với 6 của Dortmund). Nói cách khác, Man City có thể thực hiện ít chuỗi chuyền bóng lại, bằng việc sử dụng một tiền đạo có khả năng biến các pha lên bóng trực diện thành bàn thắng.
Điều này giải thích phần nào cho sự thay đổi góc nhìn của Guardiola tới những siêu sao cá tính trong kỳ chuyển nhượng. Có lẽ ông đã nhận ra bức tranh tiki-taka của mình cần vài nét phá cách.
Nếu suy nghĩ không quá phức tạp?
Nhiều người lo rằng sự vắng mặt của Haaland bên ngoài vòng cấm sẽ phá vỡ sự thống trị quyền kiểm soát bóng như thường lệ của Man City, dẫn đến màn trình diễn thất vọng như những gì chúng ta đã thấy trước Palace, Saints và Spurs. Nhưng nếu nhìn câu chuyện theo cách đơn giản nhất, Haaland - một cầu thủ không màu mè - sẽ giúp Man City mạnh lên.
Mùa trước, Man City đã thực hiện nhiều pha tạt bóng (608) hơn bất kỳ CLB nào khác ở Premier League. Con số này phản ánh tần suất mà Kevin de Bruyne (từ cánh phải) và Joao Cancelo (từ cánh trái) cố gắng xuyên thủng hàng thủ đối phương bằng các pha tạt sớm. Với chiều cao 1m94, Haaland hoàn toàn có thể tận dụng chúng.
Còn điều này nữa: Man City đã có 1591 lần chạm bóng trong khu vực đối phương. Con số này, trừ 1478 của Liverpool, nhiều hơn ít nhất 40% so với bất kỳ đội bóng nào khác ở giải VĐQG. Còn Haaland là một chân sút thượng thặng trong vòng cấm, với tỉ lệ ghi bàn (không tính phạt đền) cao thứ ba ở châu Âu mùa trước (0,75).
Kết luận đơn giản này có thể sẽ chính xác. Tuy nhiên, Man City sẽ buộc phải điều chỉnh lối chơi của họ để phù hợp với một cầu thủ có bộ kỹ năng cơ bản không phù hợp với đội bóng. Đó sẽ là một canh bạc; một rủi ro mà Man City sẽ thay đổi ở mùa giải tới.
Lược dịch bài viết “Why Haaland Deal May Point to a New Tactical Identity at City” của Alex Keble (The Analyst)