Bên trong câu chuyện Giám đốc thể thao Edu nói lời chia tay với Arsenal

Trong bài viết của David Ornstein trên The Athletic, chúng ta sẽ được tìm hiểu những câu chuyện đằng sau việc giám đốc thể thao Edu Gaspar nói lời chia tay với Arsenal.

Trước khi Arsenal bay đến Milan để chuẩn bị cho trận đấu với Inter Milan, đã có một khoảng thời gian để giám đốc thể thao Edu nói lời chia tay đầy xúc động với các thành viên của Arsenal tại sân tập. Trong ngày cuối cùng với vai trò giám đốc thể thao của Pháo thủ thành London, các cầu thủ và nhân viên đã tập trung để nói lời tiễn biệt với Edu.

Đối với người hâm mộ, sự ra đi của cựu thành viên trong tập thể 'Invincible' năm nào thực sự là một cú sốc. Tuy nhiên, đối với những người đứng đầu ban lãnh đạo Arsenal, quyết định của Edu không hoàn toàn là điều bất ngờ.

Danh tiếng của Edu Gaspar trong giới bóng đá đã tăng lên đáng kể trong 5 năm làm việc tại Arsenal. Đây không phải là lần đầu tiên Edu nhận được sự quan tâm từ các đội bóng khác trên thế giới. Ban lãnh đạo Arsenal đã ưu tiên việc ổn định tương lai của HLV Mikel Arteta trước và sau đó họ biết rằng sẽ đến lúc nào đó phải dành sự quan tâm đến Edu. Tuy nhiên, cho đến gần đây, Arsenal mới nhận ra rằng việc giữ chân Edu không hề dễ dàng như họ tưởng. 

Arsenal hiểu rõ tham vọng của Edu muốn đảm nhận một vai trò có tầm ảnh hưởng rộng lớn hơn trên quy mô quốc tế và họ đã tổ chức các cuộc thảo luận về tương lai của vị này trong vài tuần trước khi tin tức về sự ra đi của Edu xuất hiện. Giữa những luồng thông tin bủa vây, câu lạc bộ vẫn luôn hy vọng rằng Edu sẽ ở lại và gắn bó với Arsenal.

Sự ra đi của Edu là một bất ngờ lớn đối với các nhân viên làm việc tại Arsenal, trong đó bao gồm cả các cầu thủ và một số thành viên trong đội ngũ tuyển dụng của anh.  Nhiều người trong số họ mới chỉ lần đầu nghe về việc Edu ra đi thông qua các phương tiện truyền thông.

Người đàn ông 46 tuổi này đã xin nghỉ 2 tuần để giải quyết việc cá nhân ở quê nhà Brazil. Khi Edu tiếp tục vắng mặt và không xuất hiện tại Arsenal, những tin đồn đã bắt đầu lan ra giữa các nhân viên. Tuy nhiên, khi Edu xuất hiện trở lại trong trận đấu của Arsenal với Newcastle United, nhiều người cho rằng mọi chuyện đã bình thường trở lại. Họ đã nghĩ rằng anh chỉ đơn thuần nghỉ dài hơn một chút và đã quay trở lại làm việc như bình thường.

Nhưng trên thực tế, mọi chuyện lại không phải vậy.

Chỉ hơn 48 giờ sau trận đấu với Newcastle, Arsenal đã soạn thảo một email nội bộ để thông báo cho nhân viên rằng Edu sẽ rời khỏi vị trí của mình. Ngay sau đó, họ đã đưa ra một tuyên bố công khai trước truyền thông để thông báo về việc từ chức của Edu. “Đây là một quyết định vô cùng khó khăn,” vị giám đốc thể thao người Brazil chia sẻ. “Đã đến lúc tôi tìm kiếm một thử thách mới. Arsenal sẽ mãi ở trong trái tim tôi. Tôi chỉ mong những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với câu lạc bộ và người hâm mộ.”

Edu sẽ phải thực hiện nghĩa vụ của một nhân viên Arsenal trong khoảng thời gian thông báo nghỉ việc kéo dài 6 tháng. Về cơ bản, Edu đang trong trạng thái "gardening leave". "Gardening leave" là một thuật ngữ dùng để chỉ trạng thái khi một nhân viên sắp nghỉ việc. Tuy nhiên trong thời gian này, họ sẽ không được tham gia vào công việc hàng ngày của công ty và thường các nhân viên được đưa vào trạng thái này để đảm bảo rằng họ sẽ không tiếp xúc với các thông tin nhạy cảm hoặc bí mật của công ty. Nhưng sau khi hết thời hạn 6 tháng kể trên, Edu sẽ chính thức gia nhập vào mạng lưới câu lạc bộ do Evangelos Marinakis kiểm soát bao gồm các đội bóng như Nottingham Forest, Olympiacos, và Rio Ave.

Arsenal giờ đây sẽ phải hướng tới tương lai và bắt đầu quy trình tuyển dụng từ bây giờ để tìm kiếm sự thay thế cho Edu. “Thay đổi và phát triển là một phần của câu lạc bộ chúng tôi,” đồng chủ tịch Josh Kroenke chia sẻ. “Chúng tôi vẫn tập trung vào chiến lược và đặt mục tiêu giành các danh hiệu lớn. Kế hoạch bổ nhiệm nhân sự thay thế của chúng tôi sẽ đáp ứng đúng tinh thần của tham vọng kể trên.”

Sau tuyên bố rời đi của Edu, Arsenal đã cam kết tuyển dụng một giám đốc thể thao mới để làm việc cùng huấn luyện viên Mikel Arteta. Tuy nhiên, phạm vi nhiệm vụ cụ thể của vai trò này vẫn chưa được xác định một cách rõ ràng. Khi Edu được thăng chức lên giám đốc thể thao vào tháng 11/2022, vị giám đốc thể thao người Brazil chịu trách nhiệm không chỉ cho đội nam mà còn với cả đội nữ và học viện. Giờ đây, câu lạc bộ đang cân nhắc quay trở lại mô hình cũ khi giám đốc thể thao mới sẽ chỉ tập trung chủ yếu vào đội nam của Arsenal.

Mặc dù thời điểm Edu rời đi trông có vẻ đột ngột, nhưng trên thực tế Marinakis đã tiếp cận và thuyết phục vị cựu giám đốc thể thao của Arsenal từ trước đó. Mối quan hệ thân thiết giữa Edu và Marinakis, cũng như việc họ từng hợp tác trong các thương vụ chuyển nhượng của Matt Turner và Nuno Tavares từ Arsenal chuyển đến Nottingham Forest vào năm 2023 cho thấy Marinakis đã có kế hoạch thu hút Edu tham gia vào hệ thống các câu lạc bộ của ông ấy từ trước đó rất lâu.

Edu đã bay trở lại châu Âu sớm hơn đoàn Arsenal từ chuyến du đấu mùa hè tại Mỹ và là khách mời trong tiệc sinh nhật của Marinakis. Khi chủ sở hữu Olympiacos tổ chức bữa tiệc ăn mừng trước trận chung kết Europa Conference League mùa trước (trận đấu mà Olympiacos đã giành chiến thắng và giành cúp vô địch), Edu cũng đã được mời. Ngoài ra, Kia Joorabchian - người đại diện và là bạn chung của cả Edu và Marinakis cũng có mặt tại sự kiện này.

Nottingham Forest đã không có giám đốc điều hành kể từ khi Dane Murphy rời đi gần hai năm trước. Marinakis đang tìm kiếm một giám đốc điều hành có đủ các yếu tố như: tầm nhìn rộng hơn, là người có kinh nghiệm trong bóng đá, có danh tiếng ở môi trường quốc tế và cuối cùng là khả năng kinh doanh để dẫn dắt mạng lưới các câu lạc bộ đang mở rộng của ông. Vị trí này có thể là vai trò lý tưởng cho Edu vì anh đã có nền tảng kinh doanh trước khi trở thành giám đốc thể thao của Arsenal. Trước đó Edu đã từng bắt đầu công việc kinh doanh với một công ty sàn nhà tại Brazil sau khi kết thúc sự nghiệp cầu thủ.

Edu hiện đang có cuộc sống ổn định tại London và vai trò quốc tế sắp tới với Nottingham Forest có thể cho phép anh tiếp tục làm việc ngay tại Anh mà không phải di chuyển và đổi địa điểm định cư quá nhiều. Vị trí mới có thể mang lại những lợi ích về lối sống: ít tham gia vào các chi tiết nhỏ nhặt hàng ngày, giám sát từ xa nhiều hơn và giao phó trách nhiệm cho người khác. Anh cũng có thể mong đợi một mức tăng lương đáng kể. Bên cạnh đó, Edu cũng có khả năng được tăng lương đáng kể. Thông thường, giám đốc thể thao nhận mức lương thấp hơn nhiều so với các huấn luyện viên hàng đầu, nhưng vai trò mới của Edu sẽ đưa thu nhập của anh ngang tầm với các HLV hoặc HLV trưởng hàng đầu của Premier League.

Sau 5 năm làm việc tại Arsenal — quãng thời gian mà Edu đã được vinh danh là giám đốc xuất sắc nhất châu Âu tại lễ trao giải Golden Boy 2023 — vị giám đốc thể thao người Brazil có thể đã nhận thấy giá trị của mình đang ở đỉnh cao và đây là thời điểm lý tưởng để tận dụng uy tín cũng như danh tiếng đã xây dựng để tìm kiếm một cơ hội mới tốt hơn. Thời điểm Edu rời Arsenal có thể đã được sắp xếp kỹ lưỡng để anh có thể sẵn sàng nhận công việc mới trước khi kỳ chuyển nhượng mùa hè 2025 bắt đầu. Trên thực tế, vai trò mới của Edu chưa được hoàn tất chính thức, nhưng các cuộc thảo luận không chính thức về kế hoạch chuyển nhượng tiềm năng đã bắt đầu tại nơi làm việc mới của Edu.

Các nguồn tin thân cận với cả Arsenal và Nottingham Forest đã đưa ra một lời cảnh báo rằng: Edu đang rời bỏ một môi trường ổn định để đến một nơi hỗn loạn hơn. Kỹ năng ngoại giao của Edu nhiều khả năng sẽ phải đối mặt với nhiều thử thách trong thời gian tới.

Edu cảm thấy không hài lòng với một số hạn chế trong vai trò của mình tại Arsenal, đặc biệt là về quyền ra quyết định và mức độ tự chủ của vai trò giám đốc thể thao. Tại Arsenal, Edu có thể đã bị hạn chế bởi các quy trình hoặc các yêu cầu phê duyệt từ cấp trên. Tuy nhiên, khi chuyển sang Nottingham Forest, Edu được kỳ vọng sẽ có nhiều quyền ký kết và ra quyết định hơn - một phần nhờ vào mối quan hệ gần gũi của anh với chủ sở hữu đội bóng. Những người quen biết Edu tin rằng anh đang tìm kiếm nhiều sự tự chủ hơn trong vai trò mới. Tại Arsenal, hiện vẫn có sự giám sát nhất định và có quy trình phê duyệt trong tất cả các vấn đề liên quan đến chuyển nhượng. Việc phải xin phê duyệt từ hội đồng quản trị cho các hoạt động chuyển nhượng có thể làm cho một số thương vụ trở nên kéo dài và dẫn tới nguy cơ đổ bể. Edu đã đồng ý với việc chiêu mộ hậu vệ Riccardo Calafiori của Bologna, nhưng hội đồng quản trị Arsenal chỉ sẵn sàng phê duyệt thương vụ này nếu đội bóng có một khoản thu đáng kể khác từ việc bán cầu thủ để đảm bảo được câu chuyện cân bằng tài chính. Cuối cùng, câu lạc bộ chỉ thúc đẩy thương vụ Calafiori vào tháng Bảy khi Real Madrid nổi lên như một đối thủ tiềm năng để cạnh tranh hậu vệ người Italia.

Edu và Arteta luôn có mối quan hệ cá nhân tốt đẹp, nhưng gần đây đội ngũ huấn luyện của Arsenal đang ngày càng có tiếng nói lớn hơn trong việc tuyển chọn các cầu thủ cho đội một ở những kỳ chuyển nhượng. Sự căng thẳng trong việc phân quyền tuyển dụng đã lên đến đỉnh điểm vào cuối mùa hè vừa rồi khi Arsenal vướng vào một thương vụ phức tạp để chiêu mộ thủ môn Joan Garcia từ Espanyol. Trong 48 giờ cuối cùng của kỳ chuyển nhượng mùa hè, Edu đã phải tìm cách giúp Arsenal rút lui khỏi thương vụ đó và chuyển sang mượn Neto từ Bournemouth.

Trong vai trò dự kiến tại tập đoàn của Mariankis, Edu được cho là sẽ có cơ hội liên lạc trực tiếp và thường xuyên hơn với chủ sở hữu. Anh cũng sẽ nắm được nhiều quyền lực và tiếng nói hơn trong các quyết định quan trọng mà không phải thông qua các cấp quản lý trung gian như bên Arsenal.

Arsenal tự tin rằng họ đã có sự chuẩn bị tốt để đối phó với sự ra đi của Edu, nhưng thực tế thì đây không phải là thời điểm lý tưởng để chuyện này diễn ra. Sự hồi sinh của Arsenal trong những năm gần đây phần lớn dựa vào sự đoàn kết và đồng thuận giữa các cá nhân có chung tầm nhìn trong đội ngũ lãnh đạo. Tuy nhiên, vào mùa hè vừa qua, CEO Vinai Venkatesham đã rời đi và được thay thế bởi Richard Garlick trong vai trò giám đốc điều hành. Việc mất đi cả CEO và Giám đốc thể thao trong vòng vài tháng là một thử thách thực sự với Arsenal.

Thời điểm Edu rời đi cũng khá nhạy cảm - giữa giai đoạn đầu của mùa giải. Nếu không có giám đốc thể thao mới lên thay, nhiều khả năng Arsenal sẽ phải tiến vào kỳ chuyển nhượng mùa đông mà không có được sự chuẩn bị tốt nhất để bổ sung nhân lực và củng cố đội hình cho giai đoạn sau của mùa giải.

Tuần tới, đội ngũ lãnh đạo bóng đá của Arsenal bao gồm Mikel Arteta, Garlick và phó chủ tịch Tim Lewis sắp có một cuộc họp quan trọng với chủ sở hữu Kroenkes để thảo luận về kế hoạch xây dựng đội hình cho năm 2025. Edu lẽ ra sẽ là một phần quan trọng của các cuộc thảo luận như thế này. Nhưng sau sự ra đi của Edu, nhiều khả năng Jason Ayto sẽ là người đại diện cho bộ phận tuyển dụng tham dự cuộc họp này. Ayto đã bắt đầu công việc tại Arsenal với vai trò phân tích video và đã có sự thăng tiến nhất định để trở thành cánh tay phải của Edu. Năm ngoái, sau một đợt tái cấu trúc đội ngũ tuyển dụng, Ayto đã được bổ nhiệm làm trợ lý giám đốc thể thao. Trong khi đó, James Ellis được bổ nhiệm làm trưởng bộ phận tuyển dụng của CLB.

Bộ phận tuyển dụng hiện tại của Arsenal là một phần trong di sản mà Edu để lại. Một trong những quyết định quan trọng đầu tiên của anh tại Arsenal là cải tổ lại mạng lưới tuyển trạch viên cũ, xây dựng một đội ngũ mới theo đúng yêu cầu của mình. Và kể cả khi Edu ra đi, đội ngũ cốt lõi đó vẫn đang tiếp tục hoạt động.

Sau khi Garlick rời khỏi vị trí vai trò giám đốc điều hành bóng đá của Arsenal, Ayto đã đóng vai trò quan trọng trong kỳ chuyển nhượng gần đây nhất. Vị này chính là người đã hỗ trợ Edu trong các cuộc đàm phán các thương vụ chuyển nhượng. Anh thông thạo tiếng Bồ Đào Nha và được đánh giá cao trong giới bóng đá châu Âu. Ayto sẽ tạm thời đảm nhận vai trò này trong thời gian Arsenal tìm kiếm một giám đốc thể thao mới. Ayto cũng từng tham gia vào quá trình tìm kiếm huấn luyện viên mới cho đội nữ của câu lạc bộ và nhận được sự hỗ trợ từ Clare Wheatley - giám đốc bóng đá của đội nữ Arsenal.

Ayto sẽ được hỗ trợ bởi James King - người gia nhập từ Hiệp hội Cầu thủ Chuyên nghiệp (PFA) để thay thế cho Garlick trong vai trò giám đốc điều hành bóng đá tại Arsenal. James King sẽ bắt đầu công việc vào thứ Hai tuần tới đây.

Nhiệm vụ đầu tiên của đội ngũ lãnh đạo bóng đá Arsenal là cùng với chủ sở hữu Kroenke xác định kiểu giám đốc thể thao mà họ mong muốn để thay thế vị trí của Edu. Liệu Arsenal muốn tìm một giám đốc thể thao có kỹ năng quản lý điều hành hay một người có kiến thức chuyên môn về bóng đá? Có lẽ câu trả lời sẽ có sau khi cuộc thảo luận giữa các nhân vật đứng đầu tại Arsenal hoàn tất. 

HLV Mikel Arteta tham gia vào các cuộc thảo luận này là điều gây bất ngờ cho một số người, bởi thông thường giám đốc thể thao sẽ có vị trí cao hơn huấn luyện viên trong cơ cấu tổ chức của một câu lạc bộ. Tuy nhiên, Arsenal coi hai vai trò này trong đội bóng hoạt động ở cùng một cấp độ. Mối quan hệ giữa huấn luyện viên trưởng và giám đốc thể thao là rất quan trọng. Edu và Arteta đã có sự hoà hợp rất tuyệt vời về mặt chuyên môn ở thời gian trước đây và Arsenal cũng mong muốn tiếp tục duy trì một mối quan hệ hợp tác tích cực này khi tuyển dụng được một giám đốc thể thao mới. Việc tham khảo ý kiến của Arteta trong quá trình tuyển chọn giám đốc thể thao mới cho thấy Arsenal đánh giá cao sự phối hợp và tương tác chặt chẽ giữa hai vị trí huấn luyện viên và giám đốc thể thao. Họ không tìm kiếm một người sẽ đến và làm sếp của Arteta, mà đơn giản họ đang tìm một người cộng sự đồng hành với Arteta trên con đường xây dựng đội bóng.

Khoảng thời gian 6 tháng mà Edu thông báo trước khi ra đi cho thấy quá trình tìm kiếm một giám đốc thể thao mới cho Arsenal có thể kéo dài.

Thông thường, giám đốc thể thao hiếm khi có thể chuyển từ câu lạc bộ này sang câu lạc bộ khác một cách tự do trong một mùa giải. Các quy định về việc giữ chân những nhân vật này không có sự đồng nhất trên khắp châu Âu: một số được ký hợp đồng có thời hạn cố định, trong khi số khác lại được ký làm nhân viên lâu dài của đội bóng. Việc tìm được người mà họ xác định là phù hợp có thể kéo dài hơn con số 6 tháng kể trên hoặc tốn kém không ít tiền bạc của Arsenal.

Tuy nhiên, gia đình Kroenke cũng có thành tích khá tốt trong việc tuyển dụng các nhân sự cấp cao trong thời gian gần đây. Họ có nhiều kinh nghiệm trong việc quản lý các câu lạc bộ thể thao trên toàn cầu. Chính họ là người đã đưa Edu trở lại câu lạc bộ và giờ đây họ tự tin rằng có thể tìm được một người thay thế xứng đáng cho Edu. Việc từng có mối liên hệ với Arsenal không phải là điều kiện bắt buộc. Chính vì vậy câu lạc bộ sẵn sàng tìm kiếm ứng viên phù hợp ở cả trong nước lẫn quốc tế.

Arsenal ghi nhận những đóng góp của Edu bởi anh đã giúp đội bóng có những sự chuyển mình nhất định. Nhưng trên thực tế, khi bạn có những nhân viên giỏi thì đây cũng chính là điểm để thu hút sự quan tâm từ những nơi khác.

Mikel Arteta sẽ cảm thấy khá trống trải khi không có sự tương trợ của Edu trong thời gian sắp tới. Họ từng thường xuyên trao đổi những công việc hàng ngày tại sân tập London Colney của câu lạc bộ. Edu không chỉ là một người cộng sự mà còn là người mà Arteta tin tưởng để chia sẻ và thảo luận về các quyết định quan trọng.

Tuy nhiên, vị HLV người Tây Ban Nha vẫn luôn hướng về phía trước bất chấp việc người bạn đồng hành của mình đã ra đi.

"Tầm nhìn từ phía các chủ sở hữu rất rõ ràng và đầy tham vọng. Điều này sẽ tiếp tục được duy trì trong thời gian tới,” Arteta chia sẻ tại Milan trong tuần này. “Chúng tôi có một đội ngũ lãnh đạo vững mạnh với chuyên môn rất tốt. Họ có đủ sự đam mê và tình yêu lớn lao dành cho câu lạc bộ. Chính vì vậy mà chúng tôi không có ý định dừng lại ở thành tựu hiện tại mà sẽ tiếp tục phát triển và tiến xa hơn."

"Ở mọi nơi trong đội bóng này, sự phấn khích, niềm đam mê và tầm hiểu biết về con đường mà chúng tôi muốn tiến tới vẫn còn nguyên vẹn. Điều này cũng đồng nghĩa với cơ hội cho một người khác đến và đảm nhận vai trò của mình."

“Chúng ta tiếp tục tiến lên. Chúng ta cần phải nói lời cảm ơn và tiếp tục tiến về phía trước bởi đó là thực tế của ngành này.”

Theo David Ornstein (The Athletic)