Trên đường Pitch
Thời gian gần đây điều chúng ta chờ đợi ở các HLV là họ phải khẳng định được triết lý bóng đá hay tư tưởng huấn luyện mang đậm phong cách cá nhân của mình. Bóng đá bây giờ dường như không đơn thuần là chọn đúng cầu thủ và đề ra chiến thuật thích hợp để khai thác tối đa tiềm năng của những cầu thủ ấy nữa. Bóng đá hôm nay đòi hỏi một HLV phải thể hiện được phong cách thi đấu đặc thù của đội bóng ông ta dẫn dắt.
Chiến lược huấn luyện là nhân tố then chốt trong bóng đá đỉnh cao từ nhiều thập kỷ nay nhưng việc một HLV được kỳ vọng phải thể hiện được triết lý bóng đá đặc trưng là điều tương đối mới mẻ. Nhưng điều đó đã trở thành nhân tố đang thịnh hành khi một HLV mới dẫn dắt một CLB hàng đầu. 7 trong số 9 CLB hàng đầu Premier League hiện nay đã bổ nhiệm HLV mới trong 18 tháng qua và trong phần lớn trường hợp, chúng ta có thể thấy họ đã thể hiện triết lý bóng đá của mình sau khi được bổ nhiệm.
 |
Ở Liverpool, ông Brendan Rodgers muốn cầu thủ của mình phải liên tục cầm bóng. Ở Tottenham, Andre Villas-Boas chú trọng xây dựng tuyến phòng ngự dâng cao và lối chuyền bóng nhanh, theo hướng thẳng lên phía trên. Tại Everton, ông Roberto Martinez đòi hỏi cầu thủ của mình phải cầm bóng và chú trọng tấn công biên. Ở Chelsea, Mourinho chú trọng chơi phòng ngự có chiều sâu và phản công nhanh. Ở Man City, Manuel Pellegrini ưa thích các cầu thủ cầm bóng tốt và các tiền đạo linh hoạt có thể di chuyển thông minh và gắn kết với nhau. Ở Southampton, ông Pochettino muốn cầu thủ đá pressing mạnh mẽ và các tiền vệ chuyền bóng một chạm nhanh.
Riêng ông David Moyes ở Man United lại có phong cách huấn luyện khác. Khi còn dẫn dắt Everton, ông được coi là một chiến thuật gia thuộc trường phái phản ứng ngược. Nghĩa là ông đề ra chiến thuật dựa theo lối chơi của đối thủ. Điều đó có làm toát lên một triết lý huấn luyện mang tính đặc thù hay không thì vẫn còn phải bàn. Ông Moyes được coi là một chiến thuật gia hơn là một nhà tư tưởng. Ngoại trừ lối đá hiệu quả của Everton ở cánh trái những mùa giải gần đây với sự tham gia của Leighton Baines và Steven Pienaar, các fan của đội bóng này khó có thể khái quát được thứ bóng đá điển hình của David Moyes là gì, nhất là nếu đem so sánh với những HLV đã được nhắc đến ở trên.
Cựu trung vệ David Weir từng là học trò của Moyes nói: “Ông ấy có ý tưởng về lối chơi muốn triển khai và ông sẽ đi vào chi tiết cụ thể nhưng có lẽ ông đề ra ý tưởng ấy từ góc độ của một hậu vệ”. Trong các HLV hàng đầu Premier League, phong cách ấy làm David Moyes trở nên dị thường. Việc thiếu bản sắc rõ ràng trong lối chơi khiến David Moyes gặp phải 3 vấn đề khác nhau ở Man United cho tới nay. Trước hết, ông không thể tạo nên thứ bóng đá quyến rũ để tranh thủ sự ủng hộ của các fan. Nhìn chung, các fan của United là những người luôn ủng hộ đội bóng và họ không có thói quen phản đối HLV. Một bài hát về Moyes được sáng tác trước khi mùa giải bắt đầu thậm chí đã được hát và người ta có thể thường xuyên nghe thấy trong các trận đấu. Tuy nhiên, ngay cả những fan trung thành nhất cũng đã hoài nghi về Moyes. Đấy là điều có thể hiểu được vì Moyes không có một gốc gác danh tiếng và dù bất bại 12 trận đấu qua nhưng United đã có một số kết quả được coi là không xứng tầm.
Về mặt bản sắc lối chơi, Martinez hay Pochettino có lẽ mang lại sự hài lòng lớn hơn cho các CĐV đội bóng họ cầm quân. Thứ hai, rất khó hiểu lối chơi đặc thù mà Moyes hướng đến là gì. Trong khi ông Rodgers gặp khó khăn trong vài tuần đầu tiên ở Liverpool (một phần vì lịch đấu khó, Moyes cũng gặp vấn đề tương tự mùa này) nhưng sau đó ông đã thể hiện được phong cách huấn luyện của mình qua những bước tiến rõ rệt của Liverpool. Ông làm cho các fan biết rõ ông là tín đồ của thứ bóng đá nào (ở đây là chú trọng cầm bóng nhiều hơn đối thủ) nhưng ở United thì ông Moyes không thể hiện được “cái tôi” của mình trong mắt các fan. Thứ ba, và điều này là hệ quả của hai điều đã nói trên. Nếu đội bóng không chơi đẹp được, không từng bước hướng tới một trận đấu với phong cách cụ thể nào đó thì họ cần phải chiến thắng (mà United thì lại không phải lúc nào cũng chiến thắng).
Ông Moyes lâm vào tình cảnh khó khăn hiện tại cũng bởi vì đáng ngạc nhiên là ông thừa kế một Man United không có một chiến lược nào rõ ràng dưới thời Alex Ferguson. Tìm cách giải thích xem chiến lược của Sir Alex ở United là gì còn khó hơn cả việc giải thích tín ngưỡng của những nhà cầm quân như Arsene Wenger, Pep Guardiola, Fabio Capello, Carlo Ancelotti hay Vicente del Bosque. Phẩm chất nổi trội của United dưới thời Ferguson là sự tự tin, sức mạnh cá tính và tinh thần trong đội bóng. Ferguson không phải một chiến lược gia tồi trong sự hình dung của mọi người nhưng ông trước hết cũng không phải là một nhà chiến lược. Ngoài ra, lối chơi hiện tại của United, bất kể bạn gọi nó là gì, cũng gây chút rắc rối cho David Moyes vì nó không cần phải làm mới hoàn toàn. United gặt hái thành công thường xuyên dưới thời Ferguson. Ông rời ghế HLV bằng một chức vô địch Premier League để lại cho đội bóng. Điều đó vô tình làm khó cho Moyes. Về mặt định hình lối chơi, sẽ dễ dàng hơn cho ông nếu ở vào vị trí của AVB hay Harry Redknapp hoặc Mark Hughes. Khi nhậm chức, họ đã biết mong muốn của ban lãnh đạo là nâng cao tính trình diễn trong lối chơi của đội bóng họ dẫn dắt và đội bóng của họ được chấp nhận trải qua thời kỳ quá độ.
Tuy về tổng thể lối chơi chưa tạo ra được một United của riêng mình nhưng ông Moyes cũng đã để lại dấu ấn về một vài nét nhất định trong chuyên môn. Khả năng chồng cánh của Patrick Evra gợi nhớ những gì Baines phô diễn ở Everton những mùa qua. Khả năng chuyền bóng của cầu thủ người Pháp là một trong những giải pháp tạo cơ hội ghi bàn hứa hẹn nhất của Man United lúc này. Cũng rất thú vị khi chứng kiến Phil Jones dạt cánh để chuyền bóng lên cho Rooney ghi bàn đầu tiên vào lưới Tottenham vừa qua. Anh chơi ở vị trí tiền vệ trung tâm nhưng một trong những đặc thù chính trong phong cách của Moyes là ông muốn tạo nên sự lấn lướt về người ở các hành lang so với đối thủ. Hoặc là 2 chống 1 hoặc 3 đánh 2. Cách duy nhất để thực hiện tình huống thứ 2 là một cầu thủ đá ở trung tâm dạt ra cánh. Dù bàn thắng ghi được chủ yếu xuất phát từ sai lầm của Kyle Walker nhưng nó cũng cho thấy Moyes đang bắt đầu hình thành được phong cách bóng đá của ông dù cho không chắc nhiều fan của United đã nhận ra điều đó.
Cách tiếp cận trận đấu của David Moyes tương phản hoàn toàn với người kế nhiệm ông ở Everton, ông Martinez, một triết gia kinh điển của bóng đá hiện đại. Cả tỷ lệ cầm bóng lẫn tỷ lệ đường chuyền thành công ở Everton mùa này đều tăng 4% so với mùa trước. Đội bóng này chưa bao giờ chơi thứ bóng đá phiêu lưu và hấp dẫn đến thế ở Premier League. Khác biệt nhưng vẫn có điểm ông Martinez đồng nhất với người tiền nhiệm. Ông vẫn trung thành với một số nét chiến thuật từ thời ông Moyes. Các hậu vệ cánh Baines và Coleman được phép dâng cao tấn công đồng thời Gareth Barry lùi về phòng thủ. Pienaar và Kevin Mirallas đá rộng ra biên và không phải hỗ trợ phòng ngự cho các hậu vệ cánh của Everton nhiều như trước.
Sự xuất hiện của Deulofeu thậm chí còn có nhiều ý nghĩa hơn vì nếu Moyes còn ở lại Everton thì cầu thủ mà Barca cho mượn này sẽ không đến Goodison Park. Deulofeu đã tiến bộ trong các tình huống một chống một ở cánh. Cho dù kỷ luật phòng ngự của anh là đáng ngại nhưng ông Martinez tin rằng tiềm năng tấn công của ông thừa sức bù đắp cho sự thiếu trưởng thành về chiến thuật của cầu thủ này. Nếu như ông Martinez nhanh chóng đặt niềm tin vào cầu thủ trẻ thì ông Moyes phải rất lâu mới tin tưởng họ. Những người như Osman và Coleman nhiều tuổi hơn người ta tưởng (32 và 25 tuổi) vì họ mất rất nhiều thời gian khẳng định mình dù rõ ràng là họ có tài năng. Nhiều fan tin rằng Ross Barkley lẽ ra đã phải được đá chính từ đầu mùa giải trước.
Với ông Martinez, anh đã trở thành nhân tố quan trọng của Everton và đã thể hiện được khả năng chọn vị trí tuyệt vời của mình. Đối với David Moyes, chỉ có kết quả mới là điều quan trọng. Nếu thất bại trước Everton đêm nay thì đó sẽ là đòn đau giáng vào United. Đó không phải là thất bại thông thường của ông Moyes mà là thất bại trước đội bóng cũ mà đội bóng cũ ấy không chỉ đang đá đẹp mắt hơn mà còn có lối chơi giàu bản sắc hơn thời ông cầm quân. Sau 2 trận hòa liên tiếp của United, ông Moyes giờ cần một chiến thắng.
Theo Thể Thao Văn Hoá
Manchester United
Everton
