Xavi Hernandez: Người nắm giữ 'Ma thuật' của Barca

Nếu Lionel Messi là một phép màu của bóng đá, thì Xavi là ma thuật. Nếu Messi là sự thăng hoa, thì Xavi là nền tảng. Barcelona trở nên kỳ diệu là nhờ Messi, nhưng "sống" được là nhờ Xavi, và nghệ thuật của anh.

Trận đấu gần nhất của Barca, đè bẹp Osasuna 5-1, Messi đã lập một cú poker, nhưng người vặn chìa khóa cho anh và Barca là Xavi. Tiền vệ nhỏ bé này đã thực hiện tổng cộng 87 đường chuyền, đạt tỉ lệ chính xác lên đến 96,6%. Một trong số đó là quả chọc khe vặn sườn hàng thủ Osasuna cho Messi mở tỉ số. Ở bàn thứ ba, thì Xavi cũng đã thực hiện một nhát chém nghiêng sắc lẹm bên cánh của đối thủ, đưa bóng cho Alves để anh này căng ngang giúp Pedro ghi bàn.

Xavi sẽ là chìa khóa của Barca, không chỉ ở trận Kinh điển

Ma thuật của Xavi không hào nhoáng như Messi, nhưng là một công trình mà sai sót chỉ có thể phát hiện bằng kính hiển vi. Công việc của anh, nếu diễn đạt thì thật sự đơn giản: Anh phân phối bóng, và nhận lại nó từ các đồng đội, rồi lại phân phối, và nhận lại... Xavi đã chơi như thế trong gần 15 mùa bóng, qua 659 trận cho Barca trên mọi mặt trận.

Nhưng bằng sự lặp lại nhàm chán hai động tác ấy, anh đóng và mở ra các khoảng trống, đẩy nhanh hoặc làm chậm tốc độ trận đấu, quyết định các hướng tấn công và phương thức tấn công cho Barca. Không gây ấn tượng một cách nhanh chóng và trực diện như Messi, nhưng ảnh hưởng của Xavi lên Barca thậm chí còn sâu sắc và chi tiết hơn.

"Giống như chơi PlayStation"

"Nghĩ thật nhanh, tìm các khoảng trống. Tất cả những gì tôi làm là tìm các khoảng trống. Mọi lúc có thể. Đây? Không được. Kia vậy? Cũng không. Giống như chơi PlayStation vậy. Tôi nghĩ trong đầu "Chết tiệt, hậu vệ đứng đầy ra ở đây, vậy thì phải chơi bóng ở đằng kia". Tôi nhìn thấy khoảng trống và chuyền. Đó là những gì tôi thường làm" - Xavi trả lời phỏng vấn tờ Guardian cách đây một năm.

Nắm giữ các khoảng trống trong bóng đá hiện đại, vốn luôn cố triệt tiêu những khoảng trống, là một phẩm chất đầy quyền năng, thậm chí là quyền năng tối thượng. Daniel Alves bảo rằng Xavi không chơi bóng theo sự di chuyển của các đồng đội, mà chính anh là người "vẽ" ra nó, bằng cách buộc các vệ tinh xung quanh phải chạy vào khoảng trống anh mong muốn: "Xavi chơi bóng ở thì tương lai".

Trước Xavi, Pep Guardiola là người thống lĩnh của Barca. Nhưng vào đầu thế kỷ XXI, cựu HLV Barca đã phải trôi dạt sang Ý, chơi cho một đội hạng trung của Serie A là Brescia. Không phải vì Pep, khi ấy 31 tuổi (Xavi hiện tại đã 33 tuổi!), đã kém sắc sảo đi. Chính ông đã thừa nhận rằng "bóng đá không cần những người như tôi nữa". Hệ thống thi đấu phổ biến khi ấy là 4-4-2, và các tiền vệ trung tâm buộc phải chơi dữ dằn, giỏi tranh chấp, hoặc phải có khả năng quấy rối để đôn lên chơi hộ công. Những "số 8" chỉ biết chuyền bóng như Pep không có đất dụng võ.

Nhưng Xavi đã làm tái sinh mẫu tiền vệ ấy, và giúp bóng đá trở về với giá trị cơ bản của nó: Chuyền bóng trở thành con đường thành công tốt nhất. Và thành công của Barca nói chung lẫn Xavi nói riêng cũng đã "kiến thiết" một giấc mơ lớn cho bóng đá hiện đại: Bạn không cần phải chiếm ưu thế về thể lực và thể hình để chiến thắng. Nghệ thuật của Xavi là dành cho những người nhỏ bé, nhưng đó cũng là thứ nghệ thuật đòi hỏi nhiều thử thách nhất, với hàng nghìn giờ mài giũa những kỹ năng mà bóng đá của Barca đòi hỏi, từ khi còn là một cậu bé ở lò La Masia.

Phía sau Xavi vẫn còn Iniesta, Busquets, và Fabregas, nhưng đi vừa đôi giày mà tiền vệ này để lại vẫn sẽ là một thách thức cho Barca. Anh đã làm sống lại một kỷ nguyên và cách chơi bóng của tiền vệ này sẽ là một "di sản" của bóng đá. Trong bảo tàng vô giá ấy, ngoài những cú sút của Pele và Eusebio, những pha lừa bóng của Maradona và Messi, hay những pha đoạt bóng của Baresi và Beckenbauer, những đường chuyền của Xavi cũng sẽ giữ một vị trí trang trọng. Những đường chuyền ấy không chỉ "vẽ" đường cho một đội bóng đi đến chiến thắng, mà còn định hướng lại cách chơi bóng cho một thời đại mới, khi bóng đá thể lực nhường chỗ cho bộ óc và kỹ năng

Bí quyết của Xavi?

Đó là những kỹ năng nổi bật đã giúp Xavi trở thành cầu thủ giỏi nhất ở vị trí của mình. Hãy thử điểm qua:

1) Chuyển hướng tấn công với chỉ một chạm Đây là kỹ năng lý giải tại sao Xavi hiện là người kiến tạo lối chơi hay nhất thế giới hiện nay. Có rất nhiều tiền vệ giỏi giữ bóng trên thế giới, nhưng bí quyết giúp Xavi biến nó thành một nghệ thuật có thể tác động đến lối chơi không nằm ở chỗ anh giữ nó dính trong chân như thế nào, mà nằm ở khả năng chuyển hướng bóng cực nhanh dù là ở lần chạm bóng đầu tiên, không những giúp anh giữ bóng xa khỏi đối thủ, mà còn giúp tiền vệ này chuyển hướng tấn công rất nhanh.

2) Giữ bóng bằng phương pháp "dựng rào" Xavi giữ bóng rất chắc bằng cách kết hợp cánh tay luôn giữ khoảng cách với cầu thủ phòng ngự của đối phương và bước chạy luôn đi trước đối thủ một bước để giữ bóng xa khỏi đối phương. Ở đẳng cấp giữ bóng của anh, có lẽ chỉ có Iniesta và Pirlo là có thể so sánh được, nhưng khác biệt mà Xavi tạo ra là kỹ năng chuyển hướng tinh tế và mang đột biến cao của anh.

3) Nhãn quan chiến thuật sắc bén Chuyển hướng tấn công không chỉ đòi hỏi sự chính xác, mà còn cần đúng thời điểm, và nhãn quan chiến thuật đặc biệt giúp Xavi chọn thời điểm luôn chính xác, chỉ bằng một cái liếc nhìn thậm chí trong... 1 phần nghìn giây. Và kỹ năng này không chỉ được sử dụng để chuyền bóng, mà còn được Xavi áp dụng để đoạt lại bóng từ trong chân đối thủ.

4) Những đường chuyền quyết định Đó là những đường chuyền để làm bàn, và trên thế giới hiện tại, Xavi, dù không thường xuyên kiến tạo, vẫn là một trong những tiền vệ xuất sắc nhất trên phương diện này. Những đường chuyền dạng "dao nóng cắt bơ" như thế là sự thăng hoa của 3 kỹ năng đã kể trên: Giữ bóng, chuyển hướng, chọn thời điểm, và kiến tạo cho đồng đội ghi bàn.