Điều nổi bật nhất ở ĐTQG Tây Ban Nha hiện tại so với những phiên bản trước đây của họ và 23 đội bóng khác đã góp mặt tại kỳ Euro 2024 này không hẳn là trình độ kỹ thuật.
 |
Đúng là La Roja cũng đã gây ấn tượng mạnh trong khía cạnh đó, nhưng chính sự can đảm, táo bạo và tinh thần sẵn sàng chấp nhận các rủi ro mới là tố chất đã đưa họ giành được vé vào chơi trận chung kết.
Khuynh hướng chung trên sân chơi bóng đá quốc tế thường là sự thận trọng, và các trận đấu có sự góp mặt của Anh và Pháp trong mùa hè này chính là những ví dụ hoàn hảo cho thứ bản chất đó của các giải đấu cấp đội tuyển quốc gia. Nhưng Tây Ban Nha đang đi ngược lại với xu hướng đó.
Chiến thắng 2-1 của La Roja trước đội tuyển Pháp sẽ được khắc ghi một cách trang trọng vào cuốn sách lịch sử bóng đá, chủ yếu là bởi bàn thắng gỡ hòa tuyệt đẹp của Lamie Yamal, giúp anh trở thành cầu thủ trẻ nhất từng ghi bàn tại Euro (16 tuổi 362 ngày).
Sau 30 phút kể từ tiếng còi khai cuộc, dường như trận đấu này đã được định đoạt số phận là sẽ trở thành một trong những “tuyệt tác kinh điển” vĩ đại nhất mọi thời đại. Nhưng rốt cuộc nó đã không đạt đến được tầm cao đó và chuyện thắng – thua của cuộc đối đầu này đã được phân định ngay trong hiệp một.
Dù là vô tình hay cố ý thì Tây Ban Nha cũng đã rất chú trọng vào cánh trái trong lối chơi của mình.
Thật khó để tìm ra lý do tại sao chuyện này là diễn ra – Jules Kounde đã có những màn trình diễn rất chắc chắn tại vị trí hậu vệ phải, N’Golo Kante có thể lấp đầy mọi lỗ hổng xuất hiện ở cánh đó và tiền đạo cánh phải Ousmane Dembele là một cầu thủ chăm lui về hỗ trợ phòng ngự hơn hẳn so với Kylian Mbappé ở cánh đối diện.Tuy nhiên, bất cứ ai theo dõi trận đấu cũng có thể nhận thấy rất rõ khuynh hướng này của La Roja, và các số liệu thống kê sẽ càng củng cố cho những gì chúng ta đã thấy – Tây Ban Nha muốn tổ chức tấn công ở cánh trái, tức là cánh phải của đội tuyển Pháp.
 |
Một trong những “bánh răng” giúp Tây Ban Nha vận hành lối chơi này là việc Aymeric Laporte dẫn bóng lên phía trên sân đấu trong vai trò trung vệ lệch trái.
Bộ ba tiền vệ trung tâm của La Roja cũng thường xuyên đổ dồn sang phía cánh này. Khi ấy, Dani Olmo sẽ chơi giống một số 10 hơn là một tiền vệ số 8 lệch phải. Fabian Ruiz chính là số 8 lệch trái, liên tục thực hiện các pha xâm nhập vòng cấm. Thậm chí cả Rodri cũng chơi với khuynh hướng dạt sang cánh trái. Trận pháp này đã tạo nên một lượng lớn khoảng trống ở bên cánh của Mbappé, và điều này dĩ nhiên là một rủi ro lớn. Nhưng Tây Ban Nha vẫn kiên định với cách chơi này.
 |
Đúng thật là đã có những pha xuyên phá, tấn công thực sự nguy hiểm được La Roja tạo nên từ cánh trái đó.
Dưới đây là một ví dụ hoàn hảo cho lý do tại sao có nhiều đội bóng thi đấu với những tiền đạo cánh đá sát đường biên – khi làm vậy, họ sẽ kéo giãn hàng thủ đối phương và mở ra khoảng trống cho các đồng đội khai thác. Trong tình huống này, khi Nico Williams cầm bóng, anh đã kéo giãn khoảng cách giữa hậu vệ cánh phải Kounde và trung vệ Dayot Upamecano ra rất lớn. Ruiz đã xâm nhập vào khoảng trống đó, vượt lên trên Kante và chiếm lĩnh một vị trí lý tưởng để thực hiện một quả tạt. Tuy nhiên, đáng tiếc là đã không có cầu thủ Tây Ban Nha nào có mặt ở cột xa để dứt điểm quả tạt sâu của Ruiz cả.
 |
 |
Và cánh trái đã tiếp tục là “tâm điểm” của La Roja – Laporte liên tục dẫn bóng lên phía trên sân đấu, các tiền vệ liên tục dạt sang phía cánh trái, và những khoảng trống lớn liên tục xuất hiện ở cánh phải, tức cánh trái của đội tuyển Pháp và là “địa bàn hoạt động” của Mbappé.
 |
Sau đây là một ví dụ khác.
Trong tình huống này, bạn thậm chí chẳng thể xem hàng tiền vệ của Tây Ban Nha là một hình tam giác – cả 3 người họ gần như đều nằm trên một đường thẳng dọc, tất cả đều hiện diện ở khu vực hành lang trong phía cánh trái, và đây là một đội hình rất kỳ quặc. Một lần nữa, nếu La Roja để mất bóng lúc này, thì đội tuyển Pháp sẽ có thể đưa bóng tới cho Mbappé ở cánh bên kia một cách rất dễ dàng.
 |
Như thể đá như vậy vẫn chưa đủ nhiều rủi ro, Tây Ban Nha thậm chí cũng chơi cực táo bạo, liều lĩnh ở cánh phải với việc hậu vệ cánh Jesus Navas – một lão tướng 38 tuổi – đã liên tục dâng cao để phối hợp với Yamal. Dưới đây là một ví dụ: Navas dâng cao sát biên, trong khi đó Mbappé đang lui về hỗ trợ phòng ngự và yêu cầu hậu vệ cánh đồng đội là Theo Hernandez dạt hẳn ra biên để theo kèm Navas, còn bản thân Mbappé thì đối phó với Yamal.
 |
Nhưng chuyện Mbappé tham gia phòng ngự chỉ diễn ra một cách rời rạc, ít ỏi. Trong tình huống dưới đây, pha di chuyển chồng biên của Navas chẳng bị ai theo kèm cả, còn Mbappé thì thong thả đi bộ gần đó. Sau đó, Yamal đã có thể đi bóng cắt vào phía trong sân đấu.
 |
 |
Nói chung, về cơ bản, Tây Ban Nha đã bỏ trống cánh phải và “tặng” cho Mbappé rất nhiều không gian. Dưới đây là một lời cảnh báo từ người Pháp đối với cách đá này của La Roja – Pháp phản công ở trung lộ và Mbappé thực hiện một pha bứt tốc chéo sân từ cánh trái, tức cánh phải của Tây Ban Nha. Liệu lão tướng 38 tuổi Navas, người đã có trận ra mắt cho đội một Sevilla từ khi Mbappé chỉ mới 4 tuổi, có thể bắt kịp tốc độ của tiền đạo người Pháp hay không?
 |
Đương nhiên là chuyện đó quá khó. Nhưng anh đã được hưởng lợi từ một đường chuyền tệ của tuyển Pháp và phá bóng thành công.
 |
Việc để lại những khoảng trống lớn như vậy ở cánh phải, quanh Mbappé, dĩ nhiên chứa đựng rất nhiều rủi ro.
Chúng ta đã không được xem cụ thể tình huống tiếp theo dưới đây đã được bắt nguồn như thế nào vì khi ấy TV đang phát lại sự việc diễn ra trước đó. Nhưng nói chung là Tây Ban Nha đang ở trong tình trạng thiếu người trầm trọng bên cánh phải, toàn bộ các tiền vệ của họ đã dồn sang cánh trái. Navas, được khoanh tròn bên dưới, đã phải đối phó với Adrien Rabiot tại một vị trí nằm trong trung lộ trong khi nhận thức được rằng Mbappé đang hoàn toàn được tự do ở phía sau anh. Trong cơn hoảng loạn, anh đã trượt chân.
 |
Và cuối cùng, anh đã đưa ra sự lựa chọn tốt nhất trong tình cảnh ấy, đó là đốn ngã Rabiot trước khi tiền vệ này có thể chuyền bóng tới cho một Mbappé đang không bị ai theo kèm.
 |
Những pha phạm lỗi chiến thuật đã “tàn phá” giai đoạn đấu loại trực tiếp của kỳ Euro này, quá nhiều đợt tấn công đầy hứa hẹn đã bị cản trở bởi các pha tranh bóng sai luật. Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải thừa nhận rằng đây là một pha phạm lỗi xuất sắc, ngay cả khi điều đó sẽ khiến cho Navas phải đối phó với Mbappé cùng một chiếc thẻ vàng trong phần còn lại của trận đấu. Và anh vốn chỉ là một phương án dự bị cho vị trí hậu vệ phải – sự lựa chọn số một của Tây Ban Nha là Dani Carvajal đã bị treo giò.
Khu vực hậu vệ phải dường như là một vấn đề lớn đối với Tây Ban Nha trong giai đoạn đầu trận.
Dưới đây là bàn mở tỷ số trận đấu của Pháp, diễn ra ở phút thứ 8.
Trước cả khi Dembele chuyền bóng, Navas đã bị “mất kết nối” với phần còn lại của đội – các trung vệ không có mặt ở những vị trí thuận lợi để hỗ trợ anh và Yamal cũng có vẻ chẳng hề cảnh giác về chuyện sắp xảy ra.
 |
Khi Mbappé nhận được bóng, Navas đã bị cô lập. Anh lui lại thay vì ập vào tranh bóng với đối thủ ngay lập tức vì sợ bị qua người.
 |
Mbappé đã đón nhận “lời mời” của Navas bằng một quả tạt hoàn hảo, kiến tạo cho Randal Kolo Muani đánh đầu ghi bàn.
 |
Trong một vũ trụ song song nào đó, Pháp đã có thể giành chiến thắng trong trận đấu này vì Tây Ban Nha đã để cho Mbappé có quá nhiều khoảng trống.
Dưới đây là một ví dụ khác về việc toàn bộ các tiền vệ của Tây Ban Nha đổ dồn sang bên cánh trái. Lần này, đến lượt Theo Hernandez có khoảng trống mênh mông để dẫn bóng lên phía trên sân đấu và chuyền nó tới cho Mbappé.
 |
Đây rõ ràng là một tình huống quá nguy hiểm đối với Tây Ban Nha. Lần này, Mbappé đã tự mình rê bóng cắt vào phía trong sân đấu và có một pha dứt điểm đẹp mắt.
 |
Khía cạnh bất ngờ nhất là, bất chấp những rủi ro hiện hữu tại cánh phải, Navas vẫn liên tục dâng cao tham gia tấn công thay vì chơi cẩn trọng và không ngừng đề phòng Mbappé.
Dưới đây là một tình huống cho thấy nguy cơ của cách đá này – khoảng trống mà Navas bỏ lại bị khai thác và trung vệ Nacho buộc phải dạt ra đó để đối đầu với Mbappé…
 |
…và anh đã “xử lý” tiền đạo người Pháp một cách xuất sắc – lui xuống và không để cho Mbappé có cơ hội qua người. Người trực tiếp đoạt bóng là Rodri, nhưng chính tư duy phòng ngự thông minh của Nacho mới là mấu chốt giúp Tây Ban Nha dập tắt đợt tấn công này của đối thủ.
 |
Nhưng Navas vẫn cứ tiếp tục không ngừng dâng cao tham gia tấn công, để lại Mbappé ở sau lưng, như trong đợt triển khai bóng đã dẫn tới pha ghi bàn tuyệt đẹp của Yamal vào phút 21 của trận đấu.
 |
Liệu chúng ta có thể soi xét ra nhiều nguyên nhân chiến thuật cho bàn thắng ảo diệu này của Tây Ban Nha? Đương nhiên là không. Nhưng thật buồn cười khi theo dõi Navas trong tình huống này. Khi Yamal thực hiện cú sút, lão tướng này đã quay người và bắt đầu chạy về vị trí của mình, vì anh biết rằng mình sẽ phải ngăn chặn Mbappé nếu nỗ lực của Yamal thất bại và Pháp có cơ hội phản công. Dĩ nhiên, anh không nghĩ rằng cú sút táo bạo của Yamal sẽ đưa được bóng vào lưới.
 |
Tuy nhiên, chính cách đá liều lĩnh của Navas đã góp phần dẫn tới pha ghi bàn mang về chiến thắng cho Tây Ban Nha. 4 phút sau siêu phẩm của Yamal, anh lại một lần nữa dâng cao, còn Mbappé thì chẳng màng bám theo truy cản. Quả tạt đưa bóng vào vòng cấm dưới đây đã bị đối thủ phá được…
 |
Nhưng thay vì rời xa khung thành thì bóng lại tới đúng vị trí của Dani Olmo, người đã thể hiện sự điềm tĩnh tuyệt vời để đón lấy quả bóng và hất nó về phía trước…
 |
…rồi lao tới dứt điểm tung lưới đối thủ, dù Kounde đã làm chệch đi đáng kể quỹ đạo bay của bóng.
 |
Giờ thì Tây Ban Nha đã vươn lên dẫn trước tỷ số, liệu họ có thay đổi chiến thuật? Câu trả lời là không – ít nhất là trước khi bước vào hiệp hai.
Trong tình huống dưới đây, trong khi Yamal di chuyển vào phía trong sân đấu để chuyền bóng cho Olmo, Navas lại một lần nữa dâng cao.
 |
Đúng là La Roja đã thay đổi lối chơi trong hiệp hai.
Họ đã chơi thận trọng hơn đáng kể khi cầm bóng và chú trọng kiểm soát bóng, thể hiện thấp thoáng những dấu ấn của phong cách Tiki-taka đã mang về cho họ 2 chức vô địch Euro và 1 World Cup từ năm 2008 đến 2012.
Navas đã phải tập tễnh rời sân vì chấn thương trước khi trận đấu diễn ra tròn 1 tiếng đồng hồ, còn Nacho thì chuyển từ vị trí trung vệ ra đá hậu vệ phải “thời vụ”. Nhưng công bằng mà nói, Tây Ban Nha vẫn tiếp tục đẩy cao đội hình, tiếp tục tấn công và hậu vệ trái Marc Cucurella đã tiến lên khu vực 1/3 cuối sân đối thủ nhiều hơn mọi người nghĩ.
Mối lo ngại duy nhất là các động thái thay người của HLV trưởng Luis de la Fuente. Ông đã rút cả Olmo và Morata ra để tăng cường sức mạnh cho trung tuyến và – giống như trong trận đấu với Đức ở vòng tứ kết – bạn có thể “ngửi” thấy mùi nguy hiểm khi Tây Ban Nha hài lòng với tỷ số 2-1 quá sớm, không ham còn tạo ra các mối đe dọa về phía hàng thủ tuyển Pháp nữa.
Nhưng đó chỉ là một khiếm khuyết nhỏ nhoi so với những gì họ đã làm được mà thôi.
Trong xuyên suốt kỳ Euro này, La Roja rõ ràng là một đội bóng cực thú vị, cực đáng xem, và giờ đây họ sẽ bước vào trận chung kết với tư cách ứng cử viên số một cho chức vô địch.
Theo Michael Cox, The Athletic
