Nhiều người đã tỏ ra nghi ngờ về cuộc cách mạng của Luis Enrique sau khi Barcelona thất bại ở trận El Clasico. Tuy nhiên nếu như thành công, đây rất có thể sẽ là bước ngoặt lớn cho Barca với việc quay trở lại với lối đá tổng lực.
Tuần vừa rồi Barcelona đã thất bại một cách toàn diện trong trận El Clasico với đại kình địch Real Madrid. Thầy trò HLV Luis Enrique dĩ nhiên đã chị rất nhiều áp lực sau trận đấu, tuy nhiên cũng phải hiểu rằng đội hình bách chiến bách thắng của Barca đã đến thời kỳ thoái trào với sự xuống phong độ của hàng loạt trụ cột như Xavi, Iniesta, Pique hay Dani Alves. Giờ là lúc HLV Enrique phải tiến hành một cuộc cải tổ hay nói đúng hơn là một cuộc đại phẫu cho Barcelona sau từng ấy năm ngự trên đỉnh vinh quang.
Người ta nói nhiều vệ một lối chơi tiki-taka cải tiến với việc đội bóng thi đấu ít chạm hơn và tấn công một cách trực diện hơn, tuy nhiên sẽ là rất khó để Barca có thể tìm ra những nhân tố kiệt xuất như Xavi hay Iniesta để có thể vận hành lối đá ban chuyền đặc trưng ấy. Vậy có thể đây chỉ là bước đệm để HLV Luis Enrique chuyển sang một lối đá mới-mà-cũ: với Barcelona bóng đá tổng lực.
Johan Cruyff là người đã có công gây dựng lại lối đá tiki-taka truyền thống của Barca sau nhiều năm thất truyền với đội hình “Dream Team” nổi tiếng, gây ảnh hưởng lớn tới bóng đá toàn châu Âu. Tuy nhiên từ trước đó, “Thánh Johan” đã cùng với Barca và trước đó là Ajax cho ra đời một khái niệm mới, đó là bóng đá tổng lực. Có thể hiểu nôm na lối đá này là việc trộn lẫn nhiệm vụ của hàng công và hàng thủ, có nghĩa là các cầu thủ phòng ngự cũng biết tấn công và ngược lại các cầu thủ trên hàng công luôn sẵng sàng bọc lót cho hàng phòng ngự. Tất cả đội bóng cùng lên xuống theo sự chỉ đạo của một cầu thủ trung tâm, cụ thể ở đây chính là Johan Cruyff.
Thi đấu như một số 10, đương nhiên Cruyff là trung tâm của những đợt tấn công với nhiệm vụ phân phối bóng, phát động tấn công, kiến tạo và đương nhiên là cả ghi bàn. Tuy nhiên điểm khác biệt năm ở chỗ khi phòng ngự, ông cũng sẽ là một trong những cầu thủ quay lại hỗ trợ hàng thủ đầu tiên, kéo theo đó là sự di chuyển của các tiền đạo ở trên. Bằng sự di chuyển của mình, Cruyff như một thỏi nam châm hút các đồng đội theo hướng mình di chuyển, tạo nên thế tổng lực cho toàn đội bóng.
Giờ đây Barca cũng có thể áp dụng lối đá tương tự như họ đã từng làm những năm 70 của thế kỷ trước. Tại sao? Vì đội hình của họ phù hợp để triển khai lối đá đó. Barca hiện tại xét thẳng ra phụ thuộc rất lớn vào Messi, với 9 bàn thắng và 9 đường kiến tạo cho Barca, tầm ảnh hưởng của Messi là không thể chối cãi. Với việc Iniesta và Xavi đã xuống sức, vai trò của Messi càng quan trọng hơn. Thứ hai, lối đá tổng lực yêu cầu quan trọng nhất là ý thức giữ vị trí của các cầu thủ, cự ly đội hình giữa các tuyến không quá xa để có thể dễ dàng chuyển từ phòng ngự sang tấn công và ngược lại. Đây là điều mà các cầu thủ Barca đã có nền tảng từ trước bởi đã quá quen với tiki-taka.
Trong trận đấu hôm thứ 7 vừa rồi, Barca đã thua kém Real ở khoản liên kết giữa các tuyến. Real đã kiểm soát thế trận rất tốt và chia cắt đội hình của Barca và nhiều tình huống hàng thủ của Barca không có đủ sự hỗ trợ. Điều đó có thể sẽ không xảy ra với Barca nếu hàng tiền đạo của họ chịu lùi về phòng ngự nhiều hơn. Hàng thủ của Barca đã bộc lộ những điểm yếu chết người và họ không còn là lá chắn thép trước khung thành của thủ thành Bravo nữa, vì thế việc hàng công trở về hỗ trợ là rất cần thiết. Trên thực tế Barca có đủ điều kiện để làm điều đó, bởi Messi cũng đã từng lùi về sâu để phòng ngự trong đội hình của Argetina. Messi di chuyển về sẽ kéo theo sự hỗ trợ của Neymar và Suarez, giúp Barca vừa có người trong việc phòng ngự, vừa kéo gần khoảng cách đội hình, tạo điều kiện kết nối giữa các tuyến.
Trước đây hàng tiền đạo Barca đá theo kiểu counter-pressing, có nghĩa là gây áp lực với các hậu vệ đối phương ngay khi bị mất bóng, hòng đoạt lại bóng và tổ chức tái phản công. Tuy nhiên hàng tiền đạo và cả tiền vệ của Los Blaugrana giờ đây không đủ sức để đá như thế nữa, dẫn đến việc hàng công dâng lên quá cao và để hở ra những khoảng trống ở dưới. Với việc Messi làm chỉ huy, tất cả cùng lên xuống nhịp nhàng thì lối chơi của Barca sẽ có sự gắn kết hơn nhiều.
Nói tóm lại, Barca đang trên đà thay máu mạnh mẽ và sẽ là rất khó cho họ để duy trì lối đá tiki-taka truyền thống, nhất là khi ngày càng nhiều đội bóng tìm ra cách khắc chế lối đá này. Bóng đá luôn vận đông không ngừng và chính đại kình địch Real Madrid cũng phải đưa ra những thay đổi để phù hợp hơn với lối đá kiểm soát bóng thay vì phản công nhanh như trước. Real đã thành công và giờ là lúc để Barca mạnh dạn thay đổi, mang thứ bóng đá tổng lực một lần nữa quay trở lại với hạt nhan Lionel Messi.
Thế Hưng