Thủ quân Shakhtar Donetsk Darijo Srna chia sẻ trên World Soccer. Đã có quá nhiều thay đổi xảy ra với đội bóng của anh kể từ khi chiến tranh nổ ra ở Đông Ukraine. Donbass Arena, một trong những thánh đường bóng đá đẹp nhất Đông Âu thành hoang phế hoặc chỉ thỉnh thoảng nhộn nhịp trở lại khi có phân phát hàng viện trợ. Những cầu thủ triệu phú bỗng mất nhà cửa, trở thành dân tị nạn.
 |
Hiện tại sau 2 năm, Srna và đồng đội vẫn phải sống tạm trong một khách sạn ở Kiev. Sân nhà tạm thời là Arena Lviv, cách Donbass Arena tới 780 dặm, tức tương đường khoảng cách từ Emirates đến Santiago Bernabeu. Tất nhiên thảm hoạ không chỉ ập lên đầu mỗi Shakhtar Donetsk, mà lên toàn bộ các đội bóng ở phía Đông. Ban đầu những cầu thủ chỉ coi đây là biến cố nhất thời và sớm thôi họ sẽ được quay lại quê hương, nhưng tới bây giờ vẫn chưa có dấu hiệu gì cho thấy điều đó vẫn xảy ra.
Trong nỗ lực chấm dứt khủng hoảng, chính phủ Ukraine đã gửi lời cầu cứu đến những cường quốc lớn nhất thế giới, trong đó Đức của nữ thủ tướng Angela Merkel là những hy vọng lớn nhất của Ukraine.
Quả thật hơn một thập kỉ kể từ khi giữ cương vị thủ tướng, bà Merkel đã tạo ra những thành tựu to lớn, đưa Đức trở lại địa vị anh cả ở lục địa già, đối trọng được kính nể của cả Mỹ lẫn Nga. Là một chính khách có khuynh hướng trung hữu, bà có cách xử lí uyển chuyển tinh tế với những vấn đề trong ngoài nước. Năm 2015, bà là một trong số ít những nguyên thủ đến Nga để dự kỉ niệm 70 năm chiến thắng phát xít. Trong giai đoạn kinh tế khủng hoảng, những gói kích cầu hiệu quả của bà giúp nước Đức vượt qua khó khăn.
Bóng đá không nằm ngoài xã hội và một đội tuyển quốc gia mạnh mẽ hoàn toàn có thể là biểu tượng cho đất nước hùng cường. Bà Merkel hiểu được điều đó. Ngay khi vừa nhậm chức vào năm 2005, bà đã quan tâm đến công cuộc tổ chức World Cup 2006 tại Đức và đặc biệt là đội tuyển quốc gia cho Juergen Klinsmann dẫn dắt. Nhưng đó là thời kì bóng đá Đức đang cải cách triệt để, nhân tài như lá mùa thu và kết quả các trận giao hữu là rất đáng thất vọng.
Quá sốt ruột trước sự chỉ trích của dư luận nhắm vào HLV Juergen Klinsmann, bà Merkel đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp bàn về tương lai Die Mannschaft. Những người có mặt bao gồm HLV Juergen Klinsmann, Hoàng Đế bóng đá Đức Franz Beckenbauer và chủ tịch Liên Đoàn Bóng Đá Đức (DFB) Theo Zwanziger. Sau nhiều tiếng đồng hồ, bà Merkel ra quyết định trên dưới phải đồng lòng tiếp tục tin tưởng Klinsmann. Những gì xảy ra sau đó thì ai cũng biết. World Cup 2006 là một giải đấu thành công còn tuyển Đức là một trong những tập thể đáng xem nhất, trẻ trung rực lửa và đầy cống hiến! Dù chỉ về thứ ba năm đó nhưng cả Klinsmann lẫn Merkel đều lại ấn tượng đẹp đẽ trong lòng người Đức:
 |
| Một đội tuyển Đức thời kỳ đỉnh cao |
“"Chúng ta đã chơi rất hay nhưng đối thủ đã hay hơn và không có gì phải hổ thẹn khi đã cố gắng hết sức. Hãy đứng dậy sau thất bại này để tiếp tục công việc đang dang dở với một đội tuyển trẻ. Còn những mục tiêu xa hơn ở tương lai và chúng ta mới chỉ đi một đoạn đường rất ngắn." – Bà Merkel phát biểu
Niềm tin của bà Merkel về cuộc đổi mới của bóng đá Đức đã được đổi lại xứng đáng bằng chức vô địch trên đất Brazil cách đây 2 năm. Một xã hội phát triển trong đó mọi cách tân đều được khuyến khích, không khó để lí giải sự thành công của tuyển Đức. Bản thân HLV Joachim Loew cũng là một lựa chọn của cuộc cải cách. DFB trước giờ luôn có xu hướng chọn những người từng là cựu danh thủ để làm HLV, trong khi vị HLV đương nhiệm của họ chỉ từng là một cầu thủ hết sức thủ tầm thường.
 |
| Merkel luôn đặt niềm tin cho Cỗ xe tăng Đức |
Mọi kẻ tầm thường đều có thể làm nên điều vĩ đại nếu luôn tin tưởng vào chính mình, kiên trì và góp nhặt những thất bại bằng thái độ tích cực. Đó cũng là tuyển Đức dưới thời Joachim Loew. Tưởng như thế hệ của Philipp Lahm, Bastian Schweinsteiger đã lại là một thế hệ thất bại nữa thì tất cả lại bùng cháy mãnh liệt trên đất Brazil. Thất bại, thất bại, rồi lại thất bại. Bao nhiêu lần gục ngã ngay dưới cổng thiên đường nhưng rồi cuối cùng Đức cũng có điều họ hướng tới suốt hơn thập kỉ.
Sau thành công là thử thách, cuộc sống lúc nào cũng vậy. Joachim Loew có lẽ là HLV hạnh phúc nhất trong thế giới bóng đá khi phía sau ông là cả một đất nước đồng lòng ủng hộ.
Quay lại với câu chuyện của bóng đá Shakhtar Donetsk, bất chấp hoàn cảnh của đội bóng tị nạn, họ vẫn đạt được những thành công nhất định, về nhì hai năm liên tiếp ở Ukraine Premier League và mùa này còn vào đến bán kết Europa League.
Ở cấp đội tuyển, dù vẫn còn những bất hoà sâu sắc giữa những cầu thủ thi đấu cho Dynamo Kiev và Shakhtar Donetsk, họ vẫn xuất sắc giành được chiếc vé đến Pháp tham dự ngày hội bóng đá lớn nhất châu lục.
Trong hành trình đến Pháp của mình, Ukraine trải qua hai trận play-off căng thẳng với Slovenia. Quá khứ chỉ rằng Ukraine toàn thua trong cả 5 lần trước đó. Lần thứ sáu diễn ra trong một bối cảnh đặc biệt nhưng thầy trò HLV Mykhaylo Fomenko lại làm nên lịch sử, lần đầu góp mặt tại Euro thông qua con đường đấu loại!
 |
| Ukraine trải qua hai trận play-off căng thẳng với Slovenia |
Sức mạnh của đại diện Đông Âu nằm ở hàng phòng ngự chỉ để lọt lưới vỏn vẹn 5 bàn trong cả chiến dịch vòng loại. HLV Fomenko biết mình biết người khi xây dựng cho Ukraine lối chơi phòng ngự phản công để đối đầu cùng các ông lớn trong bảng. Họ sẵn sàng dựng hàng rào người, khép chặt cự li để ngăn cản đối thủ xâm nhập vùng nguy hiểm. Ngay khi có bóng, Andriy Yarmolenko và Yevhen Konoplyanka sẽ lập tức sẵn sàng cho những đợt phản công. Cả hai đều là những cầu thủ đáng tin cậy, Yarmolenko là ngôi sao vòng loại với 6 bàn thắng, còn Konoplyanka vừa vô địch Europa League cùng Sevilla. Hai ngôi sao này cộng với tiền vệ phòng ngự Taras Stepanenko là tất cả những gì Ukraine có để chinh chiến ở Pháp.
 |
| Bóng đá là nguồn sức mạnh của Ukraine |
Rõ ràng, Ukraine đến Pháp với rất ít hy vọng. Dù vậy, mỗi trận đấu với họ là nỗ lực vượt qua chính mình, dùng bóng đá để an ủi nỗi đau chiến tranh ở quê nhà. Đó có thể là nguồn sức mạnh rất lớn để tin Ukraine có thể tạo ra bất ngờ…
*********
Đức và Ukraine có sự gần gũi về mặt địa lí, chỉ cách nhau đất nước Ba Lan. Trong lĩnh vực bóng đá, cả hai đều nằm trong top 20 bảng xếp hạng của Fifa. Nhưng sự thực là Ukraine đang ở cách Đức một khoảng cách rất xa, như trời và đất, như đỉnh cao và vực sâu. Dù vậy bóng đá là trò chơi tương đối công bằng, trao cho hai đội cùng 90 phút để thể hiện hết khả năng và giành chiến thắng. Ukraine đã và đang phải trải qua những ngày tháng sống cùng bom đạn, còn Đức cũng chỉ đạt được thành công khi chấp nhận thực hiện một cuộc cách mạng triệt để. Đêm nay cả hai sẽ hội tụ ở đây, dưới bầu trời nước Pháp để chứng tỏ bản lĩnh của mình.
“Những gì không giết được chúng ta, sẽ khiến chúng ta mạnh mẽ hơn!” – Nhà triết học Đức Friedrich Nietzsche đã khẳng định như vậy. Lúc này người tin vào điều đó nhất chính là Ukraine…
Lukasz (TTVN)
