Bóng tối, ảo tưởng và sụp đổ
Trận đấu cuối của Luciano Spalletti trên cương vị HLV ĐT Italia kết thúc một cách nhạt nhòa. Sau 2 năm, với 24 trận đấu, dấu ấn rõ ràng nhất mà cựu HLV Napoli để lại có chăng là cách ông và Liên đoàn bóng đá Italia (FIGC) nói về tương lai sau khi Italia để thua Na Uy ở vòng loại World Cup 2026.
Một bên dọa sẽ sa thải, bên kia nói không cần làm vậy, tôi sẽ từ chức trước. Cuối cùng, Spalletti vẫn rời ghế, nhưng không mấy ai quan tâm tới việc ông bị sa thải hay ông từ chức. Bởi thứ đọng lại trong lòng người hâm mộ là sự thất vọng. Cựu HLV Napoli xứng đáng phải chịu trách nhiệm đầu tiên cho những vấn đề tại Azzurri suốt thời gian qua.
Từ EURO 2024, cho tới Nations League hay mới nhất là vòng loại World Cup 2026, người hâm mộ Italia không được chứng kiến hình ảnh đủ thuyết phục của đội nhà. Spalletti cũng không cho thấy bất cứ dấu hiệu gì của việc sẽ tạo ra thay đổi, hay để lại dấu ấn chiến thuật cho Azzurri.
Italia chơi nhạt nhòa suốt thời gian qua |
Sau trận thua Na Uy, tờ Gazzetta dello Sport dùng từ “thảm họa” để nói về một năm qua của Italia. Tính từ thời điểm Azzurri thua Thụy Sĩ 0-2 và dừng bước ở EURO 2024, cho tới thất bại 0-3 trước Na Uy tại Oslo, đội bóng áo Thiên thanh về cơ bản là không tiến bộ gì (nếu không muốn nói là thụt lùi!).
Những chiến thắng bất ngờ, như trước Pháp hay Israel ở cuối năm ngoái, chỉ như ánh lửa tàn giữa đêm đông lạnh lẽo, không đủ để xua đi thực tại tối tăm. Trái lại, thứ hy vọng lập lòe như ánh ma trơi ấy đẩy người hâm mộ vốn đã đủ thất vọng vào tình thế không biết nên tiếp tục kỳ vọng, hay…dứt tình với đội nhà.
Ở Oslo, Spalletti và Italy đã thụt lùi cả năm ánh sáng: đội bóng tỏ ra bối rối về mặt chiến thuật (như tại EURO 2024). Phải thừa nhận rằng Spalletti không có lực lượng tốt nhất để vận hành chiến thuật của mình. Nhưng cùng với đó, ông hoặc là không thể tạo động lực cho cả đội, hoặc là không truyền đạt hết những ý đồ của mình tới học trò. Hệ quả là 11 cầu thủ mạnh ai nấy đá và bị Na Uy đọc như một cuốn sách!
Dù không phải một HLV với bản CV ấn tượng, nhưng Spalletti vẫn thường được nhớ tới với sự nhạy cảm chiến thuật cần thiết. Ông đã thể hiện điều đó từ AS Roma, tới Inter Milan rồi Napoli, chỉ có Italia là không! Trong bóng đá, quân thua chém tướng là lẽ thường và Spalletti chẳng thể biện minh gì về màn trình diễn của đội nhà.
Spalletti không để lại nhiều dấu ấn ở ĐT Italia |
Hơn một năm qua, hay rộng hơn là suốt thời gian Spalletti dẫn dắt Azzurri, những chiến thắng của đội bóng này giống như một thứ...chất kích thích. Người hâm mộ và cả đội ngũ điều hành nền bóng đá Ý như chìm vào cơn ảo tưởng về tình thế đội nhà. Thất bại trước Na Uy, thêm một lần kéo Azzurri trở về thực tại. Nhưng phải chờ bao nhiêu “cú đấm” như vậy nữa, Italia mới tỉnh đòn và biết mình đang ở đâu?
Khi vấn đề không nằm ở riêng Spalletti
Nếu không có gì thay đổi, Claudio Ranieri sẽ tiếp tục hành trình cứu vớt một con tàu đắm nữa. Thực chất, Italia vẫn còn cơ hội tới World Cup 2026. Nhưng họ không còn quyền tự quyết tới tấm vé vào thẳng và khả năng cao sẽ phải bước vào vòng play-off. Còn điều gì đã diễn ra ở vòng play-off hai kỳ World Cup gần nhất với Italia, có lẽ không cần nhắc lại!
Ngay cả khi Ranieri có thể “hàn” được Italia, đưa đội bóng này tới với Bắc Mỹ vào năm sau, liệu đó có phải tín hiệu tốt? Nói cách khác, sau khi được “hàn” xong, ĐT Italia sẽ làm gì tiếp theo? Bước vào một cuộc đại phẫu để giải quyết vấn đề tồn đọng? Hay vùng vẫy tìm cách chữa cháy một công trình không thể vươn cao bởi những yếu kém từ chân đế?
Claudio Ranieri được đồn đoán sẽ dẫn dắt ĐT Italia sau Spalletti |
Lực lượng của Italia đã đi xuống rất nhiều trong thời gian qua. Đặc biệt là ở đợt hội quân này, Azzurri không thể triệu tập những nhân tố tốt nhất của mình. Không phải ngẫu nhiên Spalletti nhắc nhiều tới việc Acerbi rút lui khỏi ĐT Italia. Bên cạnh Acerbi là trường hợp của Moise Kean, Calafiori, Buongiorno, Politano hay Locatelli. Nhưng ngay cả khi đủ quân số, lực lượng của Italia khó lòng cạnh tranh được với nhóm đầu châu Âu.
Không khó nhận ra dàn trụ cột của Italia đều đã già cỗi. Trong khi lứa kế cận không có một ngôi sao đủ lớn để gánh vác thế hệ. Nếu Tây Ban Nha có Yamal, Dean Huijsen, Gavi, Pedri. thì Đức sở hữu bộ đôi Musiala - Florian Wirtz. Tương tự là những Desire Doue (Pháp) hay Joao Neves (Bồ Đào Nha).
Trong khi đó, nhìn lại toàn bộ nền bóng đá của quốc gia hình chiếc ủng, liệu được mấy cầu thủ trẻ với tiềm năng cao? Ai sẽ đưa Italia đối đầu với Yamal, Gavi, Neves, Doue...trong tương lai? Đây mới là tín hiệu đáng báo động, bởi dàn sao trẻ không mấy xuất sắc của Italia lúc này, sẽ gánh vác Azzurri trong tương lai.
Tại Serie A, số cầu thủ trẻ (cả bản địa lẫn quốc tế) được trao cơ hội không nhiều. Khi ấy, quá trình phát triển tự nhiên của một cầu thủ tiềm năng bị đứt gãy. Hệ quả là nguồn lực cầu thủ cung cấp cho ĐT Italia bị giảm sút cả về chất lẫn lượng. Về lâu về dài, Azzurri sẽ thiếu ổn định khi yếu tố con người trên sân không được đảm bảo.
Claudio Ranieri từng nhận xét người Ý tự biến mình thành nô lệ của chiến thuật và không cởi mở đón nhận những thay đổi. Đã đến lúc toàn bộ hệ thống bóng đá Italia cần một cuộc cải tổ mạnh mẽ. Bằng không, đội bóng này sẽ liên tục phải tìm kiếm những "gã thợ hàn" như Ranieri để vá víu con tàu có quá nhiều lỗ hổng ở chân đế.
Thua trắng 0-3 trước Na Uy, đây còn hơn cả một thất bại, bởi cái giá phải trả có thể là việc Italia mất vé trực tiếp đến World Cup 2026, và những nỗi ám ảnh trong quá khứ lại ào ạt dội về.
Màn trình diễn kém cỏi thời gian qua khiến HLV Luciano Spalletti bị sa thải và ông xin lỗi vì không thể để lại một nền tảng tốt ở ĐT Italia cho người kế nhiệm.