Dani Alves và khái niệm "sui generis": Di sản của một người nông dân

 

42 pha kiến tạo, không một cầu thủ nào từng khoác áo Barcelona giúp Lionel Messi phá lưới các đối thủ nhiều đến thế. Cho đến thời điểm Dani Alves gửi tâm thư chia tay các cổ động viên Barcelona, ngoài Messi vĩ đại, không một cầu thủ nào của đội bóng xứ Catalan có nhiều pha kiến tạo hơn chàng hậu vệ người Brazil, kể cả những bộ não thượng thặng như Xavi hay Iniesta. Vâng, nhấn mạnh là "hậu vệ".
 

Học giả Jonathan Wilson đã đưa ra khái niệm đầu tiên về mẫu hậu vệ cánh chơi theo kiểu một cầu thủ sáng tạo là "sui generis". Tất nhiên, Dani Alves là hình mẫu hoàn hảo cho khái niệm ấy. Nhiều người còn nói vui rằng nếu kéo Dani Alves vào trung tâm rồi ép mặc chiếc áo số 10, cầu thủ người Brazil vẫn có thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Di sản của một nông dân
 

Tại sao bóng đá Brazil gần đây thiếu thốn tài năng như cách đây khoảng một thập kỷ? Câu trả lời nằm ở việc xứ Samba tự đánh mất bản sắc của mình khi liên kết với quá nhiều học viện bóng đá ở châu Âu. Ngày nay, mọi đứa trẻ ở Brazil chỉ cần hơi hé lộ tài năng đều được chuyển từ bóng đá đường phố vào các trung tâm huấn luyện.
 

Với giáo án "theo kiểu châu Âu", những đứa trẻ tại Brazil không còn học được những kỹ năng xử lý trong phạm vi hẹp vốn là đặc sản của bóng đá đường phố nữa. Chúng cũng mất đi sự tự do trong tâm trí mỗi khi ra sân khi thường xuyên đá theo bài thay vì những pha xử lý ngẫu hứng làm bất ngờ mọi hàng phòng ngự như lớp cha anh.
 

Sẽ chẳng có Dani Alves quái kiệt của ngày hôm nay nếu cậu bé sinh ra vào mùa hè năm 1983 ở Juazeiro cũng theo học một trường lớp bài bản từ khi mới làm quen với trái bóng. Sinh ra trong một gia đình lao động với bốn anh em, cậu bé Daniel Alves da Silva thường xuyên phải phụ giúp cha những công việc đồng áng, thậm chí là bồi bàn khi lớn hơn một chút.
 

Bất chấp những ngày dài kiệt sức, bóng đá vẫn là niềm đam mê số một của Dani Alves mỗi khi kết thúc công việc. Cậu bé có thể đi bộ hàng dặm để tới khu phố đá bóng cùng đám bạn đến tối mịt. Như nhiều huyền thoại khác, Dani Alves lớn lên cùng bóng đá đường phố, nơi chẳng có luật lệ, chẳng có ràng buộc - yếu tố tạo nên tâm hồn tự do để những đôi chân được nhảy múa.
 

Niềm đam mê của Dani Alves được nuôi dưỡng bởi người cha. Năm cậu bé lên 10, ông Domingo Alves thành lập một đội bóng "xóm" gọi là Palmeiras de Salitre. Cậu bé Dani Alves nhỏ thó được giao nhiệm vụ đá cánh cũng như hỗ trợ tiền đạo, vị trí ít phải tranh chấp với những cầu thủ lớn tuổi hơn rất nhiều. Chính những bài học đầu đời ở một đội bóng nghiệp dư hơn cả nghiệp dư lại là bước đệm để khai sinh ra một hình mẫu hậu vệ cánh hoàn toàn mới.
 

Khác với những đồng nghiệp được đào tạo bài bản ở châu Âu, Dani Alves mang hơi thở tự do của bóng đá đường phố Nam Mỹ vào sân cỏ. Quên khái niệm về một hậu vệ nên làm thế nào đi, Dani Alves chỉ làm một việc duy nhất kể từ khi bắt đầu được người cha giao nhiệm vụ: Hỗ trợ cho tiền đạo ghi bàn ở vị trí chạy cánh.
 

Chẳng phải học giả, chẳng phải chiến lược gia lỗi lạc nào, chính Domingo Alves là người tạo ra một khái niệm cầu thủ hoàn toàn mới: Số 10 ở vị trí chạy cánh cho con trai mình - Dani Alves. Ngày ký hợp đồng mang Dani Alves về từ Sevilla, Pep Guardiola nói một câu kinh điển: "Cùng với Messi, nếu họ kết hợp được với nhau, Barcelona sẽ có cánh phải đáng sợ nhất thế giới".
 

Trận đấu với Monaco một lần nữa cho thấy vì sao Dani Alves đáng trở thành hình mẫu đại diện cho một khái niệm mới. Trong tình huống mở tỉ số, đa phần những cầu thủ chạy cánh ở vào tình thế của Dani Alves sẽ đẩy bóng một nhịp xuống sát biên ngang, bứt tốc rồi tạt hoặc căng ngang theo đúng bài bản để đảm bảo bóng không rơi vào chân đối thủ tạo nên tình huống phản công.
 

Cú giật gót của Dani Alves giải thích vì sao anh là huyền thoại. Nếu hậu vệ Monaco cắt được cú chuyền bóng ấy, chắc chắn là một đường phản công. Nhưng chẳng ai nghĩ chàng cầu thủ xuất thân từ bóng đá đường phố lại có pha xử lý quái kiệt đến thế, đồng thời nó cũng thể hiện sự tinh tế cùng óc phán đoán tuyệt vời của Dani Alves.
 

Tại sao? Cú giật gót ấy phải đủ mạnh để hậu vệ Monaco không kịp cắt, phải đúng tầm xộc xuống trung lộ của Gonzalo Higuain. Quan trọng hơn, Dani Alves tung ra đường chuyền ấy ở thế quay lưng.

Pha kiến tạo thứ hai cũng xứng đáng ghi vào sách nâng cao khi phán đoán chuẩn đến từng nhịp trong bước chạy của Higuain để El Pipita đủ thời gian dứt điểm một nhịp mà không để thủ môn đối phương kịp can thiệp ở sát cầu môn.
 

"Barcelona đang nhớ tôi nhiều lắm đấy" - Dani Alves nói vui như thế trước khi gặp lại đội bóng cũ tại tứ kết Champions League. Chẳng ai của Barca phản bác câu nói ấy cả!