THẾ THỜI PHẢI THẾ
Những cuộc cách mạng về chiến thuật nối tiếp nhau ở những năm gần đây đã làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt Premier League. Từ một giải đấu nổi tiếng với những đội bóng chỉ biết chơi theo phong cách truyền thống là chạy và sút (kick & rush), Premier League bây giờ đã trở thành một sự tổng hợp những tinh hoa và những cập nhật mới nhất của bóng đá hiện đại.
| Rooney thay đổi vai trò từ tiền đạo cắm chuyển thành tiền đạo lùi hỗ trợ cho Van Persie |
Trong bóng đá hiện đại, vai trò của HLV ngày càng được đề cao. Ví dụ như tại Man United. Ngay sau khi Alex Ferguson giải nghệ, M.U đã rớt xuống vị trí thứ 7 Premier League mùa trước. Hay như HLV Manuel Pellegrini tuy mới chân ướt chân ráo đến Anh, đã lập tức thành công lớn khi giúp Man City giành 2 danh hiệu Premier League và Cúp Liên đoàn.
Premier League thật sự đã trở thành “sàn đấu” về chiến thuật giữa những chiến lược gia hàng đầu, trong đó mẫu số chung là phát huy lối chơi đồng đội với một trong những thể hiện rõ nét là giảm thiểu gánh nặng ghi bàn vốn thường đặt lên tiền đạo “số 9”. Tuy được giảm trọng trách ghi bàn song bù lại, các “số 9” phải toàn diện hơn cả trong tấn công lẫn tham gia phòng ngự.
THAY ĐỔI ĐỂ THÍCH NGHI
Xu hướng thời đại kéo theo “cái chết” của mẫu trung phong cắm cao lớn, chuyên chực chờ trong vòng cấm địa đối phương từng rất phổ biến ở Anh. Bây giờ, tiền đạo ở Premier League phải nhận nhiều bóng, chuyền bóng tốt, đột phá, di chuyển rộng và bị áp đặt hẳn hoi nhiệm vụ tham gia phòng ngự (lùi về khi đối thủ phản công, tích cực tranh bóng bằng đầu ở những tình huống đội nhà bị đá phạt). Không phải ngẫu nhiên mà Wayne Rooney sau 10 năm chơi cho M.U đã thay đổi dần vai trò: từ tiền đạo cắm chuyển thành tiền đạo cánh (hỗ trợ Cristiano Ronaldo trước đây) rồi sau đó là tiền vệ công (chơi phía sau Robin van Persie). Từng rất nhiều lần Rooney chơi lùi như tiền vệ phòng ngự để tổ chức bóng, hoặc tích cực tranh bóng ngay trên phần sân đối phương khi đội nhà mất bóng đột ngột.
Thế là giai đoạn những số 9 (Shearer ở Newcastle, Anelka-Arsenal, Van Nistelrooy-M.U) là trung tâm của đội bóng đã qua. Những đội bóng hàng đầu tại Anh hiện nay đều đang sử dụng tiền đạo kiểu mới, từ M.U với Van Persie, Rooney, Man City với Aguero, Jovetic, Liverpool với Sturridge, Chelsea với Diego Costa. Arsenal thậm chí còn tính chơi với sơ đồ không tiền đạo. ĐT Đức ở World Cup 2014, Tây Ban Nha ở EURO 2012 hay Pháp ở World Cup 1998 đã chứng tỏ rằng không bố trí tiền đạo (hoặc có tiền đạo nhưng không giữ nhiệm vụ chính là ghi bàn) vẫn có thể thành công tột đỉnh.
CÁI CHẾT TẤT YẾU
Tại sao “số 9” cổ điển lại chết, không chỉ trong bóng đá Anh? Bởi sự thống trị của sơ đồ 4-2-3-1, trong đó các HLV chú trọng việc kiểm soát bóng ở tuyến giữa, đồng thời đặt nặng vai trò tham gia tổ chức lối chơi đối với tiền đạo “số 9”. Điều này khiến cho các “số 9” bị cô lập ở tuyến trên và ngày càng kém quan trọng (nhất là về khía cạnh ghi bàn) theo thời gian.
Ngoài ra, việc các đội dồn hết sức để kiểm soát trung tuyến cũng dẫn tới một hệ quả khác là các HLV có xu hướng sử dụng 1 tiền đạo có thể chơi lùi sâu với yêu cầu hàng đầu là thể lực tốt, có khả năng chuyền bóng hiệu quả và đặc biệt là thuần thục về các mảng, miếng phản công.
Dần dần, những “số 9” cổ điển đã bị biến thể một phần thành “số 10” (tiền vệ tổ chức lối chơi), một phần thành “số 11” và “số 7” (những tiền đạo, tiền vệ cánh) và khi cần có thể là “số 8” hoặc “số 6” (những tiền vệ chuyên thu hồi bóng). Từ đó, khái niệm “số 9 ảo” ra đời, đó là những tiền vệ đảm nhiệm vai trò tiền đạo, rõ nhất là ở Chelsea với Eden Hazard. Nếu không sử dụng “số 9 ảo” thì các đôi bóng tại Anh cũng có xu hướng thường chỉ dùng những người có thể chơi rộng, giữ và chuyền bóng tốt, chứ không phải những người chỉ biết chọn vị trí và dứt điểm cực chuẩn nhờ đồng đội dọn cỗ, như Alan Shearer hay Ruud van Nistelrooy ngày trước.
“Số 9” đang có phần chìm khuất, nhưng không có nghĩa là họ không còn quan trọng, bởi như Jose Mourinho nói thì: “Chelsea không thể vô địch nếu không có 1 tiền đạo ghi 20 bàn/mùa ở Premier League”. The Blues mùa trước là như vậy, song mùa này đã tăng cường trọng pháo Diego Costa với niềm tin và hy vọng đổi vận.
Theo Bongdaplus.vn