Norbert Elgert: Người mài ngọc tạo ra những Mesut Ozil

Cuộc chạm trán giữa Arsenal với Liverpool giờ được xem là một trong những trận đấu đáng xem nhất tại Anh. Sead Kolasinac không mất nhiều thời gian để tìm được món quà Giáng Sinh cho Norbert Elgert, thầy cũ tại Schalke. Tấm vé xem trận đại chiến được gửi tới Đức, Kolasinac kỳ vọng Elgert cùng vợ, bà Cony sẽ tới Emirates để chứng kiến bước trưởng thành của bản thân, cũng như một số cái tên khác từng trưởng thành từ lò đào tạo trẻ Schalke. 

Elgert chẳng bao giờ thấy nhàm chán với những tấm vé được gửi từ Anh, quen quá rồi mà. Ông và bà Conny từng tới xem trận chung kết Cúp nhà vua Tây Ban Nha năm 2013, với tấm vé mời khi đó được gửi từ Mesut Ozil. Những cầu thủ nổi danh tại Premier League khác cũng giữ mối quan hệ như thành viên trong gia đình với Elgert. Leroy Sane thường xuyên liên lạc với người thầy cũ, còn Joel Matip liên tục gửi những chiếc áo đấu kèm chữ ký với lòng biết ơn sâu sắc. 

Tất cả họ đều là niềm tự hào của Elgert, bởi một tay ông mài giũa cho đám trai ngày nào trở thành ngôi sao. Không chỉ dạy cách chơi bóng, Elgert còn dạy cho những ngôi sao nêu trên cách tư duy về bóng đá. Người đàn ông ít được biết đến này không chỉ dạy những Ozil, Sane, Matip, Kolasinac giỏi hơn về kỹ năng, mà còn giúp họ học được cách làm người. 

Elgert chia sẻ về công việc của bản thân trên Sky Sports: "Tôi nghĩ công việc của mình không đơn giản chỉ là huấn luyện viên. Chúng tôi có chút giống nhà tâm lý học, cũng có chút giống người làm vườn. Việc của tôi là giúp những mầm non phát triển, không chỉ về bóng đá mà còn cả về cuộc sống. Chúng ta tồn tại trên hành tinh này với cấu trúc xã hội, bóng đá quan trọng nhưng có nhiều thứ khác còn quan trọng hơn". 

"Giống như một đặc ân, các cầu thủ bây giờ kiếm được nhiều tiền hơn thế hệ trước, tạo dựng được vị thế. Vấn đề là bạn sẽ được ngưỡng mộ theo cách thế nào. Người ta có thể ngưỡng mộ vì bạn là cầu thủ giỏi, nhưng cũng bởi bạn là một người tốt. Có thể là cả hai".

Quan điểm này là lời giải cho sự xuất hiện của những cầu thủ nổi bật trong hệ thống đào tạo trẻ Schalke hai thập kỷ qua, dưới sự mài giũa của Elgert khi tạo dựng thành công cùng đội U-19. Elgert gọi Kolasinac đội trưởng của U-19 Schalke đánh bại U-19 Bayern Munich trong trận chung kết năm 2012 là "bạn hữu thực sự". Leroy Sane, một phần trong lứa vô địch U-19 năm 2015 được khen ngợi vì thái độ, trong khi Joel Matip là đạo đức trong công việc. Mesut Ozil thì sao?

Elgert từng nhận xét về Mesut Ozil, cậu học trò thuộc lứa vô địch U-19 năm 2006: "Cậu ấy khiêm nhường, điều đó cực quan trọng. Không chỉ về mặt kỹ thuật, chúng tôi cố gắng truyền tải các phẩm chất của nhà vô địch như tôn trọng, khoan dung, trung thực, trung thành và đặc biệt là sự ngay thẳng. Mesut là chàng trai nhút nhát nhưng rất tự tin vào khả năng của bản thân. Cậu ấy là cầu thủ tuyệt với sự thông minh, nhãn quan sắc, đọc tình huống tốt và kỹ thuật cá nhân xuất sắc. Cậu ấy bao quát sân rồi mường tượng tình huống trong đầu rất nhanh. Ozil tự tin nhưng không kiêu ngạo".

Kể từ khi hệ thống giải trẻ tại Bundesliga tái thiết năm 2003, chẳng câu lạc bộ nào tại Đức có thể vô địch ba lần như Elgert từng làm cùng Schalke. Không chỉ sở hữu hệ thống đào tạo trẻ thành công, Schalke còn trao cơ hội cho "măng non" tiến vào đội hình một. Bí quyết ở đâu?

"Chẳng có gì bí mật" - Elgert chia sẻ: "Ở đâu cũng thế thôi, chẳng có gì dễ dàng. Schalke có truyền thống, chúng tôi sẵn sàng trao cơ hội cho các cầu thủ trẻ miễn là họ đủ giỏi. Bạn có thể truyền tải ý tưởng đó cho bất cứ câu lạc bộ nào, chẳng gì là không thể, chỉ cần ra quyết định đúng lúc thôi. Bạn cần cầu thủ giỏi nhưng ở Anh có quá nhiều cầu thủ giỏi, bạn cầu huấn luyện viên giỏi nhưng ở Anh cũng quá dư thừa".

"Điều quan trọng là không chỉ đưa các cầu thủ vào đội một bằng cách điền tên, mà phải tạo cơ hội cho họ ra sân. Họ phải làm việc chăm chỉ và thông minh trong thời gian dài. Không thể leo lên đỉnh thang chỉ sau một đêm, nhiều cầu thủ muốn nhảy từ một vọt lên mười ngay. Bạn phải tiến từng bước".

"Ai cũng thấy xã hội hiện nay thật thiếu kiên nhẫn. Nhiều người, không chỉ ở độ tuổi trẻ, muốn trở thành siêu sao chỉ sau một đêm. Thật phi lý. Điều đó chỉ có trong TV, chẳng thực tế chút nào. Để thành công, bạn cần thời gian, không thể trở thành cầu thủ hàng đầu chỉ sau hai năm thi đấu. Nhiều thứ có thể thay đổi nhưng quy tắc đi đến thành công thì không. Các cầu thủ phải leo cầu thang bộ, không phải là ấn nút sử dụng thang máy".

Elgert minh chứng bằng trường hợp của Joel Matip, cầu thủ đang thi đấu cho Liverpool: "Cậu ấy hơi khép kín nhưng vẫn có sự tự tin vào bản thân. Dù có tài nhưng cậu ấy vẫn giữ thái độ tuyệt vời trong luyện tập. Chẳng ai lường trước điều gì nhưng Matip muốn cải thiện bản thân mỗi ngày, cậu ấy làm điều đó bằng việc luyện tập với cường độ cao. Cuộc hành trình tuyệt vời của Matip được xây nhờ thái độ cũng như tác phong làm việc".

Ở tuổi 60, Norbert Elgert nhận thức được những cạm bẫy trong cuộc sống hiện đại, mối đe dọa với sự liên kết cùng các cầu thủ trẻ. Khoảng cách thế hệ dần rõ hơn, Elgert như một người, thậm chí là một người ông khi nắm đội trẻ. Nhưng ông cố gắng thích nghi để thấu hiểu nhằm đưa ra những lời khuyên tốt nhất cho những chàng trai chập chững bước vào đời. 

Lần trao đổi với Nikolaus B Enkelmann, cố vấn và cũng là một trong những chiến lược gia nổi tiếng nhất ở Đức truyền cảm hứng thay đổi cho Elgert. Cuộc thảo luận đó mang đến một thông điệp rõ ràng, con người ta sẽ đứng yên nếu không học hỏi.

"Ông ấy hỏi tôi để kiểu tóc này bao lâu rồi" - Elgert trải lòng: "Tôi bảo khoảng vài năm. Rồi ông ấy hỏi tôi có thích không. Tất nhiên câu trả lời là có. Rồi ông ấy hỏi tôi về việc tạo ra sự thay đổi trong cuộc sống. Ban đầu, tôi khá bực nhưng sau một hồi suy nghĩ, ông ấy có ý đúng. Nhưng tôi không thay đổi kiểu tóc của mình đâu".

"Khi nhiều tuổi hơn, điều quan trọng là phải nhớ cải thiện bản thân mỗi ngày. Bạn nên tiếp tục học hỏi để trở thành người tốt hơn. Khi không tiến bộ, cũng chẳng cải thiện, nghĩa là bạn chẳng có cơ hội cạnh tranh với lớp trẻ hơn. Tôi sống một cuộc đời dài để học hỏi, giờ thì đó là kinh nghiệm tôi chia sẻ cho những chàng trai của mình. Hôm nay tốt hơn hôm qua, ngày mai phải tốt hơn hôm nay".

Không dưới một lần, Elgert từ chối cơ hội trở thành huấn luyện viên trưởng của Schalke. Tất nhiên vai trò đó hấp dẫn hơn nhưng ông thích tạo ra sự khác biệt. Năm ngoái, Elgert từng tính đến chuyện nghỉ hưu nhưng được thuyết phục tiếp tục: "Nếu ban lãnh đạo tin tưởng vào con đường đã chọn, tôi sẽ bước tiếp".

"Về mặt tuổi tác, tôi có thể gây ảnh hưởng đến các cầu thủ trẻ hơn là những người đã bước chân vào môi trường chuyên nghiệp. Tiềm thức của người trưởng thành ổn định, thật khó để tác động lên họ. Tôi nghĩ giáo dục những người trẻ có vai trò quan trọng hơn, chuẩn bị cho họ về những thứ phải đối mặt không chỉ trong bóng đá mà cuộc sống nữa".

Norbert Elgert chia sẻ bảy nguyên tắc thành công rút ra trong công việc suốt 20 năm qua:

1. Kỹ thuật dưới áp lực về thời gian và không gian

2. Chiến thuật, đá bằng cái đầu và đọc tình huống

3. Thể chất mạnh mẽ, đặc biệt về tốc độ

4. Nghĩ nhanh và cứng rắn

5. Chơi tập thể

6. Chuyên nghiệp trong cách sống và dinh dưỡng

7. Thể hiện được giá trị tích cực và làm gương cho người khác.