Brazil 1-0 Thụy Sĩ: Vất vả khỏa lấp chỗ trống Neymar

Chiến thắng với tỉ số cách biệt tối thiểu đến vào những phút cuối cho thấy sự vất vả đáng kể của Brazil trong việc giành 3 điểm trước đối thủ khó chơi Thuỵ Sĩ trong ngày thiếu vắng trụ cột Neymar.

Sự khó chịu của cỗ máy Thuỵ Sĩ

Thuỵ Sĩ chưa bao giờ là đối thủ dễ chơi cho Brazil trong lịch sử đối đầu cận đại. Kể từ năm 2006 tới nay, Thuỵ Sĩ và đối đầu Brazil, với kết quả thắng – hoà – thua của hai bên được chia đều. Ngay ở trận đấu diễn ra gần nhất tại World Cup 2018, dù tung ra tới 21 tình huống dứt điểm, Brazil dưới sự dẫn dắt của chính Tite đã phải chấp nhận chia điểm với sự khó chịu của cỗ máy Thuỵ Sĩ. 

Dù vị trí thuyền trưởng đã có sự thay đổi khi Murat Yakin kế vị Vladimir Petkovic, tính chặt chẽ và kỉ luật trong tổ chức lối chơi của Thuỵ Sĩ vẫn được giữ vững dựa trên bộ khung nhân sự gần tương đồng 4 năm trước. Vẫn là cấu trúc 4-2-3-1 không bóng tạo áp lực tầm trung, được bố trí đối xứng khai thác yếu điểm của sơ đồ 4-3-3 phía Brazil bằng cách khoá chặt đường triển khai trục dọc của các trung vệ áo vàng và buộc bóng phải luân chuyển ra khu vực biên, nơi sự đồng bộ tranh cướp thu hồi xảy ra.

Breel Embolo trong vai trò tiền đạo mũi nhọn là ngòi nổ tạo áp lực, bắt tín hiệu cho hai vệ tinh đá cánh dâng lên đồng bộ tương ứng với nửa dọc sân phụ trách. Djibril Sow theo kèm 1v1 với Casemiro, trong khi Granit Xhaka và Remo Freuler dịch chuyển áp sát hai tiền vệ tấn công Brazil.

Trong trường hợp Brazil thoát bóng xuống biên, áp lực mạnh tiếp tục được Thuỵ Sĩ duy trì với số đông nhằm chặn đứng các cá nhân sở hữu kĩ thuật hàng đầu. Nhân sự phía xa bóng cũng rất tích cực lùi về tham gia hỗ trợ phòng ngự và quan sát vị trí sau lưng.

Thống kê sau 90 phút trận đấu đã cho thấy, phần lớn hành động phòng ngự (tắc bóng, cắt bóng và thu hồi) được Thuỵ Sĩ thực hiện trong khu vực hoạt động chính của Vinicius Junior và Raphinha, hai cầu thủ đá chính phía Brazil ở hai hành lang biên.

Thiếu vắng Neymar và lựa chọn thay thế không tương xứng

Như đã đề cập, hai ngòi nổ đáng chú ý nhất của Brazil mà Thuỵ Sĩ giành sự chăm sóc đặc biệt trong trận đấu hôm nay, chính là Vinicius và Raphinha. Trong ngày mà Neymar vắng mặt, sức sáng tạo và đột biến trong lối chơi của Brazil gần như phụ thuộc hoàn toàn vào chất lượng cá nhân ở đẳng cấp cao của bộ đôi này. Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp Vinicius và Raphinha, Tite vẫn còn đó đầy rẫy những cầu thủ sao số khác sẵn sàng thay thế với chất lượng không thua kém trên ghế dự bị, như Gabriel Martinelli hay Antony.

Neymar thì không. Có thể nói, trong cỗ máy vận hành của Brazil – Tite hiện tại, Neymar đóng vai trò bất khả xâm phạm và không thể thay thế. Được tự do vận hành như một số 10, Neymar sở hữu bộ kĩ năng tấn công cực kì đa dạng, nhận bóng xoay lưng, xử lí không gian hẹp, tự rê dẫn bóng và cả kết thúc tình huống. Khó lòng tìm được một cá nhân toàn diện như thế, chứ chưa bàn tới vấn đề so sánh chất lượng.

Trước một Thuỵ Sĩ đổ bê tông đầy khó chịu, Tite lại lựa chọn giải pháp khá an toàn cho đội hình xuất phát, với bộ đôi Fred và Lucas Paqueta thi đấu như hai tiền vệ tấn công nhô cao. Dẫu vậy, cả hai đều không để lại quá nhiều dấu ấn trong thời gian có mặt trên sân và đều bị thay ra khi trận đấu chưa kết thúc. Hầu hết các đường chuyền của Fred và Paqueta đều không mang lại tính đột biến cao, đồng thời sức sáng tạo từ hành vi cá nhân của hai tiền vệ này là rất hạn chế, khi chỉ 2 nỗ lực rê bóng qua người được thực hiện với tỉ lệ thành công là 0%.

Mọi chuyện chỉ được cải thiện khi lần lượt Rodrygo và Bruno Guimaraes được Tite sử dụng. Rodrygo với bản năng kĩ thuật khéo léo nhanh chóng làm chủ yêu cầu của vị trí số 10 để hoạt động linh hoạt giữa hàng tuyến phòng ngự Thuỵ Sĩ. Tầm hoạt động của tiền vệ mới sinh năm 2001 thuộc biên chế Real Madrid trải rộng khắp mặt sân, với tinh thần chủ động đóng vai cầu nối triển khai tấn công cho đội nhà.

Trong khi đó, Bruno được bố trí hoạt động như một tiền vệ trụ thứ hai, nhưng có xu hướng giữ vị trí ổn định tạo điều kiện cho Casemiro xâm nhập khu vực 1/3 cuối sân thường xuyên hơn. Đây là vai trò gần như rất quen thuộc với bản thân Bruno khi ở tại cấp độ CLB, tiền vệ này thường xuyên có sự tương tác tương tự với người đồng đội và cũng là đồng hương Joelinton. Chính từ hệ quả của việc tạo điều kiện cho Casemiro dâng cao và xâm nhập phạm vi nguy hiểm hơn, Brazil đã có được bàn thắng phá vỡ thế bế tắc.

Dĩ nhiên, như đã phân tích, mọi giải pháp xáo trộn nhân sự của Tite nhằm khoả lấp chỗ trống Neymar dường như chỉ mang tính chất phản ứng thời vụ. Thật khó để tìm ra một công thức hoàn hảo cho mẫu cầu thủ lí tưởng và dị biệt như Neymar, kể cả khi trọng trách được phân bổ lại cho nhiều nhân sự thay thế.

Chắc chắn rằng, tốc độ hồi phục của Neymar sẽ là điều đáng quan tâm nhất của đội tuyển Brazil lúc này, sau khi đã chắc chắn giành vé đi tiếp vào vòng knockout. Trước những đối thủ khó chịu hơn, cộng thêm tính chất khó lường của các trận đấu loại trực tiếp, năng lực của Neymar lại càng cần được triệu hồi tới hơn bao giờ hết.