Tại sao chiến thuật của Mikel Arteta trước Aston Villa vẫn hợp lý?

Mặc dù kết quả cuối cùng không được như mong đợi nhưng phương pháp mà Arteta áp dụng cho Arsenal từ đầu trận đấu có đã những điểm tích cực và phần nào đó mở ra phương hướng tấn công cho Arsenal.

Sau thất bại đầy đau đớn trước Aston Villa ngay tại Emirates, HLV Mikel Arteta chắc chắc không thoát khỏi sự chú ý và những lời phê phán khi ông đã quyết định thay đổi hệ thống của đội.

Mikel Arteta đã quay trở lại cách tiếp cận mà ông đã áp dụng từ đầu mùa giải, với Oleksandr Zinchenko (người đã nhận rất nhiều chỉ trích) - đảm nhiệm vai trò hậu vệ trái, Gabriel Jesus chơi ở vị trí tiền đạo và Kai Havertz được chuyển sang vai trò của một tiền vệ tấn công sau khi đã thi đấu ở hàng tiền đạo ở một số vòng đấu gần đây. Nếu chỉ nhìn vào kết quả trận đấu thì đây đúng là một quyết định thảm họa. Nhưng trên thực tế, mọi thứ lại có vẻ phức tạp hơn nhiều.

Hai sự thay đổi này về cơ bản song hành với nhau. Jakub Kiwior đã thi đấu khá tệ ở vị trí hậu vệ trái trong trận hòa 2-2 hồi giữa tuần trước với Bayern Munich nên việc sử dụng lại Zinchenko ở vị trí này không mang lại sự bất ngờ quá lớn. Ở vị trí này Takehiro Tomiyasu có thể là một lựa chọn cho Arteta nhưng có lẽ việc sử dụng Zinchenko sẽ đem lại khả năng kiểm soát bóng tốt hơn trong hiệp 1.

Chính nhờ sự thay đổi đó mà Arsenal đã mở ra khả năng sử dụng một cầu thủ tấn công ở vị trí tiền vệ trung tâm lệch trái. Khi Zinchenko di chuyển vào khu vực đó sẽ giải phóng cho một tiền vệ có thể biến mình trở thành một cầu thủ tấn công bổ sung cho hàng công của Arsenal. Đó chính là vai trò mà Havertz đảm nhận, anh chính là một trong số những cầu thủ mới lạ thi đấu luân phiên giữa hai vai trò của cả số 8 và số 9 trong mùa giải này. 

Trong suốt thời gian của hiệp 1, có một số khoảnh khắc đem lại cơ hội ghi bàn rất triển vọng cho Arsenal. Việc các cầu thủ của Aston Villa chơi ở vị trí cao trên sân đã gây ra rất nhiều vấn đề nghiêm trọng cho các đối thủ của họ ở mùa giải này, đặc biệt là họ rất khéo léo trong việc đưa tiền đạo của đối phương rơi vào tư thế việt vị khi các tiền đạo này bắt đầu di chuyển từ các vị trí cao ở trên sân (gần với hàng thủ của đội phòng ngự). Chính vì thế Aston Villa có thể sẽ gặp vấn đề khi phải đối mặt với những đội bóng cho các cầu thủ chạy từ phía sau của sân thay vì những vị trí đã được cố định trên cao. Do đó, việc cho Havertz bắt đầu những bước chạy của mình từ hàng tiền về thay vì từ các vị trí cao trên hàng công là hợp lý.

Zinchenko thường sẽ chính là người cố gắng phát hiện ra những pha chạy chỗ đó của Havertz. Anh có nhiệm vụ thực hiện những đường chuyền bổng từ tuyến sau như ví dụ dưới đây. Tình huống này có thể coi là triển vọng nhưng tiếc là Havertz đã có một pha chạm một không được như ý muốn...

Cũng có một tình huống chuyền dài khác ở trong hiệp 1 đã đưa Havertz vào một vị trí đối mặt với thủ thành đối phương. Tuy nhiên sau khi pha bóng này kết thúc trọng tài biên đã căng cờ để báo lỗi việt vị. 

Sau đó, Martin Odegaard tiếp tục nhìn ra pha chạy chỗ của Havertz vào khu vực hành lang trong bên phía cánh trái. Ở pha bóng này, Havertz đã có phần thua thiệt về mặt tốc độ và thể lực so với Diego Carlos nên anh đã để trung vệ của Aston Villa pha bóng ngay trong khu vực vòng cấm địa. Ở trận này, Diego Carlos được bình chọn là cầu thủ xuất sắc nhất trận. Anh chính là cầu thủ đóng vai trò quan trọng trong khâu phòng ngự của Aston Villa ở trận này, đặc biệt là ở trong hiệp 1 của trận đấu. Điều này cho thấy Havertz đã tạo ra những vấn đề đáng kể cho hàng phòng của Aston Villa thông qua cách anh di chuyển xâm nhập vào hành lang trong.

Dưới đây là một ví dụ khác, tình huống này có đôi chút khác biệt: Havertz đã nhìn ra khoảng trống ở khu vực hành lang trong để xâm nhập khi Leandro Trossard có ý định thực hiện đường chuyền từ bên cánh trái. Mặc dù cú sút của Havertz sau đó không đủ mạnh để hạ gục Emi Martinez nhưng nó cũng bắt đầu cho thấy sự nguy hiểm hướng về khung thành của Aston Villa.

Tuy nhiên vấn đề lớn hơn của Arsenal giờ đây không phải ở Havertz mà lại chính là hiệu suất của Gabriel Jesus. Cầu thủ người Brazil đã gặp khá nhiều khó khăn trong việc tái hiện lại phong độ ghi bàn từ những trận đấu tiên anh khoác áo Arsenal kể từ khi phục hồi chấn thương.

Ở pha bóng này, khả năng chạy chỗ để nhận bóng từ Odegaard đang là rất tốt từ vị trí của Jesus. Anh cũng xứng đáng nhận được những lời tán dương bởi khả năng nhận biết và luân chuyển quả bóng cho Saka ở pha bóng này. 

Tuy nhiên sau đó Jesus lại đứng khựng lại để kiểm tra tình hình trước khi đưa ra quyết định tiếp theo sẽ làm gì. Ở đây anh giữ một vị trí ở phía mép của khu vực cấm địa thay vì lao về phía khung thành để chờ đợi một pha căng ngang từ Saka. Thực chất đây không phải là một lỗi lớn nhưng nó lại cho thấy một số hành động của Jesus đang không có trong phong độ tốt nhất để ghi bàn. Một điểm khác cũng cần lưu ý ở pha bóng này là Trossard ở phía cánh đối diện cũng đang vẫy tay để xin bóng từ phía Saka.

Dưới đây là một tình huống gần như tương tự. Chúng ta phải lưu ý rằng pha bóng này Trossard một lần nữa lại xin bóng ở phía xa. Odegaard tung ra đường chuyền quyết định cho Saka băng lên để nhận bóng ở bên phía cánh phải. 

Jesus chọn cách di chuyển về phía xa mép khung thành vì anh không có đủ tốc độ để vượt mặt Diego Carlos cũng đang lùi xuống để phòng ngự. Một lựa chọn tốt hơn ở đây cho Jesus là anh có thể di chuyển vào giữa hai trung vệ của Aston Villa và giúp cho Saka có thể thực hiện một đường chuyền đơn giản hơn.

Chính vì vậy Saka đã phải đưa ra quyết định cố chuyền bóng qua khu vực box trước mặt nhưng tiếc là đường chuyền của cầu thủ số 7 đã bị ngăn cản bởi hậu vệ của Aston Villa. 

Ở pha bóng dưới đây, Odegaard một lần nữa mở ra một đường chuyền để Saka có thể di chuyển xuống nhận bóng. Lần này, Jesus đã ở một vị trí tốt đồng thời chờ đợi cho một đường bóng căng ngang vào khu vực giữa hàng phòng ngự và thủ môn. Saka ở pha bóng này đã phát hiện ra những cầu thủ ở phía cột xa khung thành nhưng tiếc là pha đưa bóng vào của anh lại đi quá tầm đánh đầu của cả 3 cầu thủ phía trong.

Jesus đã có thêm một số quyết định không thực sự tốt ở phía sau đó. Trong đợt tấn công tiếp theo của Arsenal, Saka đã chuyền từ cánh trái vào vị trí của Jesus ở cột xa. Nhưng ở pha bóng này nỗ lực của Jesus chỉ có thể đưa bóng đi đập vào lưới ngoài bên góc gần của thủ thành Emi Martinez.

Quyết định đánh đầu đó của Jesus sẽ rất khó để thành công. Với pha đánh đầu hướng tới góc xa nơi Trossard đang di chuyển tới sẽ là một lựa chọn khôn ngoan hơn. 

Pha tấn công dưới đây của Arsenal là sự kết hợp tuyệt vời của Jesus, Odegaard, Saka và Ben White ở bên phía cánh phải. Tình huống này đã dẫn đến một cú sút của Jesus bị chặn lại bởi các trung vệ của Aston Villa. 

Jesus có quyền tự tin để tung ra cú sút ở góc đó. Tuy nhiên anh cũng có thể trao lại cơ hội cho đồng đội bằng cách thực hiện một đường chuyền cho Trossard đang có một pha di chuyển xuất sắc để nhận một đường trả ngược ở khu vực gần chấm đá phạt đền.

Arsenal đã liên tục tạo ra những tình huống thuận lợi nhưng rồi sau đó họ lại gặp khó khăn trong việc kết hợp đường tạt bóng cùng với những pha chạy chỗ chuẩn xác.

Ở tình huống này, khi Zinchenko thực hiện một pha chồng biên với Trossard và sau đó thực hiện một đường chuyền bóng hướng tới cột xa của khung thành khiến cho mọi cầu thủ của Arsenal cảm thấy phát nản về điểm kết của đường chuyền. Arsenal không có một ai ở vị trí đó, khi Saka đang dính chấn thương. 

Trong khi đó, Saka cũng gặp khó khăn trong việc đưa ra những quyết định đúng đắn. Thêm một lần nữa, đường chuyền xuất sắc của Odegaard lại đặt Saka vào trong một vị trí thuận lợi phía sau Lucas Digne...

Nhưng vấn đề là pha tiếp bóng bằng má ngoài chân trái không như ý đã khiến bóng trôi xa hơn khỏi khu vực thuận lợi so với mong muốn của Saka. 

Điều này đồng nghĩa Pau Torres có thể di chuyển xuống kịp thời và hạn chế góc sút của Saka. Từ đây, Saka buộc phải đưa ra quyết định sút thẳng về phía góc gần thay vì chuyền bóng vòng trở lại khu vực cấm địa.

Đúng là Arsenal đã kiểm soát thế trận trong hầu hết thời gian của hiệp 1. Tuy nhiên có một tình huống mà họ suýt nữa đã phải nhận bàn thua từ pha phòng ngự không chắc chắn của các hậu vệ. Chính pha bóng này đã mở ra cơ hội để Ollie Watkins có pha bóng dứt điểm đi trúng cột dọc. Mặc dù đã tránh được bàn thua nhờ một chút may mắn nhưng Arsenal của Arteta cũng thực sự nên có một bàn thắng ở khoảng 5 phút trước khi giờ nghỉ của hiệp 1.

Dù hầu hết các cơ hội trước đó đến từ những pha chuyền bóng sắc bén của Odegaard nhưng cơ hội dưới đây đơn giản chỉ xuất hiện từ một pha bóng nảy ra đầy may mắn hướng về vị trí của Jesus. Pha dứt điểm bên ngoài vòng cấm của Odegaard đã đi trúng hậu vệ Aston Villa và nảy ra đúng vị trí Jesus đang chờ sẵn. Điểm đặc biệt ở pha bóng này là Jesus đã đưa ra một quyết định đúng đắn khi anh thực hiện một pha căng ngang vào bên trong vị trí mà Trossard đang đứng chờ sẵn.

Góc quay chậm sau đó cho chúng ta thấy khả năng của cơ hội này dẫn đến bàn thắng là rất cao. 

Rõ ràng khi Arsenal không thể giành chiến thắng trong hiệp 1 với số cơ hội họ tạo ra thì họ đã thực sự phải nhận lấy thất bại trong hiệp 2.

Sự áp đảo gần như hoàn toàn của Aston Villa là một sự tương phản rõ rệt so với hiệp đấu thứ nhất. "Cách duy nhất để giành chiến thắng là giữ bóng. Nếu chúng tôi chỉ cố gắng chạy đuổi bóng và di chuyển theo cách họ vận hành thì mọi chuyện sẽ rất khó khăn để có được thắng lợi. Kế hoạch sau giờ nghỉ của chúng tôi là tiếp tục xây dựng các pha tấn công và tránh sự áp đặt từ phía đối thủ. Và với sự có mặt của Nicolo Zaniolo, chúng tôi đã bắt đầu cầm bóng được nhiều hơn". - HLV Unai Emery chia sẻ sau trận đấu.

Việc thay người của Mikel Arteta ở trận này có thể cũng bị đặt ra một số câu hỏi ngay cả trong bối cảnh ông sử dụng những quyền thay người đó để đảm bảo thể lực cho các cầu thủ trước thềm trận tứ kết lượt về đầy khó khăn tại Bayern Munich.

Mikel Arteta chỉ ra rằng vì lý do thể chất nên ông mới phải đưa ra quyết định để Odegaard ra nghỉ và cho Emile Smith Rowe vào sân. Một sự thay đổi khác cùng thời điểm có thể mang ý nghĩa nhiều hơn: Arsenal không chọn thay Jesus bằng một tiền đạo khác mà họ chọn Jorginho để vào sân thay thế cho tiền đạo người Brazil. Thời điểm đó Arsenal không cố gắng kết thúc những pha tấn công của mình mà họ chỉ đơn giản cố gắng giữ vững thế trận khi đang bị Aston Villa tạo áp lực.

Mặc dù kết quả cuối cùng không được như mong đợi nhưng phương pháp mà Arteta áp dụng cho Arsenal từ đầu trận đấu có đã những điểm tích cực và phần nào đó mở ra phương hướng tấn công cho Arsenal. Những pha chạy chỗ của Havertz vào hành lang trong đã gây ra rất nhiều vấn đề cho Aston Villa hơn bất kì phương án nào khác ở trong trận đấu. Việc Arsenal không thể tận dụng những tình huống này bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố trong đó bao gồm những quyết định không chính xác, những lần bỏ lỡ cơ hội, khả năng phòng ngự và sự xuất sắc của thủ môn đối phương. Thêm vào đó chắc chắn phải có chút ít xui xẻo.

Tất nhiên, điều này không thể thay đổi sự thật rằng kết quả này phần nào đã khiến Arsenal mất đi cơ hội cạnh tranh chức vô địch ở mùa giải năm nay.

Theo Michael Cox (The Athletic)