Makelele, Kante và hình mẫu đánh chặn không bao giờ lỗi thời

Làng túc cầu thế giới vẫn chưa hết ngạc nhiên vì chức vô địch Premier League của Leicester City. Thành công của “Bầy cáo” gắn với N’Golo Kante, một mẫu cầu thủ có phong cách đơn giản nhưng không dễ tìm trong bóng đá hiện tại.

Ngày 3/8/2015, N’Golo Kante chuyển từ Caen đến Leicester City với giá 4,5 triệu bảng một cách bình lặng. Nó cũng giống như lần chuyển nhượng trước của anh từ Boulogne sang Caen mà chẳng mấy ai để ý. Thậm chí ở lần chuyển đội bóng đầu tiên, tiền vệ sinh năm 1991 còn chẳng nhận được 1 xu nào gọi là tiền chuyển nhượng hay lót tay. Và những gì mà Kante đã thể hiện suốt mùa giải vừa qua cũng thể hiện đúng con người anh. Âm thầm lao động nhưng đóng góp cực lớn cho chức vô địch của Leicester. Với rất nhiều người thì câu chuyện cổ tích của “Bầy cáo” ở mùa giải này có công lớn nhất của Mahrez và Vardy, những cầu thủ xuất hiện dày đặc trên các mặt báo. Thế nhưng với những người có chuyên môn, Kante mới là nhân tố quan trọng nhất.

Cây viết gạo cội của tờ The Times, Henry Winter khẳng định nếu không có Kante thì Leicester sẽ chẳng thể lên ngôi được với những người còn lại. Cựu danh thủ Lineker hài hước hơn nhưng cũng đầy hàm ý “nếu trái đất của chúng ta đang bị đe dọa bởi một thiên thạch, tôi tin rằng Kante có thể đánh bật thiên thạch đó ra”. Cựu trung vệ Rio Ferdinand thì thừa nhận tuyển thủ Pháp là cầu thủ tắc bóng và đoạt lại bóng giỏi nhất mà anh từng gặp. Ở góc độ sâu hơn, các đội bóng lớn đang âm thầm đi đêm để đưa anh ta về. Cụ thể, cựu huyền thoại Zidane đang đánh giá Kante là một trong những “viên ngọc” đáng giá nhất hiện nay và đang coi anh là mục tiêu chuyển nhượng số 1 cho Real vào mùa hè tới.

Kante là bản sao nâng cấp của Makelele trước kia, một cầu thủ mà người ta nói vui là không chuyền bóng quá 5m. Thế nhưng con người khiêm tốn ấy đã khiến đội bóng xuất sắc thế kỷ 21 với những siêu sao như Zidane, Figo, Raul, Ronaldo… “sống dở chết dở” sau khi bán anh cho Chelsea. Mà sau này được đánh giá là sai lầm lớn nhất trong 2 nhiệm kỳ làm chủ tịch Real của Florentino Perez. Makelele cũng là tiền vệ đánh chặn, anh chạy không biết mệt mỏi ở khu vực trước cặp trung vệ để ngăn cản đối phương. Như đã biết ở độ chín của mình, cựu tiền vệ này là học trò cưng của Mourinho trong mọi kế hoạch chinh phục thành công.

Tiền vệ Kante lúc này có nhiều tố chất hơn Makelele, đó là một cầu thủ không chỉ hoạt động ở khu vực trung tâm mà anh chạy khắp sân. Là người giải quyết khâu đánh chặn đầu tiên của Leicester. Thống kê của BTC Premier League về tiền vệ người Pháp khiến người ta phải kinh ngạc. Anh chạy trung bình 10,9 km/ trận, tắc bóng thành công 4,5 lần/ trận, cướp bóng 4,2 lần/ trận. Tất cả đều là cao nhất giải ngoại hạng Anh ở mùa giải 2015/2016. Không chỉ có đánh chặn mà Kante còn tham gia tổ chức trận đấu rất tốt với 81% đường chuyền thành công, trong số 76% đường chuyền là hướng lên phía trước chứ không phải trả ngược về sân nhà.

Tuy nhiên nói gì thì nói Kante và trước đó là Makelele là những mẫu cầu thủ đánh chặn cần cù, chăm chỉ, đóng góp rất nhiều cho đội bóng. Về mặt chuyên môn mà nói những cầu thủ như vậy trở thành một lớp pressing khác cho đội bóng. Hiệu quả trong phòng ngự, đoạt lại bóng hay phản công cũng hiệu quả hơn rất nhiều. Tuy nhiên những mẫu cầu thủ đơn giản như vậy là cực hiếm. Dù chúng ta từng chứng kiến nhiều tiền vệ phòng ngự xuất sắc như Busquets, Alonso, Carrick… nhưng để đạt đến mức độ “không tì vết” như Kante và Makelele thì chưa có. Nói là đơn giản nhưng không phải ai cũng là được.

Nếu nói Kante chỉ biết đánh chặn là sai lầm bởi anh cũng có kiến tạo, cũng ghi bàn cho Leicester dù không nhiều. Mặt khác, kỹ năng chơi bóng và ý thức chiến thuật của tiền vệ 25 tuổi cũng cực tốt bởi nếu không phán đoán tốt thì sẽ khó cắt bóng chính xác, chưa kể dẫn tới phạm lỗi, dính thẻ phạt. Điều mà các HLV thích những cầu thủ như Kante còn nằm ở sự giản dị. Nếu những Busquets, Alonso, Carrick đánh chặn tốt, phán đoán tối nhưng họ vẫn sử dụng nhiều đến kỹ thuật còn tuyển thủ Pháp thì không. Đừng nói Kante không có kỹ thuật mà là phong cách chơi bóng của anh là vậy, luôn tối giản vấn đề để đạt hiệu quả cao nhất.

Bóng đá thế giới luôn thay đổi và cầu thủ cũng phải thay đổi để thích nghi với thời cuộc. Điển hình như trước kia có nhiều số 10 cổ điển theo phong cách hào hoa lãng tử nhưng hiện nay thì gần như không còn xuất hiện. Thời đỉnh cao của 4-4-2 thì các tiền vệ chạy cánh tốc độ rất được ưa chuộng nhưng bây giờ thì đá cánh phải yêu cầu bó vào trong ghi bàn… Kể cả vị trí tiền vệ phòng ngự cũng thay đổi đáng kể. Busquets, Alonso, Carrick hiện nay là những tiền vệ trung tâm giỏi và ít khi phạm lỗi. Trước đó thì là xu hướng của những Roy Keane, Viera, Gattuso đầy mạnh mẽ, thậm chí thiên về bạo lực. Nhưng mẫu cầu thủ như Makelele trước kia và Kante bây giờ thuộc dạng hiếm dù kỹ năng của họ không có gì bí ẩn. Đó rất có thể sẽ là xu hướng mới trong tương lai gần của các tiền vệ trung tâm mà không bao giờ sợ lỗi thời. Một mẫu cầu thủ hướng tới tiêu chí đơn giản nhưng hiệu quả thì lại gần như tối đa.

Doãn Công