Bóng đá Việt Nam và bài học từ Euro 2016

Hôm qua, ĐT Việt Nam bất ngờ xuất hiện tại… Euro 2016. “Golden Stars” được so sánh với Iceland, đội bóng đang viết cổ tích trên đất Pháp.

Một đất nước chỉ có 300 nghìn dân, quanh năm ngập trong lạnh giá, cỏ chẳng thể mọc, vậy mà Iceland đã trở thành 1 trong 8 đội mạnh nhất châu Âu. Chiến tích lọt vào tứ kết Euro 2016 của Sigurdsson và các đồng đội đáng được cả thế giới tán thưởng. Với các nền bóng đá yếu thì đó còn là một tấm gương để học hỏi. Và trong những nền bóng đá yếu cần học xứ Băng đảo thì có mặt cả… ĐT Việt Nam. Thậm chí cây viết Daniel Taylor của tờ Guardian còn đưa ra lời bình đáng suy ngẫm: “4 năm trước, Iceland đang đứng vị trí 133 thế giới, nơi mà Việt Nam đang ngự trị”. Đó là một bình luận đáng để VFF nhìn vào đó để thay đổi cách làm.

Tất nhiên để ĐT Việt Nam nhảy vọt như Iceland là điều không thể nhưng ít nhất đó là tấm gương để chúng ta phấn đấu. Tuy vậy Euro 2016 còn có những điều khác mà bóng đá nước nhà cần phải học hỏi, thậm chí là phải áp dụng ngay vào lúc này. Đầu tiên là xu hướng bóng đá đang diễn ra tại nước Pháp. Không khó để nhận ra rằng, 80% các ĐTQG dự giải lần này đều có lối chơi cực kỳ thực dụng. Đó là cách đá phòng ngự phản công dựa trên nền tảng pressing mà các CLB như Atletico hay Leicester đã đi trước. Một chiến thuật tân tiến có thể san lấp khoảng các trình độ gần như ngay lập tức, là cách duy nhất để các đội bóng yếu chống lại đối thủ mạnh hơn hẳn.

Iceland là tấm gương để các nền bóng đá yếu học hỏi

Tại Euro 2016, ngoài Đức, Pháp, Bỉ và Tây Ban Nha là 4 đội dám chơi tấn công thì hầu như phần còn lại đều đá phòng ngự phản công kiểu này. Kể cả Bồ Đào Nha với siêu sao Ronaldo cùng hàng loạt cái tên chất lượng khác vẫn phải đá thực đụng để tiến sâu vào giải. Seleccao là tấm gương tiêu biểu nhất cho 2 trường phái tấn công áp đặt và phòng ngự pressing chủ động. Tại vòng bảng, được gặp toàn đối thủ yếu nên HLV Santos tự tin chơi tấn công, nhưng rồi “Brazil của châu Âu” chẳng thắng nổi trận nào. May mắn đi tiếp nhờ vị trí thứ 3 có thành tích tốt hơn các đối thủ. Để rồi khi vào vòng 1/8, BĐN buộc phải chơi nhún nhường và lập tức họ loại Croatia, đội bóng được đánh giá rất cao ra khỏi giải.

Một trường hợp khác đáng để bóng đá Việt Nam tham khảo chính là ĐT Tây Ban Nha. Thực tế, VFF đang cố đi theo lối chơi kiểm soát bóng mà xứ bò tót là nơi khởi nguồn. Thế nhưng nơi xuất phát của Tiki-Taka đã nhận thất bại thảm hại tại Euro 2016 và trước đó là World Cup 2014. La Roja đá 4 trận thì họ thua 2 lần trước Croatia và Italia để chính thức trở thành cựu vương. Cho dù bộ khung khi lên ngôi 4 năm trước là những Iniesta, Pique, Ramos, Alba, Busquets, Silva, Fabregas, Pedro, Casillas gần như không thay đổi. Thất bại quyết định của họ trước Azzurri tại vòng 1/8 cũng chính là trận đấu tiêu biểu của 2 trường phái bóng đá đối lập nhau.

Hội thảo bóng đá trẻ sẽ không đi đến đâu nếu sai định hướng như hiện nay

Tây Ban Nha từng thắng đậm Italia ở chung kết 4 năm trước bằng thứ Tiki-Taka kiểm soát bóng. Nhưng tại Stade de France mới đây họ hoàn toàn lép vế đối thủ. La Roja gần như không thể hiện được gì. Thậm chí họ bị thầy trò HLV Conte dồn ép liên tục bằng lối chơi pressing hiện đại. Điều đáng nói, Azzurri là đội bóng già nhất lịch sử Euro và đa số là những cầu thủ tầm trung ở châu Âu, lực lượng thua xa TBN với toàn ngôi sao của Real và Barca. Đó cũng là một bài học nhãn tiền mà bóng đá Việt Nam phải học. Chúng ta yếu toàn diện so với các đối thủ thì phải chơi bóng như Italia chứ không thể mơ mộng Tiki-Taka như TBN mà rất nhiều người đang lầm tưởng.

Thật tình cờ trong lúc Euro 2016 đang diễn ra thì VFF tổ chức hội thảo khoa học để phát triển bóng đá trẻ. Liên đoàn mời tất cả các chuyên gia trong nước, thậm chí có cả giám đốc kỹ thuật của bóng đá Hàn Quốc tư vấn. Chưa hết, chúng ta còn mời hẳn chuyên gia Juergen Gede sang làm GĐKT. Mới nghe thì có vẻ đầy hy vọng nhưng cũng giống hình mẫu Nhật Bản trước đó, mọi thứ sẽ chẳng đi đến đâu nếu chúng ta đi sai định hướng từ ban đầu. Nhận thức cầu thủ Việt khéo léo, kỹ thuật là ngộ nhận bởi bản chất là rườm rà, không được đào tạo bài bản để xử lý một cách nhẹ nhàng, đơn giản. Tất nhiên Tiki-Taka hay phối hợp nhỏ, kiểm soát bóng chỉ là lý thuyết xa rời thực tế.

GĐKT Juergen Gede khó lòng thay đổi điều gì nếu BĐVN vẫn đi theo TikiTaka

Với bóng đá Việt Nam thì chúng ta phải học thứ bóng đá đơn giản, thực dụng, đề cao phòng ngự phản công, chấp nhận nhún nhường giống như hầu hết các đội bóng tại Euro 2016 thì may ra mới phát triển được.

Những bàn thắng đẹp nhất vòng bảng Euro 2016

Doãn Công