Trên đường Pitch
1. Quả bóng vàng là gì?
 |
Quả bóng vàng là giải thưởng danh giá nhất với một cầu thủ bóng đá |
Quả bóng vàng châu Âu được biết đến rộng rãi với cái tên Ballon d’Or. Đây là giải thưởng bóng đá thường niên được tạp chí France Football trao tặng từ năm 1956. Từ giữa năm 2010 và 2015, trong một thỏa thuận với FIFA, giải thưởng này được hợp làm một với Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới của FIFA và được biết đến với cái tên mới là FIFA Ballon d’Or. Tuy nhiên, sự hợp tác này đã chấm dứt vào năm 2016. Quả bóng vàng châu Âu và Cầu thủ xuất sắc nhất năm của FIFA được trao giải riêng biệt.
Quả bóng vàng châu Âu được xem là giải thưởng cá nhân cao quý và danh giá nhất với một cầu thủ bóng đá. Giải thưởng này được trao cho cầu thủ bóng đá nam xuất sắc nhất năm. Ban đầu, nó chỉ được trao cho những cầu thủ châu Âu và được xem là giải thưởng Cầu thủ xuất sắc nhất năm của châu Âu. Vào năm 1995, Ballon d’Or mở rộng ra thành một giải thưởng cho tất cả các cầu thủ đang hoạt động ở các câu lạc bộ châu Âu.
Sau năm 2007, các HLV và đội trưởng của các đội tuyển quốc gia cũng được trao quyền bầu chọn. Giải thưởng này mở rộng ra quốc tế vào năm 2007 khi tất cả các cầu thủ chuyên nghiệp trên khắp thế giới đều có thể giành được nó. Đến năm 2022, France Football tạo ra một sự thay đổi khi không xét những kết quả tính đến hết năm dương lịch mà tính đến sau khi mùa giải kết thúc. Ngoài ra, các quốc gia nằm trong top 100 của FIFA mới được quyền bỏ phiếu.
2. Lịch sử Quả bóng vàng
Stanley Matthews của Anh là người đầu tiên giành được Ballon d’Or. Cho đến năm 2007, Ballon d’Or vẫn được xem là một giải thưởng cho Cầu thủ xuất sắc nhất năm ở châu Âu. Phải đến khi sát nhập với giải thưởng của FIFA thì nó mới mang tính toàn cầu hơn.
George Weah người Liberia là cầu thủ châu Phi duy nhất giải Ballon d’Or vào năm 1995. Đó cũng là năm đánh dấu việc các cầu thủ ngoài châu Âu có thể giành giải thưởng này. Sau đó 2 năm, Ronaldo của Brazil là cầu thủ Nam Mỹ đầu tiên giành giải này.
Từ năm 2010 đến 2015, Ballon d’Or hợp nhất với giải Cầu thủ xuất sắc nhất của FIFA. Tuy nhiên, sự hợp tác đã chấm dứt vào năm 2016.
Vào năm 2020, tờ France Football quyết định không trao giải vì ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 khiến các giải đấu trên khắp thế giới bị cắt ngắn. Quan điểm của công chúng cho rằng Lewandowski là người xứng đáng giành giải thưởng này vào năm 2020.
Giải thưởng Quả bóng vàng có phần thiên vị các cầu thủ tấn công và điều này ngày càng rõ rệt hơn sau năm 2007.
Vào năm 2022, France Football thay đổi luật của Quả bóng vàng. Họ quyết định trao giải dựa vào thành tích của cầu thủ trong toàn bộ một mùa giải thay vì tính đến hết năm dương lịch như trước đây. Ngoài ra, các quốc gia nằm trong top 100 của FIFA mới được quyền bỏ phiếu.
3. Những danh thủ giành nhiều Quả bóng vàng nhất
 |
Messi là cầu thủ thành công nhất trong lịch sử Quả bóng vàng |
Lionel Messi đã lập kỷ lục với 7 lần giành Quả bóng vàng trong sự nghiệp. Đứng ngay phía sau Messi là Cristiano Ronaldo với 5 lần. Những danh thủ từng có 3 lần giành Quả bóng vàng là Johan Cruyff, Michel Platini và Marco van Basten.
Có 9 cầu thủ từng giành FIFA World Cup, Champions League và Quả bóng vàng trong lịch sử, đó là: Bobby Charlton, Franz Beckenbauer, Gerd Muller, Paolo Rossi, Zinedine Zidane, Rivaldo, Ronaldinho, Kaka và Lionel Messi.
4. Các thống kê về Quả bóng vàng
4.1. Người chiến thắng xếp theo quốc gia
Pháp, Đức, Hà Lan, Bồ Đào Nha và Argentina là 5 quốc gia có nhiều Quả bóng vàng nhất với cùng mức 7. Italia, Brazil và Anh cùng có 5 Quả bóng vàng. Liên Xô và Tây Ban Nha đều có 3 Quả bóng vàng trong lịch sử.
4.2. Người chiến thắng xếp theo câu lạc bộ
Real Madrid và Barcelona cùng nhau thống trị ở khía cạnh này với 12 Quả bóng vàng. Juventus và AC Milan đồng hạng ba với 8 Quả bóng vàng. Bayern Munich tạm xếp thứ 5 với 5 Quả bóng vàng. Manchester United từng có 4 cầu thủ giành được Quả bóng vàng. Những đội bóng từng giành 2 Quả bóng vàng trong lịch sử là Dynamo Kyiv, Inter Milan và Hamburger SV.
5. Những giải thưởng khác
Ngoài giải thưởng chính, France Football còn tạo ra một số giải thưởng khác để tri ân những danh thủ huyền thoại.
Đội hình tiêu biểu Ballon d’Or là giải thưởng được tờ France Football đưa ra cho các cổ động viên bình chọn trên Internet vào năm 2020. Đội hình cuối cùng được công bố là sơ đồ 3-4-3. Người trấn giữ khung thành là Lev Yashin. Các hậu vệ bao gồm Cafu, Beckenbauer và Paolo Maldini. Ở hàng tiền vệ có Lothar Matthaus và Xavi. Hai cánh được trấn giữ bởi Cristiano Ronaldo và Lionel Messi. Bộ ba tấn công bao gồm Pele, Maradona và Ronaldo de Lima.
Một giải thưởng Siêu Ballon d’Or từng được trao cho Alfredo Di Stefano năm 1989. Diego Maradona từng nhận được giải Ballon d’Or danh dự năm 1995. Pele cũng nhận được giải thưởng tương tự năm 2014.
Từ năm 2018, Kopa Trophy được trao cho cầu thủ U21 xuất sắc nhất thế giới. Yashin Trophy được trao từ năm 2019 cho thủ môn xuất sắc. Gerd Muller Trophy thì được trao cho tiền đạo xuất sắc nhất.
Giải Câu lạc bộ của năm được trao từ năm 2021 với đội chiến thắng đầu tiên là Chelsea. Đến năm 2022, France Football trao thêm giải Socrates Award cho Sadio Mane vì những hỗ trợ nhân đạo của cầu thủ này tại Senegal.
Giải thưởng Cầu thủ thế kỷ đã được trao cho Pele, với những người bầu chọn chính là những người từng giành Quả bóng vàng trước đây.
