Từ Liverpool đến Man City: Premier League là mảnh đất cằn về chiến thuật

 

Là cái nôi khai sinh ra bóng đá hiện đại với những cuộc cách mạng chiến thuật lớn trong thời kỳ sơ khai của lịch sử túc cầu, người Anh luôn mang trong mình sự tự mãn nhất định. Với sơ đồ 4-4-2 cùng phong cách "kick and rush", Premier League dường như không phải nơi thích hợp để những chiến lược gia làm cách mạng về tư duy chơi bóng.
 

Nhìn vào cách Liverpool và Manchester City thi đấu đầy "bối rối" ở 2 vòng đầu tiên vừa qua tại Premier League 2016/17, có thể dễ dàng nhận ra cả Jurgen Klopp lẫn Pep Guardiola vẫn đang loay hoay tìm phương án chiến thuật tối ưu nhất để tồn tại ở xứ sở sương mù. 
 

Premier League và vũ khí chuyền dài
 

Trong lý thuyết pressing, người ta chia ra làm ba loại gồm high, medium và low-block (tạm dịch khóa cao, trung và thấp - PV) tương ứng với từng khoảng không gian sân. Trái với những gì người ta từng nghĩ pressing có nghĩa là gây sức ép lên đối thủ trên khắp mặt sân, trên thực tế các đội bóng chỉ thi đấu pressing ở mỗi 1/3 sân tương ứng với high, medium hoặc low-block (phần sân đối thủ, giữa sân, phần sân nhà). 
 

Nguyên nhân thực ra rất đơn giản, các cầu thủ không phải là cái máy để chạy khắp mặt sân mà không cảm thấy mệt mỏi. Thậm chí cho đến trước thập niên 70 khi khoa học thể thao chưa phát triển, khái niệm pressing vẫn còn nằm trên giấy bởi thể lực của các cầu thủ thời kỳ đó không cho phép thực hiện lối chơi gây áp lực ở cường độ cao.
 

Lối chơi Gegen-pressing mà Jurgen Klopp áp dụng tại Dortmund và giờ là Liverpool được phát triển từ medium-block, nghĩa là sức ép tại khoảng không gian giữa sân. Với việc bóp nghẹt khoảng không gian giữa sân, đội bóng của Klopp sẽ giành được quyền kiểm soát bóng và chủ động điều tiết nhịp độ theo ý mình.
 

Điều gần như tương tự cũng xảy ra ở đội bóng của Guardiola nhưng phần không gian "Pep" chọn để pressing khó khăn hơn một chút, đó là khoảng không gian ở 1/3 sân bên phía đối thủ (high-block). Guardiola chủ trương gây áp lực ngay từ phần sân đối phương để bóp nghẹt những tình huống tấn công từ trong trứng nước, đồng thời sẵn sàng tận dụng những sai lầm của hậu vệ đối phương.
 

Ở La Liga hay Bundesliga, nơi các đội bóng đang có xu hướng thi đấu dựa trên những đường chuyền ngắn và trung bình, lối chơi này đặc biệt nguy hiểm. Tuy nhiên khi đến Premier League thì mọi thứ hoàn toàn khác, những đường phất bóng dài từ sân nhà làm tan vỡ hoàn toàn ý đồ của cả Klopp lẫn Guardiola.
 

Tại Premier League, mọi cầu thủ đều phải biết phất bóng dài với độ chính xác cao và những cầu thủ trên hàng công thật sự là những "máy chạy". Vì vậy, nó phá vỡ khái niệm về khoảng không gian đóng trong lý thuyết pressing.

Thử tưởng tượng khi các cầu thủ của Klopp hay Guardiola dồn cả vào khu trung tuyến hay tràn sang phần sân đối thủ, một pha phất bóng dài có độ chính xác cao cùng với các cầu thủ tấn công có tốc độ là đủ để khiến việc gây áp lực ở những khối không gian phía trên trở thành vô nghĩa. 
 

Trong trận thua Burnley, Liverpool kiểm soát bóng đến 81% và tung ra 26 cú sút nhưng vẫn thất bại với tỉ số 0-2. The Kop hoàn toàn bóp nghẹt khu trung tuyến với việc tập trung số đông các cầu thủ.

Nhưng Burnley lại tinh quái hơn khi chủ động phòng ngự ở khu vực trước và trong vòng cấm rồi tung ra những đường chuyền dài để các cầu thủ tuyến trên mở tốc độ gây nguy hiểm cho khung thành Liverpool.
 

Man City dù giành chiến thắng nhưng ai cũng nhận thấy lối chơi mà HLV Guardiola đang áp dụng vẫn còn rất nhiều vấn đề. Cả bốn bàn thắng của The Citizens đều đến từ những nỗ lực cá nhân chứ chưa mang đậm dấu ấn chiến thuật.
 

Thậm chí trong hiệp hai, lối chơi của Man City còn gặp khó khăn khi Stoke chủ động dâng cao đội hình. Các cầu thủ Man City không thể phát triển bóng từ sân nhà với những đường chuyền ngắn và trung bình. Thủ thành Caballero thường xuyên phải phát bóng bổng và các cầu thủ nhỏ con của Man City gặp bất lợi khi tranh chấp với đối phương.
 

Rõ ràng, những đường bóng dài tưởng như đơn giản lại là công cụ phá lối chơi pressing hiệu quả nhất mà Guardiola và Klopp đang áp dụng. Đó là công cụ để những đội bóng hạng trung tại Anh "ăn cắp" không gian nhằm đưa bóng đến khung thành đối thủ một cách nhanh và trực tiếp nhất.
 

Không phải ngẫu nhiên HLV Antonio Conte từ bỏ sơ đồ 3-5-2 để chuyển sang chiến thuật được đánh giá phù hợp tại Premier League hơn là 4-1-4-1. Còn Claudio Ranieri, một chiến lược gia ngoại quốc khác dùng chính sơ đồ 4-4-2 có chút biến thể của người Anh để đưa Leicester vô địch Premier League mùa trước.
 

Đó là nguyên nhân vì sao Liverpool dưới thời Klopp lại thi đấu đầy thất thường, còn lối chơi của Man City vẫn chưa thực sự định hình dưới thời Pep Guardiola. Các chuyên gia nhận định nếu Klopp hoặc Guardiola thành công, đó sẽ là cơ sở cho cuộc cách mạng chiến thuật của người Anh. 

►  Xem thêm tin tức Cup C1 Châu Âu và bảng xếp hạng C1 mới nhất.