Jose Mourinho và sứ mệnh dang dở với "lời nguyền Guttmann"

 

Đâu là khoảnh khắc Jose Mourinho tiếc nuối nhất trong sự nghiệp huấn luyện? Benfica chính là câu trả lời. Sau bốn năm làm trợ lý cho Sir Bobby Robson rồi Louis van Gaal tại Barcelona, Jose Mourinho muốn tìm hướng đi cho riêng mình. Trước lúc rời đi, Mourinho nhận được lời giới thiệu từ Sir Bobby Robson cho cương vị trợ lý tại Newcastle nhưng người đàn ông Bồ Đào Nha 37 tuổi từ chối. Còn Louis Van Gaal nghe phong thanh chuyện đến Benfica nhảy dựng lên "Này, đừng đi. Nói với phía Benfica là ngoài chiếc ghế huấn luyện viên trưởng ra, còn không thì quên đi".
 

Nhưng Mourinho vẫn rời Barcelona vào mùa hè năm 2000...
 

Sau một thời gian ngắn làm trợ lý cho Jupp Heynckes, Mourinho cũng tìm thấy cơ hội của chính mình. Tháng 9/2000, Mourinho lần đầu tiên được nếm trải cảm giác ngồi trên ghế huấn luyện viên trưởng. Thời điểm đó, Benfica lâm vào cuộc khủng hoảng nhỏ cả về thành tích sân cỏ lẫn khía cạnh tài chính.
 

Trong cuốn sách "Jose Mourinho", ông bạn chí cốt Luis Lourenco tiết lộ "người đặc biệt" sớm nhận ra đội hình của Benfica khi đó mang nặng đặc tính của một toán "lính đánh thuê". Trong suy nghĩ của Mourinho, điều đó không hẳn là xấu nhưng chỉ rõ sự thiếu định hướng của ban lãnh đạo câu lạc bộ. 
 

Bộ khung đầu tiên được dựng nên bởi những cái tên như Maniche, Karel Poborsky, Robert Enke và Pierre van Hooijdonk - một cầu thủ luôn có vấn đề bởi khát khao chiến thắng quá lớn, Mourinho lại thích điều đó. Định hình được bộ khung, vấn đề tiếp theo của đội bóng là thiếu tính tập trung cũng như sự tự tin. Trận đầu tiên trên cương vị HLV trưởng của Mourinho kết thúc bằng thất bại khi gặp Boavista nhưng đó là bản lề để "người đặc biệt" xây dựng một Benfica mạnh mẽ hơn.
 

Buổi tổng kết đầu tiên của Mourinho tập trung vào việc thấm nhuần bản sắc của đội bóng cho các cầu thủ. Ông chỉ ra rằng rất nhiều trong số họ là những tuyển thủ quốc gia, lẽ ra sự tự tin phải lớn hơn so với những gì đã thể hiện. Định hướng đầu tiên của Mourinho chẳng phải bài tập chiến thuật gì cao siêu, mà cải thiện cho các cầu thủ sự tập trung cùng tinh thần đồng đội. Công việc đầu tiên ở Benfica ảnh hưởng rất lớn đến đặc tính trong các đội bóng của Jose Mourinho sau này: Luôn thi đấu như một tập thể.
 

Mourinho cho thấy khả năng kết nối mạnh mẽ để xây dựng một nhóm liên kết rời rạc trở thành khối vững chắc. Giải quyết xong vấn đề đầu tiên, Mourinho mới đi sâu vào các chi tiết, cũng như triển khai kỹ thuật huấn luyện cụ thể trong các buổi tập. Hiệu quả đến nhanh chóng. "Người đặc biệt" nếm hương vị ngọt ngào với chiến thắng đầu tiên 1-0 trước Belenenses. Tiếp đà, Benfica thắng 2 trong 3 trận sau đó, tưởng như điều đó sẽ mang lại quả ngọt cho chiến lược gia 37 tuổi. 
 

Vấn đề của Mourinho bắt nguồn từ cái tên Vilarinho. 
 

Đúng thời điểm mọi thứ vào guồng, Vilarino chiến thắng trong cuộc bầu cử giành chức chủ tịch Benfica thay thế cho Joao Vale e Azevedo - người nhất quyết đưa Mourinho lên ghế huấn luyện bất chấp nhiều phản đối ở thời điểm trước đó. Trong suốt quãng thời gian tranh cử, Vilarino khẳng định sẽ thay thế Mourinho bằng Antonio Jose Conceicao Oliveira, hay còn được gọi là "Toni" - một huyền thoại của câu lạc bộ với tư cách cầu thủ. Và Mourinho hiểu ông cần chạy đua với thời gian.
 

Vilarino tạm hoãn kế hoạch đẩy Mourinho ra khỏi ghế huấn luyện bởi sau chuỗi trận với phong độ ấn tượng, không dễ để có lý do "thay tướng". Còn Mourinho muốn chứng minh rằng vị chủ tịch mới đã sai khi liên tục đòi tước ghế của ông trong thời gian dài. Câu trả lời của "người đặc biệt" nhanh chóng đến, Benfica đánh bại kình địch Sporting Lisbon với tỉ số 3-0 chỉ một tháng sau khi Chủ tịch Vilarino giành chiến thắng trong cuộc tranh cử. Tưởng như chiến tích ấy sẽ đảm bảo cho chiếc ghế của Mourinho. Không! Đó là bắt đầu cho một kết thúc.  
 

Mâu thuẫn giữa ban lãnh đạo với huấn luyện viên lớn dần khi những chi tiết đã được lên kế hoạch bị thay đổi, thậm chí là khách sạn lưu trú khi đội thi đấu xa nhà cũng khác với định hình của Mourinho. Trong cơn kích động, Mourinho cảm thấy nên tận dụng thế mạnh từ trận thắng Sporting Lisbon để tạo sức nặng trong bàn đàm phán cùng bộ sậu của Vilarino. 
 

Nửa giờ sau trận thắng Sporting Lisbon, Vilarinho miễn cưỡng đến văn phòng của Mourinho để nói câu chúc mừng. Mặt dửng dưng, miệng nói chuyện điện thoại cùng vợ, hai chân đặt lên mặt bàn,... Mourinho phớt lờ tỏ thái độ không quan tâm đến "sếp" Vilarino. Mourinho đẩy vị chủ tịch mới vào thế phải đưa ra quyết định thật nhanh. Trên đường về nhà, Mourinho nói với ông bạn Lourenco rằng: "Hoặc có tất cả, hoặc không có gì".

Vilarino từ chối hợp đồng dài hạn, còn Mourinho từ chức. 
 

Sau này, cả hai đều tiếc nuối về con mắt thành kiến của mình thời điểm 17 năm về trước. Mourinho tâm sự với Lourenco về sự tiếc nuối trong cách cư xử ngày hôm đó, lẽ ra ông phải lịch sự hơn với Vilarino. Vài năm trước, bản thân Vilarino phải thú thực: "Nếu là ngày nay, Mourinho chẳng bao giờ rời Benfica. Tôi sẽ làm ngược lại bằng cách gia hạn hợp đồng. Sau này, tôi nhận ra cái tôi cũng như sự tự tôn cá nhân phải đặt sau lợi ích của tập thể mình đại diện".
 

Mourinho lẽ ra có thể làm nên tiếng vang ngay tại đội bóng đầu tiên trên cương vị huấn luyện viên trưởng. Còn Benfica? Sau sự ra đi của Mourinho, Benfica kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 6, lần đầu tiên không giành suất dự đấu trường châu Âu kể từ năm 1959.
 

Người Benfica đến bây giờ vẫn còn tiếc nuối bởi lẽ ra họ đã có thể phá được lời nguyền của Bela Guttmann. Năm 1962 khi đề nghị tăng lương không được đáp ứng, Guttmann trong cơn giận dữ thốt lên: "Từ giờ đến một trăm năm nữa, Benfica đừng có mơ vô địch châu Âu".
 

Rời Benfica, Mourinho vô địch Europa League trong mùa giải 2002-03, rồi Champions League vào mùa 2003-04 cùng một đội bóng khác của Bồ Đào Nha: FC Porto. Lẽ ra Mourinho đã có thể phá giải lời nguyền Guttmann cho Benfica. Nhưng đời không có chữ nếu.
 

Người Bồ Đào Nha tin rằng sự ra đi của Mourinho bị chi phối chính lời nguyền Guttmann. Biết đâu đấy.