Trên đường Pitch
Nếu Bilbao giành chức vô địch mùa này, đó sẽ là danh hiệu đầu tiên của họ sau 28 năm, cũng là chiếc Cúp châu Âu đầu tiên trong lịch sử CLB, và trên hết, là chiến thắng của một hình mẫu độc nhất trong lịch sử bóng đá Thế giới.
Bạn không tin? Chính sách phát triển của Athletic Bilbao là “độc quyền” và họ luôn tự hào về nó: Chỉ chấp nhận người xứ Basque chơi cho đội. Slogan của họ là “Con cantera y aficion, no hace falta importacion” (Với cây nhà lá vườn, chúng ta không cần ngoại quốc). Đó giống như một nền văn hóa đã được duy trì 109 năm. Trên thế giới hiện nay chỉ có chừng 2,6 triệu người được coi là có gốc Basque, và cội nguồn của CLB này chỉ là ba tỉnh lị nhỏ bé Bizkaia, Gipuzkoa và Araba (Alava, theo tiếng TBN) ở một góc Tây Nam tiếp giáp với vùng Aquitaine của Pháp. Trong số 2,6 triệu người gốc Basque ấy, cũng chỉ có 70 vạn người biết tiếng Basque.
Fernando Llorente (giữa) không phải một người xứ Basque đích thực, nhưng anh sẽ là niềm hy vọng lớn nhất của Bilbao ở trận này
Nhưng “xứ Basque” cũng có thể được hiểu theo một hướng không có biên giới. Bixente Lizarazu là người Pháp, nhưng anh vẫn được chấp nhận ở Bilbao (chơi cho đội mùa 1996-1997) vì cha mẹ anh là người xứ Basque. Fernando Amorebieta sinh ra ở Venezuela và chơi cho ĐTQG nước này, nhưng cha mẹ anh vốn xuất thân từ Iurreta, một thị trấn nhỏ thuộc Bizkaia, xứ Basque. Năm lên hai tuổi, gia đình Amorebieta rời Venezuela để trở lại Iurreta, và anh lại lớn lên như một người xứ Basque thực thụ. Fernando Llorente, người thậm chí chẳng có dòng máu Basque trong huyết quản, cũng được chấp nhận, đơn giản là vì anh được sinh ra ở một bệnh viện tại Pamplona (là Iruna trong tiếng Basque), thủ phủ của Navarra, một tỉnh lị cũ của xứ Basque. Dì ruột của anh là y tá ở bệnh viện ấy, và mẹ của Llorente đã được đưa đến đây để sinh con, dù nhà của Llorente ở La Rioja, không thuộc xứ Basque.
Bilbao sẽ chấp nhận bạn, nếu cha mẹ bạn là người gốc Basque, hoặc bạn được sinh ra trên mảnh đất ấy (mà không cần mang dòng máu Basque). Thế là đủ.
Đội bóng của một dân tộc
Sự xuất hiện của cầu thủ da màu Jonas Ramalho mùa này (dù anh chỉ chơi có… 5 phút) cũng là một bước tiến lịch sử và xua đi phần nào những chỉ trích rằng Bilbao là một đội phân biệt chủng tộc. Mất hơn một thế kỷ, Bilbao mới cho một cầu thủ da màu vào chơi một trận chính thức ở Liga (dù mẹ Ramalho là người xứ Basque). Thập niên 50 thế kỷ trước, CLB đã từng định đăng ký một cầu thủ Guinea Xích đạo có tên Benjamin Zarrandona, nhưng cuối cùng đã bỏ ý định ấy, và từ đó, câu chuyện này không được nhắc lại nữa. Nhiều ý kiến cho rằng các quy định tuyển chọn đang lỏng lẻo đi và có thể khiến dòng máu Basque thuần chủng bị lai tạp, nhưng bản sắc vẫn nguyên vẹn của đội Bilbao ấy đã phủ nhận quan điểm ấu trĩ ấy.
Họ vẫn là một trong ba đội hiếm hoi của TBN chưa từng xuống hạng (cùng với Real Madrid và Barcelona), từng giành 8 Cúp VĐQG và 23 Cúp Nhà vua. Cũng đã có thời điểm Bilbao ở sát khu vực đèn đỏ và chính sách chỉ dùng người xứ Basque bắt đầu lung lay, nhưng thế rồi họ vẫn sống, vươn lên mạnh mẽ và đầy tự hào. “Tại sao nhỉ? Một số người cho rằng điều đó (chính sách chỉ dùng người Basque) là một giới hạn, nhưng tôi nghĩ đó chính là sức mạnh liên kết chúng ta” – Thủ môn Adoni Zubizarreta gầm lên trước micro vào ngày Bilbao vô địch Liga lần thứ 8 trong lịch sử, năm 1984.
Đội bóng đã trắng tay từ đó đến nay, nhưng sức mạnh tinh thần khủng khiếp của họ thì không thể phủ nhận. Sân San Mames của họ tạo ra một không khí đặc biệt không kém gì Bernabeu, Maracana hay San Siro, khi 37 nghìn người xứ Basque không chỉ đứng bên nhau như những CĐV, mà còn là 37 nghìn công dân của một đất nước luôn giương cao lá cờ đòi quyền tự trị. Amorebieta, Llorente, Muniain…, và rất nhiều ngôi sao khác trong lịch sử đội bóng, đã từ chối rất nhiều lời đề nghị hấp dẫn để ở lại phụng sự cho Bilbao. Đằng sau quả bóng, là một câu chuyện về chủ nghĩa dân tộc.
Việc Bilbao có mặt ở trận chung kết Europa League mùa này thực sự là một phép màu, khi họ chỉ có chừng hơn 2 triệu người để chọn lựa cho đội ngũ của mình, trong khi phần còn lại của thế giới có quyền lựa ra từ mấy tỷ người để xây dựng đội bóng. Mảnh đất kỳ lạ ấy vẫn là một bí ẩn của bóng đá thế giới, dù, tồn tại dưới sự đàn áp và kìm kẹp của chế độ độc tài Franco trong nhiều năm, và bên kia dãy Pyrenees hùng vĩ, ngăn cách Pháp và TBN, bóng bầu dục được ưa thích hơn cả bóng đá, họ vẫn sản sinh ra một đội bóng mạnh mẽ.
Vì thế, hãy cầu nguyện cho họ, trong trận đánh chống lại cả thế giới này.
(Theo Thể Thao Văn Hoá)
Athletic Bilbao
